تور لحظه آخری
امروز : چهارشنبه ، 11 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):باعلما همنشینی کن تا سعادتمند شوی
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819850570




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

به بهانه نامگذاری روز گرگان


واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به بهانه نامگذاری روز گرگان گرگان - ایرنا - بیستم شهریور که به نام روز گرگان نامگذاری شده بهانه ای برای آشنایی بیشتر مردم با تاریخ، فرهنگ و مشاهیر این شهر تاریخی است.


شهر تاریخی گرگان که قدمتی افزون بر پنج هزار سال دارد و در دوره زرتشیان بنا شده است تا قبل از سال 1316 هجری خورشیدی نام استر آباد داشت و از آن پس به گرگان تغییر و شهرت یافته است. گرگان به عربی جرجان خوانده می شد، جرجان نام شهری آباد و بزرگ در نزدیکی گنبدکاووس امروزی است که هم اینک ویرانه های آن درحوالی امامزاده یحیی بن زید (ع) این شهر قرار دارد، گفته می شود نام گرگان (جرجان) نامی تقلیدی از جرجان قدیم برای استرآباد بوده است. بیشتر جمعیت شهر گرگان پارسی زبان اند و اقوامی چون گرگانی ها، سادات استر آبادی، مازنی ها، بلوچ ها، سیستانی ها، آذری ها، ترکمن ها، قزاق ها و برخی اقوام از استان های سمنان و خراسان بزرگ نیز در این شهر سکونت دارند. این شهر تاریخی در زمان سلطنت شاهان قاجار که گفته می شود، آقا محمدخان قاجار نیز در این شهر زاده شده و حتی خانه تولد و نخستین مکان حکومتی و دولتی این شاه قاجاریه، هنوز موجود است، یکی از ولایات 12 گانه ایران بود. در زمان حکومت قاجاریه کشور ایران به چهار ایالت و ۱۲ ولایت تقسیم شده بود که استرآباد یکی از ولایات آن بود و خود به چند بلوک بنام های "انزان، سدن رستاق، استراباد، شاهکوین و ساور، دهات ملک، کتول، فندرسک و رامیان و کوهسار" تقسیم شده بود که هر یک از این بلوک ها را یک نائب الحکومه زیر نظر حکمران استر آباد یعنی سردار رفیع یانسری که یکی از رجال حاکم در زمان قاجار بود، اداره می کرد. استرآباد دراین برهه از زمان پایگاه اصلی طایفه قاجار بود و بدلیل وجود شمار زیادی مسجد، آرامگاه مذهبی و مدارس دینی در آن، دارای اهمیت مذهبی شد به گونه ای گه دارالمومنین لقب گرفت. اهمیت و مرکزیت سیاسی و مذهبی این شهر سبب شد تا زبان گرگانی قبل از آغاز سده بیستم میلادی، زبان و گویش گرگانی جای خود را به زبان فارسی بدهد. بافت تاریخی شهر گرگان با مساحتی افزون بر ۱۵۰ هکتار سومین بافت با ارزش و دارای سبک معماری پس از یزد و اصفهان است، بافت تاریخی این شهر در 24 شهریور سال ۱۳۱۰ خورشیدی به عنوان چهل و یکمین اثر تاریخی کشور در فهرست آثار میراث ملی ایران به ثبت رسید که محدوده آن منطبق بر محدوده قاجاری شهر استرآباد است. شهر گرگان (استراباد) در دوران قاجار دارای 6 محله بزرگ بنام های "سر پیر، درب نو، سر چشمه، میخچه گران، نعل بندان، سبزه مشهد و میدان" بود که هر محله نیز دارای چند محله فرعی مثل پاسرو، میرکریم، دوشنبه ای، شیرکش، باغ شاه، دباغان، شاهزاده قاسم بودند. محله ها و محلات فرعی شهر گرگان هنوز هم به همین نام ها وجود دارند و بیشتر مساجد، تکیه ها و زیارتگاه ها و مکان های مذهبی شهر در این محلات قرار دارند و امروز بافت قدیم و معماری سنتی و تاریخی این شهر، بخش عمده ای از میراث فرهنگی آنرا تشکیل می دهند ضمن اینکه قزاق محله نیز از محله های قدیمی گرگان بشمار می رود. بافت قدیم استرآباد متشکل از پنج دروازه بود که این دروازه ها محل تقاطع راه های مختلف بودند، دروازه شرقی به طرف بسطام و خراسان، دروازه فوجرد یا سبزه مشهد به طرف گرگان قدیم، دروازه جنوبی بنام چهل دختران به طرف کوهستان، دروازه