تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816598410
آیا ترکیه از توافق هسته‌ای ایران خوشحال است؟
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: یادداشت میهمان؛
آیا ترکیه از توافق هسته‌ای ایران خوشحال است؟
شناسهٔ خبر: 2916714 - سه‌شنبه ۲۴ شهریور ۱۳۹۴ - ۲۲:۵۴
بین الملل > ایران در جهان
نگاه ترکیه به موضوع هسته ای ایران نه با تمرکز بر خلع سلاح و کنترل تسلیحات و در قالب بوروکراسی ناتو و غیره که از گذشته ملاک بوده، که بر مبنای مهار و توازن نقش سیاسی-امنیتی ایران در منطقه است. گروه بین الملل- کیهان برزگر*: این جمله که ترکیه «خوشحال ترین» کشور از امضای یک توافق هسته ای بین ایران و قدرت های بزرگ خواهد بود بارها توسط مقامات ترک از جمله اردوغان و داود اوغلو مطرح شده است. اما این موضوع تا چه حد به واقعیت نزدیک است؟ مبنای نگاه های فعلی در درون ترکیه نسبت به توافق اخیر هسته ای (برجام) چیست؟دلایل اصلی نگاه مثبت ترکیه به یک توافق هسته ای این بوده که اولا با چنین توافقی تحریم ها علیه ایران رفع می شود و این به نفع رشد اقتصادی ترکیه است، ثانیا، با این توافق برنامه هسته ای ایران دیگر تسلیحاتی نمی شود و این به حفظ توازن قوای فعلی بین ایران و ترکیه کمک می کند و ثالثا، بحران هسته ای ایران با یک راه حل دیپلماتیک حل می شود و ترکیه شاهد یک جنگ دیگر در قالب مداخله نظامی اسرائیل یا آمریکا در منطقه نخواهد بود و لذا می تواند نقش منطقه ای خود را به نحو بهتری ایفا کند.با این اهداف ترکیه همواره در طول سالهای گذشته از یک توافق هسته ای حمایت کرده است. حتی این کشور در سال 2010 به همراه برزیل «بیانیه تهران» را با هدف حل منازعه هسته ای ایران امضا کرد که البته به سرعت مورد مخالفت قدرت های بزرگ و به خصوص آمریکا قرار گرفت. بر این مبنا، وقتی توافق هسته ای ایران و کشورهای 5+1 در ماه گذشته در وین به نتیجه رسید، داود اوغلو اظهار داشت که اگر بیانیه تهران 5 سال پیش اجرا می شد بسیاری از تنش ها صورت نمی گرفت.همین موضوع مهم است. در چند سال گذشته و به خصوص پیش از تحولات جهان عرب اوضاع منطقه و جهان و بطورکلی روابط سیاست و قدرت بین بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای تغییر کرده است. در آن زمان ایران و ترکیه به هم نزدیکتر بودند و مسائل منطقه همانند امروز نبودند. بحران های فعلی منطقه مثل سوریه و یمن و عراق و ظهور تروریسم مثل داعش و النصره و یا مسئله کردها و غیره وجود نداشت. اکنون سیاست های ترکیه برخلاف سیاست ایران مثلا در سوریه و یمن و حتی عراق است. مواضع و سیاست ترکیه نسبت به گروههای تروریستی مورد انتقاد جدی ایران است. اردوغان و مقامات ترک به صراحت از نقش منطقه ای ایران انتقاد کرده و آن را گسترش خواهانه می بینند و با رقبای ایران مثل عربستان و قطر در سوریه و یمن همراه می شوند.در این شرایط یک توافق هسته ای با قدرت های بزرگ و به خصوص آمریکا بر نقش و جذابیت منطقه ای ایران افزوده است. آمریکا، کشورهای اروپایی، چین و روسیه و هند به ارزش و نقش مشارکت با ایران پی می برند و به سرعت به ایران نزدیک می شوند. وزیر امورخارجه ایران محمد جواد ظریف با هدایت یک ماراتن هسته ای در یک قالب مورد قبول طرفین و به نتیجه رساندن آن مورد توجه جدی محافل بین المللی است. نگاه تعاملی ایران در سیاست خارجی توجیه حرکت ها و رویکردهای افراطی نسبت به ایران را رفته رفته خنثی می کند. این تحولات جدید بر نگاه، مواضع و جایگاه منطقه ای ترکیه بی تاثیر نیست.البته صداهای رسمی در دولت ترکیه همچنان بر چنین موضع گیری اصرار دارند که ترکیه از یک توافق هسته ای خوشحال است. اما واقعیت این است که ترکها تحت تاثیر ناکامی های منطقه ای به خصوص در بحران سوریه کمی نسبت به تاثیرات مثبت یک توافق هسته ای بر جایگاه ایران و معادلات سیاسی-امنیتی منطقه و به خصوص آینده جایگاه ترکیه کمی محتاط شده اند. البته اقتصاد و ضرورت تبادلات اقتصادی همچنان یک عنصر تاثیر گذار جدی در نگاه ترکیه به ایران است. اما این نگاه بیشتر در رویکرد دولت ترکیه و حزب حاکم این کشور قوی است که به رشد اقتصادی ناشی از تجارت با ایران برای حفظ آرای داخلی خود نیاز دارد.