واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: كارگري دانشجو براي استاد!
نظام ارزشيابي تحصيلي در دانشگاهها و آييننامههاي ارتقاي اساتيد باعث شده نگاه استاد به دانشجو فارغ از روابط معلم و شاگردي، نگاه كار راهانداز هم باشد...
نویسنده : نفيسه ابراهيمزادهانتظام
نظام ارزشيابي تحصيلي در دانشگاهها و آييننامههاي ارتقاي اساتيد باعث شده نگاه استاد به دانشجو فارغ از روابط معلم و شاگردي، نگاه كار راهانداز هم باشد، به طوري كه برخي اساتيد براي پذيرفتن مسئوليتهاي آموزشي و پژوهشي و حتي ارتقا و ادامه تحصيلشان روي ظرفيتهاي دانشجويان خود حساب ميكنند. به ايجاد اين روابط ناموزون كلاسي، گسترش آموزش عالي، توجه كمتر به كيفيت و نمرهمحوري نيز دامن ميزند. اكنون و در آستانه بازگشايي مراكز علمي و آموزشي و دانشگاهها، برخي گروههاي دانشگاهي خواستار بازنگري در اين روابط بر اساس آييننامهها و ضوابط جديد هستند.
با گسترده و فراگير شدن آموزش عالي و حضور و وجود مراكز آموزشي و پژوهشي در اقصي نقاط كشور، كنترل بر روند فعاليتهاي آموزشي و پژوهشي سختتر ميشود. بنابراين ستاد آموزش عالي در عمل غير از سياستگذاري و تعيين سرفصلها و كمي تا قسمتي نظارت، كار ديگري از پيش نميبرد و بقيه فعاليتها به خود دانشگاهها و به نوبه خود به دانشجو و استاد سپرده شده است كه اين شيوه در نوع خود داراي نقاط ضعف و قوت است. علاوه بر اين ساحت دانشگاه به عنوان يك مركز آموزشي و تربيتي و پژوهشي فراتر از بايدها و نبايدها است و انتظار از آن در تراز مركزي است كه وروديهاي منابع و امكانات را به خروجيهاي رفاهي و اقتصادي و معيشتي براي مردم تبديل كند و صدالبته كه در اين مسير دادن اختيار و استقلال و آزادي در تصميمگيريها، برنامهريزيها و اقدامات طبيعي است.
استاد اين كلاس؛ شاگرد كلاس ديگر!
در عين حال چارچوب تعيين كردن براي رابطه انساني ميان استاد و دانشجو امكانپذير نيست اما امروزه در دانشگاهها شاهد پديدههاي نويي در روابط دوسويه استاد و دانشجو هستيم كه عدهاي براي تعريف و حتي مطالعه آنها به دنبال نام ميگردند. سوءاستفاده از دانشجو، يكي از نامهايي است كه گروهي براي نوع جديدي از ارتباط ميان استاد و دانشجو انتخاب كردهاند. در اين نوع رابطه بخشهايي از كارهاي استاد به دانشجو محول و در نهايت كل كار به نام استاد تمام ميشود، مثلاً استادي براي ترجمه يك كتاب، آن را بين دانشجويان كلاسش تقسيم ميكند و در بهترين حالت در ازاي بخشي از نمره پايان ترم واحد درسي كار را از آنها ميخواهد. آخر سر هم ترجمههاي جمعآوري شده از دانشجويان در قالب يك كتاب تدوين و نام استاد هم به عنوان مترجم درج ميشود. اين رابطه وقتي جالبتر ميشود كه استاد اين كلاس، شاگرد كلاس ديگري است و انجام تكاليفي را كه استادش برايش تعيين كرده، به دانشجويانش ميسپارد. نوشتن پروپوزال، نوشتن بخشهايي از پاياننامه و تز، تهيه پرسشنامه، انجام تحقيقات و مطالعات ميداني، مراجعه به منابع علمي كتابخانهاي و اينترنتي در ازاي نمره، نمونههايي از وظايف اساتيد است كه دانشجويان انجام ميدهند. اين دست روابط بين استاد و دانشجو صورت خوشايند ديگري نيز دارد مثلاً استاد در ارتباط با يك مركز توليدي و خدماتي است كه قسمتي از پروژههاي تحقيقاتي و عملياتي خود را به دانشجويانش ميسپارد كه در صورت موفقيت دانشجو، امكان جذب و استخدامش در آن مركز فراهم ميشود. در اين صورت علاوه بر اينكه كار استاد راه افتاده، شغل دانشجو نيز تضمين شده است.
همه چيز زير سر آييننامه ارتقاست
محمد قدسي، استاد دانشگاه شريف در گفت و گو با «جوان» ضمن تأييد وجود چنين رابطهاي ميان دانشجويان و اساتيد دانشگاهها، ضمن خودداري از اينكه روي اينگونه روابط نامي بگذارد، ميگويد: اگرچه در شكلگيري اين روابط كه كمتر به ميل و اراده دانشجو است، وزارت علوم به طور مستقيم نقش ندارد، اما آييننامه ارتقا و رقابت نامعتادلي كه ميان اعضاي هيئت علمي ايجاد ميكند، تعيين موظفي ساعات تدريس، آزاد گذاشتن دست هيئت امنا در جذب هيئت علمي، چيدمان نامناسب هرم هيئت علمي دانشگاهها و مراكز آموزش عالي غيردولتي و تأمين معيشت استاد باعث ميشود استاد مشغله زيادي داشته باشد و به تمام كارهايي كه ميپذيرد، نرسد، بنابراين بخشي از آنها را چه دانشجو بخواهد، چه نخواهد بر عهده او ميگذارد و براي توجيه كارش نيز براي اين كارها نمرهاي در نظر ميگيرد. وي نظام ارزشيابي تحصيلي دانشجويان را نيز در شكلگيري و تداوم اين روابط دانشگاهي مؤثر ميداند.
البته در آييننامههاي انضباطي و هيئتهاي رسيدگي به تخلفات اعضاي هيئت علمي، چنين اقدامي عنوان تخلف ندارد و بنابر اعلام هيئت نظارت وزارت علوم، تاكنون نيز موردي از شكايت و رسيدگي به اين موارد گزارش نشده و در عمل تعيين نوع كارهاي كلاسي و بارمبندي نمره امتحاني در محدوده اختيارات استاد تعريف شده است، با اين حال چنانچه اين مسئله با ميل و رغبت دانشجو نباشد و پشت آن اجباري از سوي استاد وجود داشته باشد، اهداف آموزشي و پژوهشي و حتي تربيتي را تحتالشعاع قرار ميدهد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۵ شهريور ۱۳۹۴ - ۱۹:۳۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]