واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: ضرباهنگ سلامت قلب با برجسته سازی نظام خودمراقبتی- مژگان حیدری* سلامت نعمت بزرگی در زندگی هر فرد است که حفظ و ارتقای آن نیاز به ابزارهای آگاهی محور و شیوه های رفتاری صحیح زیستی دارد.
شایع ترین علت مرگ و میر در اکثر جوامع مختلف از جمله ایران، بیماری های قلبی و عروقی و انواع سکته هاست به طوری که بنا به آمار منتشر شده سازمان بهداشت جهانی دلیل 17 و نیم میلیون مرگ در سال یعنی هر دو ثانیه یک مرگ، بیماری های قلبی و عروقی و زمینه های مستعد کننده آن است.بر اساس آمار رسمی وزارت بهداشت و درمان، علت 25 درصد مرگ ها در ایران بیماریهای قلبی و عروقی ، 13 درصد سکته های مغزی و هفت درصد انواع سرطان هاست و این در حالیست که در ارزیابی ریشه ای علل همه این مرگ ها کیفیت زیست ناسالم، کم تحرکی و نبود حلقه ای از رفتارهای خودمراقبتی فعال است.آمارها نشانگر آن است که 34 درصد از مرگ ها در استان مرکزی با منشاء نارسایی های قلبی و عروقی رخ می دهد و 16 و هفت دهم درصد به علت زمینه ای فشار خون بالاست.این درحالیست که تحقیقات ثابت کرده 85 درصد بیماری های قلبی و عروقی، 90 درصد بیماری های غیرواگیر مثل دیابت و یک سوم سرطان ها با تغییر رویه زندگی، افزایش فعالیت بدنی، قدرت خودپالایی فکری و مهار استرس و در یک کلام با یک نظام خودمراقبتی فعال قابل مهار است .نظام سلامت کشور تاکنون بیشتر مبتنی بر درمان بوده و این مساله اگرچه در سطح خدمات درمانی برای مردم مفید است اما کافی نیست.مقوله پیشگیری از بیماری ها و نهضت خود مراقبتی یک تفکر سرمایه ای در حوزه سلامت است چرا که نیروی انسانی سالم و توانمند به عنوان موتور محرک توسعه در جامعه با آگاهی و شیوه های زیستی سالم برای هر کشوری ایجاد می شود و از سوی دیگر پیشگیری از بیماری ها موضوعی است که از هدررفت سرمایه های مالی در قالب درمان و حجم بالای مراجعات درمانی جلوگیری کرده و بخش بزرگی از معلولیت ها که عامل هزینه سربار بر جامعه هستند را نیز کنترل می کند.یکی از عادت های نادرست کنونی در رفتارهای زیستی مردم کشور این است که تا وقتی بیماری به آن ها غالب نشده، توجه اصولی به کیفیت مواد غذایی مصرفی، تحرک جسمانی مناسب و دوری از عوامل خطر بیماری ندارند و با رنج حاصل از بیماری مجبورند بقیه عمر خود را در سایه پرهیز غذایی و محدودیت های خاص سپری کنند و در صورت بزرگ بودن وسعت عوارض بیماری، با کیفیت پایین و همچنین درگیر کردن دیگران در مراقبت های خاص روزگار بگذرانند.موضوع مهم دیگر این است که بیمارانی که به سکته قلبی دچار شده اند اگر پیشگیری ثانویه نداشته باشند، شانس سکته مجدد و مرگ و میر آنها به شدت بالا می رود و اینجاست که اهمیت خودمراقبتی در پیشگیری های اولیه و ثانویه از بیماری ها برجسته می شود.بر اساس آمار بهداشت جهانی بین چهار تا شش درصد از مردم دنیا به بیماریهای قلبی مبتلا هستند و در ایران اگر نرخ حداقل سه درصد را برای شیوع بیماری قلبی درنظر بگیریم، می توان گفت حدود دو میلیون بیمار قلبی در کشور وجود دارد که به ازای هر 30 بیمار یک نفر در هر سال سکته می کند.در مردان با گذر از سن 45 سالگی و در زنان با عبور از سن 55 سالگی، خطر بیماری های قلبی به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد.آمارها بیانگر آن است که 40 درصد افرادی که با حمله قلبی جان خود را از دست می دهند، هیچ گونه سابقه و نشانه ای از بیماری نداشته و به صورت غیرمنتظره قربانی نارسایی قلبی می شوند و این مهم لزوم توجه به کیفیت زندگی و اهمیت اقدامات مراقبتی را نشان می دهد.دولت یازدهم با گشودن گام های تحول نظام سلامت در قالب یک برنامه مترقی، تغییر رویه ها در موضوعات سلامت محور کشور را کلید زده اما به نظر می رسد که برای کاهش تبعات تلخ بیماری ها و پایان دادن به فصل بزرگی از حقایق نگران کننده در خصوص بیماری های قلبی و سایر بیماری های غیرواگیر، نیاز است که سطوح راهبردهای بهداشتی و پیشگیرانه پررنگ تر دیده شود و با سوق یافتن بخشی از اعتبارات از حوزه درمانی به موضوعات خودمراقبتی، غربالگری و فرهنگ سازی رفتار زیستی سالم، ارتقای سلامت به معنای واقعی در بین لایه های انسانی جامعه رقم بخورد.شعار هفته سلامت سال 1393 "یک عمر سلامت با خودمراقبتی" بود و با وجود دامنه تبلیغات وسیع و اقدامات متعدد، متاسفانه تفاوت محسوس در اصلاح رویه های زیستی مردم و نهادینه شدن خودمراقبتی مشاهده نمی شود که این مهم جای مطالعه دارد.خودمراقبتی به عنوان مهارتی کلیدی باید دستمایه هر یک از افراد جامعه باشد و ابعاد مختلف این مهم با روش های کارآمد در نظام آموزشی از پایین ترین سطح نهادینه شود.سالم زیستن و تپیدن قلب قدرتمند و سالم در سینه تک تک مردم نیازمند الگویی شفاف از رفتارهای جسمی و روحی، ارتباط سازنده محیطی، نظام کارآمد اطلاع رسانی و سیستم سلامت مبتنی بر خودمراقبتی و پیشگیری است و مادامی که این مهم اجرایی نشود سایر ارکان جامعه را نیز با ضعف های خود متاثر می کند.سخن آخر اینکه حفظ سلامت قلب از مهمترین کارهایی است که در طول زندگی باید برای آن تلاش آگاهانه انجام دهیم و این مهم پیوند عمیقی با درک موثر از رژیم غذایی صحیح، تحرک جسمانی مناسب، رسیدن به وزن ایده آل، فاصله گرفتن از اعتیاد به مخدرها، سیگار و استرس و به طور خلاصه حرکت های آگاهانه در رفتار زیستی دارد.* دبیر ایرنا در استان مرکزی
07/07/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]