برگ برنده حزب حاکم در جدب آرا مردم ترکیه همواره تکیه بر یک اقتصاد قوی و دارای روند رشد بوده است. از دست رفتن حتی چند درصد رشد اقتصادی بر آرای حزب عدالت و توسعه که اکنون در موقعیت ضعیف تری بعد از انتخابات پارلمانی قرار گرفته و نیاز به تشکیل دولت ائتلافی دارد بسیار مهم است. البته شاید این حزب بخواهد با برگزاری انتخابات زودرس جایگاه انحصاری خود را در تشکیل دولت مجددا تثبیت کند. در این صورت هم نیاز به رشد اقتصادی معقول و هم برقراری امنیت و ثبات در کشور است. برخی دیدگاهها حملات اخیر ترکیه به مناطق کردنشین این کشور را با هدف نشان دادن جدیت دولت به برقراری ثبات و امنیت و بازپس گیری بعضی از آرای از دست داده در انتخابات اخیر در نظر می گیرند.از سوی دیگر، نگاه به توافق هسته ای ایران تحت تاثیر نگاه جریان های روشنفکری، دانشگاهی، و نهادهای بوروکراتیک ارتش و وزارت خارجه ترکیه هم است که بطور سنتی بیشتر از یک زاویه توازن قوایی، خلع سلاحی و کنترل تسلیحات به این موضوع می نگرند. از این نگاه، یک توافق هسته ای برای منافع ترکیه از این جهت که مانع از اتمی شدن ایران می شود خوب است، چون توازن قدرت سنتی و چهارصد ساله بین دو کشور را به ضرر ترکیه به هم نمی زند. این باعث می شود که منابع و انرژی نظامی ترکیه صرف تسلیحات جدید برای مهار ایران نشود و یا اینکه ترکیه مجبور نمی شود که برای بازگشت این توازن، تسلیحات اتمی را در معادلات تسلیحاتی و نظامی خود قرار دهد. اما همزمان این دیدگاه اعتقاد دارد که با توافق هسته ای نقش منطقه ای ایران تقویت می شود و ایران به نوعی قدرت برتر منطقه شده و سیاست های خود را به دیگران از جمله ترکیه تحمیل می کند و این در میان مدت و بلند مدت به نفع منافع ملی ترکیه نخواهد بود. به همین دلیل این دیدگاه با نگاه محتاطانه ای به توافق هسته ای ایران می نگرد.البته خود سیاست های منطقه ای حزب حاکم ترکیه و ارتباط آن با توافق هسته ای نیز حائز اهمیت است. بسیاری از محافل ترکیه به سیاست های فعلی ترکیه در منطقه انتقاد دارند و آن را به گونه ای ایدئولوژیک و تنها در راستای تامین منافع حزب حاکم عدالت و توسعه با هدف تاثیرگذاری بر سیاست داخلی در نظر می گیرند. اعتقاد این است که سیاست فعلی این حزب یعنی مبارزه برای سرنگونی بشار اسد و استفاده بعضا ابزاری از حرکت های افراطی مثل جبهه النصره برخلاف منافع ملی ترکیه بوده است. در نتیجه این سیاست ها حدود 2 میلیون آواره سوری در ترکیه هستند و مسئله کردستان مستقل در منطقه که به نوعی پاشنه آشیل سیاست داخلی و مسئله امنیت ملی ترکیه است شدت گرفته است. اما نکته مهم اینکه تمامی این سیاست ها در تضاد با منافع ایران قرار دارند. واقعیت این است که توافق هسته ای اخیر و احتمالا افزایش تعاملات منطقه ای-بین المللی با محوریت و ایفای نقش موثر ایران مثلا در بحران سوریه و یمن و مبارزه با داعش در عراق، می تواند سیاست خارجی و نقش منطقه ای ترکیه را به چالش بکشد.نتیجه بحث اینکه اولا ترکیه همچنان نسبت به توافق هسته ای ایران خوشحال است، اما همانند چند سال گذشته خوشحالترین کشور نیست. البته خوشحالی فعلی هم رفته رفته به احتیاط بیشتر تبدیل می شود. ثانیا، نگاه ترکیه به موضوع هسته ای ایران در شرایط جدید نه با تمرکز بر مسائل خلع سلاحی و کنترل تسلیحات و در قالب بوروکراسی ناتو و غیره که از گذشته ملاک بوده، بلکه بر مبنای مهار و توازن نقش سیاسی-امنیتی ایران در منطقه قرار گرفته است.*رئیس پژوهشگاه مطالعات خاورمیانه و استاد روابط بین الملل دانشگاه علوم و تحقیقات
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 60]
-
گوناگون
پربازدیدترینها