مازندران به طرف طبرستان (مازندران) و دروازه دنکوان که رفت و آمدی درآن صورت نمی گرفت. هم چنین هر کدام از محله های فوق علاوه بر بازار و بازارچه، دارای مسجد یا تکیه، حمام، مدرسه و آب انبار اختصاصی بودند که کم و بیش تا امروز شکل خود را حفظ کرده است. در زمان حاضر و از بناهای شهر قدیم گرگان بنای امامزاده نور واقع در کوی بازار نعلبندان و بنای مسجد گلشن در کوی درب نو و نیز چند تکیه درنقاط مختلف شهر باقی مانده است. در سال 1389 با تصویب اعضای سومین دوره شورای اسلامی شهر گرگان بیستم شهریور ماه روز تغییر نام شهر اِستِراباد به گرگان در سال 1316 خورشیدی، روز گرگان نام گرفت.در سال 1316 خورشیدی به پاسداشت نام تاریخی گرگان این اسم بر روی شهر استرآباد نهاده شد، در زبان پهلوی منطقهٔ گرگان را وُرکان یا وِهرکانه و در زبان یونانی هیرکانیا و در زبان عربی جرجان می گفتند.همچنین به اعتقاد اغلب پژوهشگران کلمه استرآباد از دو لفظ استر و آباد تشکیل شده و استر به معنای ستاره و آباد به معنای عمارت است. در زمان زرتشت که ایرانیان ستاره ها را مظهر نور مقدس می دانستند این شهر را بنا کرده و این نام را بر آن نهادند.خواجه ابوالحسن بیهقی در تاریخ خود از این شهر به لفظ استارباد یاد کرده است چنانکه نام کتاب معروف دکتر منوچهر ستوده یعنی "از آستارا تا استارباد" برگرفته از همین نوشتار می باشد.در کتاب از آستارا تا استارباد نوشته دکتر منوچهر ستوده آمده است، بنای استرآباد را گرگین میلاد بنا کرده، گرگان کنونی تا سال 1316 استارآباد یا استرآباد نام داشت که نام شهری بود تاریخی در منطقه ای که هم اینک شهر گرگان در حوزه آن قرار دارد، از این شهر امروزه تنها تپه ای تاریخی درون شهر گرگان به نام قلعه خندان که به احتمال زیاد ارگ استرآباد در حدود 3000 سال پیش بوده باقی مانده و باقی قسمت های شهر در اثر سیلاب های مکرر و توسعه شهر کنونی گرگان در طول تاریخ از میان رفته است.از سوی دیگر تصویری که یکی از سیاحان از این منطقه در حدود سال های 335 ارایه می دهد گویای آن است که استرآباد و گرگان دو شهر به طور کامل مجزا بوده اند. در این خصوص باید گفت که امروز بافت تاریخی گرگان با مساحت حدود 150 هکتار سومین بافت با ارزش و دارای سبک معماری پس از شهرهای یزد و اصفهان است و وسیع ترین بافت تاریخی شمال ایران به شمار می رود. بافت تاریخی شهر گرگان در سال 1310 خورشیدی در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسید و محدوده آن منطبق بر محدوده قاجاری شهر استرآباد است.شهر گرگان (استرآباد سابق) در دوران قاجار محلات بزرگی به نام های سرپیر، دربنو، سرچشمه، میخچه گران، نعلبندان، سبزه مشهد و میدان داشت که دارای چند محله فرعی از جمله پاسرو، میرکریم، دوشنبه ای، شیرکش، باغشاه، دباغان و شاهزاده قاسم بوده اند. هر کدام از محله های مزبور علاوه بر بازار و بازارچه دارای مسجد یا تکیه، حمام، مدرسه و آب انبار اختصاصی بوده اند که کم و بیش تا به امروز شکل خود را حفظ کردهد و به نظر می رسد که محله میدان قدیمی تر و مربوط به زمان های اولیه شکل گیری شهر باشد گرگان همچنین از مهم ترین مناطق در زمینه پژوهش ها و کاوش های باستان شناسی بوده بطوری که در کتاب مقدس وندیداد اوستا، گرگان به عنوان نهمین سرزمین مقدس که اهورامزدا آفریده، ذکر شده است. آثار به دست آمده از تورنگ تپه واقع در 19 کیلومتری شرق گرگان کنونی و شاه تپه واقع در 16 کیلومتری غرب آن نشان از حضور و توقف انسان در حدود 5000 سال قبل و در دوره نوسنگی دارد. نخستین کاوش ها در حدود سال 1841 (میلادی) در زیر تپه ای مصنوعی در نزدیک شهر گرگان انجام و خزانه معروف استراباد در آن کشف شد، کارشناسان برخی از اشیای موجود در این خزانه را که شباهت بسیار با کشفیات تپه حصار دامغان داشته متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد (نزدیک به 5هزار سال پیش) دانسته اند.