واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: نمایشهای آئینی میراثی کهن در دل تاریخ ایران مشهد - ایرنا - نمایش های آئینی به دلیل آنکه از دل تاریخ کهن ایرانی سرچشمه گرفته اند از سازه های زیربنایی فرهنگ ما به حساب می آیند.
نمایش های آئینی ریشه در دل تاریخ و سنت ما ایرانیان دارند و از گذشته تا کنون مفاهیم ارزشمند اخلاقی را به جامعه منتقل کرده اند.گاه با زبان طنز حرف های بسیار عمیق فلسفی را با تماشاگران در میان می گذارند و گاه با زبانی ساده برخی مشکلات اجتماعی را به چالش می کشند. توجه به تئاتر آئینی و سنتی و تقویت و گسترش آن باعث ارتقای روحیه همگرایی و دوستی در کشور می شود. همدلی و همگرایی هنرمندان و اهالی رسانه برای رسیدن به میراث مشترک که ریشه در قرن ها و سده ها دارد با طراحی های فرهنگی و هنری و تعاملات گسترده و تبادل تجارب، دیدگاه ها و همکاری ها امکان پذیر است.بی شک یکی دیگر از ضروریات اهمیت برگزاری نمایش های آیینی - سنتی لزوم کشف جنبه های مغفول مانده و ناشناخته این نمایش ها است. نمایش های آیینی - سنتی ایران سرشار از جنبه ها و ظرفیت های متعدد برای اجرای صحنه ای است اما با این وجود بسیاری از گوشه ها و تکنیک های این گونه های نمایشی ناشناخته باقی مانده و یا مورد غفلت قرار گرفته است.استان خراسان نیز از گذشته دارای آئین ها و مناسک مختلف بوده و دارای تاریخی عمیق در حوزه تئاتر آئینی می باشد. هنرمندان بسیار ارزشمندی که از گذشته تا حال در این استان و شهر مشهد رشد کرده اند زمینه ساز تحولات بسیار در جامعه شده اند. یکی از این هنرمندان پیشکسوت و صاحب نام در عرصه تئاتر آئینی و سنتی و به ویژه خیمه شب بازی مرحوم ماشاءالله اسدی نژاد بود. وی در فروردین 1313 در شهر هنر پرور تربت جام متولد شد و در سه سالگی به مشهد آمد. او از سن 9 سالگی فعالیت هنری خود را با عملیات فیکس شعبده بازی و تردستی آغاز کرد و بعدها توسط برادرش اسماعیل که از بازیگران تئاتر و همچنین نوازنده معروف ویولون بود وارد عرصه بازیگری شد. وی قبل از انقلاب در تئاتر ملی مشهد و تماشاخانه گلشن مشغول فعالیت بود و سپس با گاری خود به بوستان کوهسنگی رفته و در آنجا تئاتر اجرا می کرد. به تدریج به دلیل استقبال فراوان وی در همان مکان تماشاخانه ای ایجاد کرد و مدت 16 سال به اجرای تئاتر خیمه شب بازی پرداخت.وی بعد از انقلاب مدت هشت سال فعالیت هنری را کنار گذاشت تا اینکه به پیشنهاد جلال مهرجویی که در شهربازی پارک ملت چهار تماشاخانه ایجاد کرده بود، مشغول فعالیت شد و به دلیل استقبال کم نظیر از نمایش های او این نمایشها هر روز 15 نوبت اجرا می شد. فعالیت های وی پس از تخریب تماشاخانه های مزبور در سال 1381 کاسته شد تا اینکه وی در آبان ماه 1388 بر اثر بیماری سرطان حنجره که در اثر کار خیمه شب بازی ایجاد شده بود، درگذشت.ماشاءالله اسدی نژاد، به عشق هنر خیمه شب بازی در 28 سالگی دندان های خود را کشید تا بتواند بهتر سوت خیمه شب بازی را بنوازد. هنرمندان دیگری نیز مایل به ادامه راه او بودند اما ماشاءالله اسدی نژاد دیگر تکرار نشد. محمد اسدی نژاد فرزند ماشاءالله اسدی نژاد یکی از بازماندگان این نسل طلایی در خراسان رضوی است.