واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: در گفت وگوی تفصیلی با ایرنا غرویان: در عزاداری های امروز مداحی ها بر سخنان تحلیلی و عمیق غلبه یافته است تهران- ایرنا-آیت الله «محسن غرویان» استاد حوزه علمیه در گفت وگو با ایرنا به تحلیل آسیب های خرافه گرایی در مراسم عزاداری امام حسین (ع) پرداخت. وی درمان این آفت را گسترش آگاهی، بحث های تحلیلی و ژرف اندیشی در قیام عاشورا دانست که به گفته او متاسفانه امروز زیر سایه مداحی ها قرار گرفته است.
روزهای عزاداری امام حسین (علیه السلام) فرصتی برای ژرف اندیشی و تامل در سیره و به ویژه قیام تاریخی امام سوم شیعیان است. در این روزها روحانیان، اندیشمندان و مناقبان اهل بیت (علیهم السلام) وظیفه یی سنگین تر از همیشه برای گرامیداشت حماسه ی عاشورا و تبیین اهداف این قیام پیش رو دارند. در این میان البته آسیبی چون خرافه پراکنی و استحاله ی کارکردهای سنت عزاداری موجب بروز نگرانی هایی به ویژه نزد آگاهان مسایل اجتماعی و مذهبی شده است. با توجه به این نگرانی ها و آفت های فکری که در این زمینه گسترش می یابد پژوهشگر ایرنا به سراغ یکی از خبرگان مسایل مذهبی رفت. غرویان عضو هیات علمی «جامعه المصطفی العالمیه»، صاحبنظر در مسایل دینی و از مدرسان فلسفه ی اسلامی حوزه ی علمیه ی قم است. گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا با این مدرس برجسته ی حوزه درباره ی ریشه های خرافه گرایی و خرافه پراکنی و نیز آفت ها و آسیب ها و راهکارهای مبارزه با آن به گفت و گو نشست.به گفته ی غرویان ریشه های خرافه گرایی در 2 چیز است. برخی از سر مخالفت و دشمنی و برخی نیز از سر جهل و عوام زدگی به سوی خرافه می روند. وی با اشاره به این که برخی از تحریف ها عالمانه و عامدانه بوده است بر نقش مهم و برجسته ی عالمان و اندیشمندان در راستای آگاهی بخشی تاکید کرد.این مدرس حوزه همچنین یادآور شد که بحث های علمی و تحقیقی باید رونق بیشتری در مجلس های عزاداری پیدا کند چرا که در حال حاضر بحث مداحی و مرثیه خوانی بر بحث های تحلیلی غلبه پیدا کرده است. وی همچنین بر این نکته تاکید کرد که برخی از زبانِ حال هایی که مداحان امروز می خوانند استنادهای تاریخی ندارد و افراد آن را به ذوق و سلیقه ی خود نوشته اند.در ادامه، متن کامل گفت وگوی ایرنا با غرویان آمده است؛ ***ایرنا: با توجه به این که در ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) هستیم ارزیابی شما از انحراف ها و خرافه هایی که به ویژه در عزاداری ها دیده می شود چیست؟ ریشه ی این خرافه ها کجا است؟ **غرویان: بحث خرافه گرایی یک مساله ی تاریخی است و این خرافه ها در طول زمان پیدا شده و هر چه ما از عصر پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه ی معصومین علیه السلام دورتر شدیم این خرافه ها در دین بیشتر شده که آن نیز به این خاطر است که دسترسی به معصومین کمتر و این فاصله ی زمانی باعث پیدایش برخی گمانه زنی ها در تخریب دین شده است. همین ها تبدیل به خرافه هایی در تاریخ تشیع شده است.ریشه های خرافه گرایی را می شود 2 چیز دانست. برخی از سر مخالفت و دشمنی که با اهل بیت داشتند یک سری خرافه را به امام حسین (ع) و اهل بیت ایشان نسبت دادند و برخی نیز از سر جهل و عوام زدگی برخی خرافه ها را در طول تاریخ مطرح کردند که در کتاب ها نقل شده است. یک سری شیعیان هم در طول تاریخ از سر عشق و ارادت زیادی که به امام حسین(ع) داشتند زبانِ حال هایی را نوشتند مانند زبانِ حال هایی که مداحان امروز می خوانند که برخی از آن ها مستندهای تاریخی ندارد و چیزی است که افراد آن را به ذوق و سلیقه ی خود نوشتند و منشا و پایه ی خرافه ها در طول تاریخ شده است.***ایرنا: همان گونه که بیان داشتید عزاداری ها در طول تاریخ دچار آفت هایی شده است. با توجه به این مساله، این خرافه گرایی چه تاثیری در کارکرد عزاداری ها بر جای می گذارد؟ **غرویان: در حال حاضر عزاداری های ما در هر منطقه یی شکل های مختلفی به خود گرفته و این عزاداری ها به شکل خاصی انجام می شود. برای نمونه این صلیب یا علم حرکت دادن که علامت گفته می شود در هر منطقه یی وجود ندارد. همچنین نذر و نیازهایی که مردم انجام می دهند یا سفره هایی که با نام های گوناگون پهن می کنند در هر منطقه یی شکل و شمایل خاصی دارد و به حسب علاقه و سلیقه های مردم در طول تاریخ ثبت شده است.