در اواخر سده 19 در محلی به نام خرگوش تپه در نزدیکی گرگان امروز (در قسمت شمال شهر) نیز تحقیقاتی انجام شد و در سال 1931 میلادی یک گروه آمریکایی از دانشگاه پنسیلوانیا به روستای معروف تورنگ تپه در 20 کیلومتری شرق گرگان رفته و به کاوش و بررسی پرداختند و آثاری ارزشمند از تمدن قدیم در این منطقه یافتند. دو سال بعد هم در سال 1933 میلادی یک گروه باستان شناسی سوئدی به منطقه گرگان آمدند و پس از مطالعه حوزه رودخانه قره سو یا سیاه آب در شمال گرگان اعلام کردند بیش از 300 تپه تاریخی در این منطقه وجود دارد که یکی از آن ها شاه تپه بزرگ یا اسلام تپه است که در 15 کیلومتری شمال غربی گرگان قرار دارد. در دوره ساسانیان دیوار تدافعی بزرگی در این منطقه به نام دیوار بزرگ گرگان ساخته شد که از سوی باستان شناسان انگلیسی به مار سرخ شهرت یافته است. این دیوار بزرگ در سده 5 میلادی تکمیل شد و بیانگر صنعت پیشرفته تدافعی آن دوران است. علاوه بر این وجود حکیمان، ادیبان و دانشمندان بزرگی از جمله ابوسعید گرگانی شاعر خوش ذوق اوایل قرن 6 هجری، حکیم میرداماد، حکیم لامعی گرگانی، فخرالدین اسعد گرگانی (داستان سرای بزرگ قرن 5 هجری)، ابن شرفشاه حسینی (فیلسوف و عالم)، هلال جغتایی استرآبادی (شاعر و پارسی گوی سده 9 هجری)، سید اسماعیل جرجانی (پدر علوم آزمایشگاهی)، فخرالدین محمد سماکی استرآبادی (از علما وفقها و متخلص به کوهسار)، نظام الدین استرآبادی (از قصیده سرایان عصر تیموری و صفوی) و ابن حسام استرآبادی (شاعر قرن هفتم و معاصر سعدی) نیز نشان دهنده لزوم نامگذاری روزی برای شهر گرگان است. با وجود چنین سرمایه های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی از دیار گرگان نامگذاری یک روز به نام آن و برگزاری آیین های فرهنگی در این روز با مشارکت مردم یک اقدام فرهنگی از سوی اعضای سومین دوره شورای اسلامی شهر گرگان بود که علاوه بر تحکیم بنیان های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی به طور قطع می تواند نقش به سزایی در استفاده از این ظرفیت ها در توسعه شهر باشد. همچنین وجود چنین روزی برای شهر گرگان می تواند به عنوان الگو در دیگر شهرهای استان گلستان گسترش یافته و زمینه ساز مشارکت دوچندان مردم آن مناطق در جهت توسعه شود که امروز این حرکت نزد مردم گنبدکاووس موثر واقع شده و دهم تیرماه که مصادف با سالروز ثبت جهانی برج آجری قابوس است به نام روز گنبدکاووس نامگذاری شده است.این موضوع از جهات دیگر همچون توسعه گردشگری و به تبع آن ارتقای درآمد سرانه و تقویت اقتصاد منطقه حائز اهمیت است.به اعتقاد برخی کارشناسان بهره مندی از مواهب بی شمار الهی و برخی ویژگی های منحصربفرد طبیعی و تاریخی یک شهر می تواند درمعرفی آن به دیگر مردم کشور و جهان و نیز در توسعه فرهنگی شهر بسیار موثر باشد ضمن اینکه درسایه این معرفی زمینه جذب گردشگران داخلی و خارجی هم فراهم می شود. حضور گردشگران به یک شهر و استان به رونق درآمد اقتصادی مردم و مهمتر از آن به ایجاد اشتغال برای جوانان بسیار کمک می کند به اعتقاد کارشناسان اقتصادی به ازای ورود هر 6 گردشگر خارجی یک شغل و به ازای ورود هر 25 گردشگر داخلی یک شغل ایجاد می شود. به اعتقاد کارشناسان، امروزه صنعت گردشگری پس از صنایع نفت و اتومبیل سازی، سومین صنعت درآمد زا است، ضمن آنکه از لحاظ اقتصادی نیز سبب ایجاد اشتغال، کاهش بیکاری و افزایش درآمد می شود. اصولا برای ورود هر گردشگر به استان یا شهری مولفه های چون امنیت، ارائه