وی در ارتباط این هنر ارزشمند به خبرنگار ایرنا گفت: عدم حمایت مسئولان طی سالهای اخیر، علت اصلی فراموش شدن تئاترهای آئینی سنتی مشهد است که باعث شد هنرمندان این عرصه همچون ماشاءالله اسدی نژاد در انزوا به سر برند.وی با بیان اینکه نمایش های آئینی سنتی به طور مداوم در تهران اجرا می شود افزود: بعد از گسترش تئاتر مدرن، کناره گیری پدرم از این هنر و فراموش شدن این نوع نمایش ها در مشهد، دیگر هنرمندان مشهدی به سراغ این سبک نرفتند.وی خاطر نشان کرد: علاوه بر حمایت مسئولان، اجرای درست نمایش های آئینی سنتی توسط هنرمندان و اصلاح و ایجاد زیربناها و مکان های اجرای این نمایش ها باعث می شود که این سبک از تئاتر به عصر طلایی خود برگردد.این پژوهشگر تئاتر گفت: مکان اجرای نمایش های آئینی، صحنه نیست و هر کدام از شاخه های آن باید در مکان مناسب خود اجرا شود. وی افزود: باید مکان ها، تکیه گاه ها، تخت حوض ها و گاری ها برای اجرای هریک از شاخه های نمایش آئینی فراهم شود. وی در باره دلیل اهدای عروسک های پدرش به موزه عروسک کاشان عنوان کرد: با توجه به اینکه دارای آرشیو تقریبا کاملی از آثار هنرمندان هستم که شامل عروسک های پدرم، لباس های بازی ماشاءالله وحیدی و اصغر قفقازی، دو ویولن از عمویم و یکسری بروشور و عکس تئاتر از هنرمندان مختلف هستم، بارها در گذشته به مسئولان هنری مشهد پیشنهاد دادم که موزه ای بسازیم و ابزارهای نمایشی که در گذشته توسط نمایشگران استفاده و موجب خنده مردم قدیم شده بود را در آن جا به نمایش بگذاریم تا برای نسل های آینده بماند و مردم با هنرمندان زمان قدیم تئاتر مشهد آشنا شوند.اسدی نژاد افزود: زمانی که دیدم یک جوان هنرمند از کاشان درجستجوی پدر من به مشهد آمده، من خیلی خوشحال شده و استقبال کردم لذا به دلیل آنکه می خواستم عروسک های پدرم در مکانی نگهداری شود و برای آیندگان بماند، 15 عروسک باقی مانده از دو صندوق عروسک او را که بعد از مرگش باقی مانده بود به آن جوان کاشانی دادم تا در موزه کاشان قرار دهد.* نمایش های شادی آور باید به روز باشدوی خاطر نشان کرد: برخی شاخه های نمایش های آئینی همچون تعزیه حضرت امام حسین (ع)، نقالی و پرده خوانی که ریشه در تاریخ دارد را نمی توان به روز کرد اما نمایش های شادی آور همچون خیمه شب بازی توان به روز شدن را دارد و مکان و زمان را می شکند.این پژوهشگر تئاتر افزود: این گونه از نمایش باید حرف روز جامعه را بزند و نقدهای آن باید متناسب با شرایط حال جامعه باشد و نماد مردم ستمدیده باشد.اسدی نژاد در باره طراحی لباس صحنه و موسیقی و سایر عوامل مربوط به تئاتر آئینی سنتی نیز گفت: اگر بخواهیم به طور تخصصی به نمایش های شادی آور نگاه کنیم، شعر و موسیقی به کار رفته در این گونه تئاتر بسیار روان و دارای مفهومی ساده است، همچنین لباس هایی که در این نمایش استفاده می شود الوان و رنگارنگ است.وی بیان کرد: نمایش های آئینی و سنتی همان گونه که از نامش پیداست در سنت و فرهنگ کشور ریشه دارد لذا بعد از ورود تئاتر مدرن و فراموش شدن نمایش های آئینی و سنتی، فرهنگ ما در فرهنگ غرب گم شد و قبای بیگانه بر تن تئاتر انداخته شد.اسدی نژاد افزود: ارتقای تئاتر آئینی تاثیر بسیار در اشاعه فرهنگ ایرانی دارد و باید سعی کنیم زمینه را برای توسعه و رشد این هنر فاخر فراهم کنیم. 7498/ 6053
17/06/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]