به هر حال عنصر مشترک در همه ی این عزاداری ها عشق و علاقه و تقدیس اهل بیت است اما برخی از این مراسم با مبانی مسلم دینی گاهی سازگاری ندارند. در این زمینه شهید مطهری هشدار می دهند که نوع عزاداری ها و مطالبی که در قالب شعرها و سروده ها گفته می شود باید با مبانی اصلی دین سازگار باشد و با آن سنجیده شود. برای نمونه می گویند که امام حسین (ع) از دشمن طلب آب کرده اند که این با شخصیت و عزت امام حسین (ع) سازگاری ندارد و نمونه هایی مانند این مورد متعدد است که باید کارشناسان زبده و مجتهدان علوم اسلامی ارزیابی کنند. البته باید گفت که مبارزه کردن با خرافه ها و تحریف ها و این گونه مراسم و عزاداری هایی که در بین مردم شایع شده کار چندان ساده یی نیست.***ایرنا: ریشه ها و دلیل های گسترش این گونه تحریف ها چیست؟ **غرویان: به نظرم برخی از این تحریف ها عالمانه و عامدانه بوده یعنی دشمنان اهل بیت این خرافه ها را به طور عمد و با آگاهی ترویج داده اند. با این حال برخی ها هم از روی ناآگاهی بوده است یعنی آن عشق و علاقه ی افراطی به اهل بیت باعث شده که مردم یک چیزهایی را خودشان بسازند و نسبت بدهند برای نمونه وقتی می خواهند شجاعت امام حسین (ع) را بیان کنند می گویند که با هر شمشیری که حضرت می زدند صدها نفر از دشمن کشته می شد. مشخص است که این ها اغراق است و سند تاریخی محکمی ندارد اما مردم دوست دارند از شهامت امام حسین چنین صحبت کنند.به هر حال یکی عشق و علاقه ی فراوان مردم و دیگری دشمنی هایی که در طول تاریخ با خاندان اهل بیت وجود دارد باعث شده که خرافه ها و تحریف ها ایجاد شود که اثر واقعی و حقیقی عاشورا را کم می کند.***ایرنا: برخی معتقدند که حادثه ی عاشورا سیاسی است بر این اساس باید با سیاست و کارکرد سیاسی آن مواجه شد. دیدگاهتان در این زمینه چیست؟ **غرویان: به نظرم عاشورا زمینه های مختلفی داشته است که یک زمینه اش سیاسی و حکومتی است. امام حسین(ع) برای گرفتن حکومت قیام کردند اما ایشان زمینه های قدرت و حکومت را به عنوان هدف انتخاب نکرده بودند بلکه به عنوان یک ابزار برای حاکمیت بخشیدن به ارزش های انسانی، اخلاقی و عاطفی در جامعه انتخاب کرده بودند.باید بگویم یک زمینه ی عمیق تر هم در عاشورا است که آن متناسب با شخصیت عرفانی امام حسین (ع) است. ایشان در واقع این مسیر شهامت، مبارزه و شهادت را برای رسیدن به کمال و سعادت واقعی خودشان انتخاب کرده بودند که این هم یک زمینه ی اساسی تر در مساله ی عاشورا است.***ایرنا: از دیدگاه شما چه راهکارهایی برای زدودن خرافه ها باید صورت بپذیرد؟ **غرویان: به نظرم بازگشت به حقیقت عاشورا کاری زمانبر اما شدنی است. علما، محققان و پژوهشگران باید در راس برنامه ریزی هیات های مذهبی و عزاداری ها قرار بگیرند و بحث های علمی و تحقیقی باید رونق بیشتری در این مجلس ها داشته باشد چرا که در حال حاضر بحث مداحی و مرثیه خوانی بر بحث های تحلیلی و ژرف اندیشی غلبه پیدا کرده است.شهید مطهری به عنوان یک فیلسوف و استاد حوزه و دانشگاه مباحث بسیار تحلیلی و عمیقی در فلسفه ی اخلاق، فلسفه ی سیاست، فلسفه ی حقوق و فلسفه ی تعلیم و تربیت را برگرفته از فرمایش های امام حسین(ع) مطرح می کردند. اگر بحث های تحلیلی و عمیق در جامعه ی ما رونق بیشتری پیدا کند راه برای عزاداری های پاکیزه و اصیل تر باز می شود. این امر منجر به آن می شود که خرافه ها و تحریف ها زدوده شده و ما به محتوای حقیقی و فرهنگی عاشورا برگردیم.***ایرنا: با توجه به آن چه مطرح کردید، پیوند شور حسینی و معرفت عاشورایی را باید در کنارهم ببینیم یا به نوعی محبتمان همراه با معرفت باشد. نظر شما در این زمینه چیست؟ **غرویان: اوج شخصیت عرفانی، فلسفی و فرهنگی امام حسین (ع) در دعای عرفه است که خود دعای عرفه دعای معرفت است. بنابر این عاشورا را باید در منظومه ی شخصیتی و فکری امام حسین (ع) تحلیل کنیم که این همان شور در کنار شعور یا شور در کنار معرفت حسینی است. به ویژه برای جوانان ما که از شور حسینی برخوردار هستند باید آن شور را همراه با تحلیل معرفتی منظومه ی شخصیتی امام حسین (ع) همراه کنیم. دراین زمینه استادان حوزه و دانشگاه می توانند آن ترکیب شور و معرفت حسینی را ایجاد کنند.در پایان یادآور می شوم جا دارد کتاب «تحریفات عاشورا» ی شهید مطهری تدریس شود و به ویژه در بسیاری از مجلس های این روزها، این بحث ها را سخنرانان به خصوص برای نسل جوان تبیین کنند.**گروه پژوهش و تحلیل خبری پژوهشم**458** 9279**2054
30/07/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]