واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: فضاي مجازي؛ مرجع معتبر مخاطب شناسي و ابزار قدرت
ابراهیم منصوری
کد خبر: ۵۳۱۴۱۲
تاریخ انتشار: ۲۲ شهريور ۱۳۹۴ - ۱۶:۴۶ - 13 September 2015
عنصر شاخص و تأثيرگذار بر روندِ تحول و دگرگوني ارتباطي در جهان امروز، «فناوری» است كه در کلیه عرصة های رسانه ای و به تبع آن در عرصه هاي فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر روز جلوة تازهتر و بديعتري پيدا ميكند. با بروز و ظهور رسانه های اجتماعی برآمده از فناوري، نگاه افراد به رسانه ها كه زماني محدود به رسانه های جمعی از قبیل روزنامه ها و رادیو و تلویزیون بود، تغییر كرده است. امروزه شبكه هاي اجتماعی فقط استفاده نمی شوند، بلکه زندگی می شود.
نشر اطلاعات در قالب رسانه های جمعی افراد را به صورت جماعت کثیر و توده های مردم و به طور یکسان مورد خطاب قرار میدهد، اما شبكه هاي اجتماعی با افراد جداگانه و با گروه های خاص و همگون به صورت دو سویه و تعاملی درارتباط است و این پویایی به مردمان لایه های مختلف جامعه، امکان ابراز وجود و ایجاد تاثیر بیشتر در جامعه را داده است. از اين رو، رسانه های جدید می توانند صورت مواجهه صحيح با آن به عنوان فرصتي برای رسانه های بزرگ و متمرکزی مانند مطبوعات رسمی، و رادیو و تلویزیون تلقی شوند. چرا كه فضای مجازی فضای بی مرزی است. در این ساختار کسی حذف نمی شود. در این فضا به علت بالا گرفتن سرعت ارتباطات عبارت «ارتباط همه جا حاضر» معنا دار می باشد.
از نگاهي ديگر، شبکههای اجتماعی به نوعی فرافکنی ضمیر ناخودآگاه جامعه است که از طریق خوانش و تاویل آن میتوان به شناخت و درک دقیقتری از مخاطبان دست یافت و نوعی نیازسنجی مخاطب را از این طریق تجربه کرد. اغراق نیست اگر بگوئيم رسانه هاي مجازي امروزه همانند رسانه هاي متمركزي چون راديو، تلويزيون يامطبوعات از نفوذ و كاريزماي قابل توجهي برخوردار شده اند. نمونه بارزاين مدعا جريان سازي و موج آفريني هاي اخير در كمپين حمايت از حقوق مصرف كنندگان خودرو و واكنش مسئولين به آن و نمونه هاي مشابه ديگر است.
البته پرواضح است كه هركدام از اين رسانه ها جايگاه خاص خود را ميان مخاطبان خود دارند؛ رسانه هاي سنتي همچون راديو و تلويزيون به لحاظ اعتبار منبع و دربرگيري مخاطبان اوضاع بهتری دارند، در عین حال که مجازیها از سرعت عمل بیشتري برخوردارند. ضمن آنكه، اين نوع رسانه ها بر خلاف رسانه هاي متمركز نه مختص نخبه ها بلكه با سطحي نگري بيشتري همراه است. البته با گسترش لحظه اي فناوري و كاركرد آنها به سختي مي توان گفت كدام نوع از رسانه ها در آينده اي نزديك موقعيت بهتري خواهند داشت. اما میشود گفت مجازیها میتوانند مکمل رسانه هاي اصلي چون راديو، تلويزيون و مطبوعات باشند. رويكردي كه متاسفانه در کشور ما به این مهم کمتر توجه شده و رسانههای اصلی از فضای مجازی چندان بهرهای نگرفتهاند.
بنابراين اگر این درک در سطح كلان سياستگذاري به وجود بیاید که رسانه هاي مجازی نه به عنوان رقيب بلكه به عنوان مكمل مورد استفاده قرار گیرند آن گاه از ظرفیتشان میتوان بهره گرفت. راديو و تلويزيون و مطبوعات مي توانند درانتقال محتوا و پيام خود با بهره گرفتن از ظرفیت رسانههای مجازی نقش خود را در پيام رساني و انتقال محتواي مد نظر خود تکمیل کنند، ترویج دهند و به نفوذ خود بیفزایند. همانند رسانه هاي برون مرزي خودمان مثل پرستیوی و العالم، كه به تازگي از این ابزار استفاده خوبی کردهاند، اما برخی رسانههای داخلی هنوز دراستفاده از آن به اين باور نرسيده اند و يا ترديد دارند.
رهبر معظم انقلاب برای استفاده و مدیریت هدفمند تر از این فضا در جهت کمک به پیشرفت همه جانبه کشور در ابعاد گوناگون در حکم انتصاب اعضای شورای عالی فضای مجازی به اهداف و ماموريت اين شورا اشاره فرمودند؛ که حاکی از تدبیر همیشگی و اشراف ایشان بر تحولات عمیق در این عرصه دارد و نگاهی به اعضای تشکیل دهنده این شورا نیز نشان از اهمیت و تأثیرگذاری این فضا و لزوم مدیریت و استفاده از ظرفیتهای بالقوه فضای مجازی در راستای پیشرفت و تعالي كشور است.
بنابراين؛ چه بخواهیم و چه نخواهیم شبکههای اجتماعی در جامعه امروز در حال تبديل به مراجع رسانهای قدرتمندی هستند که جریان آزاد اطلاعات و جریان نقد و بررسی برنامه هاي جاري در آنها بازتاب داشته و میتواند یک مرجع معتبر مخاطب شناسی برای مدیران و سياست گذاران باشند.
سیاستهای ایجابی فرهنگی و اجتماعی، برنامهها و سیاستهای معطوف به تولید و مدیریت محتواي مورد اشاره رهبر فرزانه انقلاب در راستاي ترویج هنجارها، ارزشها و سبک زندگی اسلامی ایرانی و ممانعت از رخنهها و آسیبهای فرهنگی و اجتماعی در این عرصه و مقابله مؤثر با تهاجم همهجانبه فرهنگی، تسریع در راهاندازی شبکه ملی و برنامههای دیجیتال سازی اطلاعات آنالوگ و دسترس پذیر ساختن اطلاعات و محتوا در این فضا، از طریق سياستگذاري كلان، مديريت هوشمند و افزایش آگاهی و سواد رسانهای تعالی و پیشرفت جامعه را بيش از پيش و با سرعتي به موازات ارتقاء فناوري امکانپذیر خواهد ساخت و جمهوري اسلامي را به قدرت سايبري در طراز قدرت تاثيرگذار جهاني در اين عرصه مبدل خواهد ساخت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 33]