خدمات بهینه، میراث غنی فرهنگی و تاریخی، جاذبه های طبیعی، دریا و دریاچه ها و تنوع آب و هوایی لازم است. گردشگران دوست دارند درمدت سفر به یک شهر از نقاط دیدنی و مناظر طبیعی آن از جمله جنگل ها، دریاها، کویرها، غارها، کوه ها، آبشارها، گردشگری روستایی و صنایع دستی و یا از پرداختن به شکار، ماهیگیری، آب درمانی که بخشی از اکوتوریسم اند، لذت ببرند. اختصاص روزی خاص به یک شهر یا استان و نیز ارائه خدمات متنوع درآن ایام به مسافران و گردشگران می تواند زمینه حضور بیشتر آنان را به آن شهر و فوائد حاصل از صنعت گردشگری را بدنبال داشته باشد. رحمت الله رجایی مدیر دانش نامه گلستان در خصوص اهمیت نامگذاری روزی برای شهرها معتقد است: هدف اصلی از این نامگذاری حفظ و معرفی هویت شهر و استفاده از ظرفیت های موجود برای توسعه و پیشرفت آن است.وی بر انجام فعالیت ها در جهت معرفی هویت شهر گرگان برپایه مسایل علمی ازسوی برگزار کنندگان بزرگداشت روز گرگان تاکید دارد. سخنگوی شورای اسلامی شهر گرگان نیز در خصوص علت انتخاب بیستم شهریور به عنوان روز گرگان گفت: این انتخاب به مناسبت سالروز تغییر نام استراباد به گرگان در سال 1316 بوده است. علیرضا پزشکپور در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار داشت: هدفی که شورای اسلامی شهر گرگان از این نامگذاری دنبال می کند، معرفی جاذبه های آن، جذب گردشگر و مشارکت بیش از گذشته اهالی در توسعه و پیشرفت این شهر است. وی گفت: انتخاب روز مشخص برای گرگان فرصت مناسبی است تا از همه ظرفیت ها برای بالندگی این منطقه استفاده شود. رییس کمیسیون فرهنگی دومین سال چهارمین دوره شورای شهر گرگان در خصوص اینکه آیا این نامگذاری و تاریخ بیستم شهریور به نام شهر گرگان در شورای فرهنگ عمومی شهرستان و استان و کشور مصوب شده یا در چه مرحله ای است؟ افزود: اطلاعی در این زمینه ندارم ولی رییس کمیسیون فرهنگی شورای شهر باید عضو شورای فرهنگی عمومی باشد، که نیست. پزشکپور در خواست کرد که شورای فرهنگ عمومی گلستان، رییس کمیسیون فرهنگی شورای شهر گرگان را به عنوان عضو قبول کند. امسال بزرگداشت بیستم شهریور به نام روز گرگان به صورت هفته گرگان و از 15 تا 20 شهریور ماه با اجرای برنامه متنوع فرهنگی هنری در محل پارک این شهر برگزار شد. گرگان در بخش جنوبی استان گلستان واقع شده، این شهرستان از شمال به آق قلا و بندرترکمن و از جنوب به استان سمنان و از شرق به علی آباد و از غرب به کردکوی محدود می شود. وسعت شهرستان گرگان8 /1615 کیلومتر مربع (91/ 7 درصد از مساحت استان گلستان ) می باشد و براساس تقسیمات کشوری سال 89 از دو بخش مرکزی و بهاران و سه شهر گرگان، سرخنکلاته و جلین، پنج دهستان و 98 روستا تشکیل شده است. جمعیت شهرستان گرگان 462455 نفر می باشد، تراکم نسبی جمعیت در این منطقه به ازای هر کیلومترمربع 259 نفر است. شهرستان گرگان دارای شه شهر به نام های گرگان سرخنکلاته و جلین می باشددهستان های بخش مرکزی گرگان شامل استرآباد جنوبی با مرکزیت جلین علیا ، روشن آباد با مرکزیت لمسک ، انجیرآباد به مرکزیت زنگیان و از بخش بهاران عبارت از استرآباد شمالی با مرکزیت سرخنکلاته و قرق به مرکزیت نوده ملک می باشد.از نظر ویژگیهای طبیعی، این شهرستان دارای سه ناحیه جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی می باشد.از نظر اقلیم نقاط جنوبی این شهرستان اقلیم کوهستانی و نواحی شمالی اقلیم نیمه مرطوب دارند./3039/ 6203/6204/1648



21/06/1394





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 49]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


فرهنگ و هنر

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن