واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: سرمايهگذاري روي «اسب مرده!»
با وجود تأكيد رهبر معظم انقلاب مبني بر جلوگيري از خام فروشي در صنعت نفت، خبرهاي رسيده از وزارت نفت حاكي از آن است كه عزم چنداني براي تحقق اين مهم در بخش پتروشيمي وجود ندارد؛ پايين دست به فراموشي سپرده شده و مجوزهاي احداث صنايع بالادستي يا صادر شده يا در شرف امضا است.
نویسنده : وحيد حاجيپور

با وجود تأكيد رهبر معظم انقلاب مبني بر جلوگيري از خام فروشي در صنعت نفت، خبرهاي رسيده از وزارت نفت حاكي از آن است كه عزم چنداني براي تحقق اين مهم در بخش پتروشيمي وجود ندارد؛ پايين دست به فراموشي سپرده شده و مجوزهاي احداث صنايع بالادستي يا صادر شده يا در شرف امضا است.
به گزارش «جوان»، وزارت نفت در جديدترين اقدام خود مجوز ساخت مجتمعي را صادر كرده است كه در تضاد كامل با سياستهاي اقتصاد مقاومتي است؛ نكته جالب در اين باره، اعطاي اين مجوز به فردي است كه وزارت صنعت، معدن و تجارت 650 ميليون يورو در اختيار او قرار داده بود كه با اعتراض احمد توكلي و ورود ديوان محاسبات به آن پرونده مواجه شد.
با وجود آنكه بيژن زنگنه وزير نفت به مناسبتهاي مختلف از اجراي پروژههاي متعدد پتروشيمي گازي كه ارزش افزوده بسيار پاييني دارند انتقاد كرده است، اما روند اعطاي مجوز به پتروشيميهاي گازي جديد همچنان در وزارت نفت ادامه دارد.
متانول سياسي
بر اين اساس، قاضيپور در ادامه طرح سؤال خود در مجلس ضمن تأييد گلايههاي زياد و منطقي زنگنه نسبت به تصويب طرحهاي فراوان اوره و متانول در سالهاي گذشته، افزود: «چرا بازهم به صورت سياسي عمل ميكنيد و با چراغ سبز نشان دادن به مطالبات برخي، اقدام به ادامه روند اشتباه تشديد فزاينده توليد محصولات كم ارزش متانول و اوره در كرمانشاه، كرمان، خراسان و امثال آن ميكنيد بدون اينكه حتي شركت ملي صنايع پتروشيمي هم در جريان تصويب اين طرحها قرار داشته باشد.»
اين عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس با اشاره به اينكه اين رفتار زنگنه مصداق بارز راهنما به راست و چرخش به چپ است، اضافه كرد: «جالب اينجاست كه در يك نمونه خاص از اين طرحهاي جديدالتصويب متانولي عظيم در كرمانشاه، ردپاي رانتخوار 650 ميليون يورويي معروف هم ديده ميشود.»
توجيه پتروشيمي كرمانشاه
بر اساس اين گزارش، طرح جديد پتروشيمي گازي در كرمانشاه كه به عنوان «ماهان پتروشيمي زاگرس» ناميده ميشود، به عنوان يك طرح تكميل زنجيره ارزش متانول ثبت شده و قرار است گاز را تبديل به متانول كرده و متانول را نيز به پروپيلن تبديل كند. اما درباره اين پروژه كه به عنوان بزرگترين طرح الفين كشور معرفي شده است و ديگر پروژههاي مشابه يك سؤال بسيار ساده وجود دارد: وقتي توليد متانول كشور در آينده بسيار نزديك به قدري افزايش مييابد كه بازار جهاني را با شكست شديد قيمتها مواجه خواهد كرد، چه دليل منطقي براي توليد متانول بيشتر و سپس تبديل آن به پروپيلن وجود دارد؟ و چرا به جاي توليد متانول جديد آن هم در اين حجم عظيم، طرح تبديل به پروپيلن براي پروژههاي متانولي موجود تعريف نميشود؟
جالب اينجا است كه اين طرح چهارمين طرح پتروشيمي در استان كرمانشاه محسوب ميشود اما به دليل اشتغالزايي پايين پروژههاي بالادستي پتروشيمي، طرحهاي قبلي نيز تأثير قابل توجهي بر نرخ بيكاري بالاي اين استان نداشتهاند.
قيمت پايين خوراك گاز حتي پس از افزايش به 13 سنت و اصرار ذينفعان پتروشيميها به كاهش اين نرخ، شامه تيز بعضي واردكنندگان مشهور را كه بعضاً انحصاراتي در واردات محصولات مهم را به صورت غيررسمي در اختيار داشتهاند به سوي اين پروژههاي كمزحمت و پرسود كشيده است. چنانكه نادر قاضيپور نماينده مردم اروميه در مجلس نيز به ردپاي رانتخوار 650 ميليون يورويي در بعضي از اين پروژهها اشاره كرده است.
جداي از چرايي واگذاري يك طرح پتروشيمي به شخص خاص كه فاقد ارزشهاي اقتصادي است توجه به اين نكته كه بازار متانول هم اكنون اشباع شده است از اهميت بيشتري برخوردار است. متانول، اوره و آمونياك از جمله محصولات كمارزش صنعت پتروشيمي در كشور هستند كه بخش غيردولتي با تمركز ويژهاي به دنبال توسعه ظرفيت آنها است. وضعيت فعلي توليد متانول كشور به گونهاي است كه صرفاً 232 هزار تن (معادل 5 درصد كل توليد آن) در داخل مصرف ميشود و بيش از 95 درصد متانول توليد شده به خارج از كشور صادر ميشود. بهرغم اينكه اقدام جدي و مؤثري در راستاي توسعه زنجيره ارزش متانول صورت نميگيرد، برنامههاي افزايش توليد قابل توجهي در اين گروه از محصولات پتروشيمي دنبال ميشود كه مجوزهاي صادر شده براي احداث پروژهاي متانولي در كشور شامل متانولهاي هفتم تا شانزدهم، به ميزان 4/19 ميليون تن متانول به ظرفيت فعلي كشور اضافه خواهند كرد.
بازار جهاني متانول اشباع است
بر اساس بررسيهاي صورت گرفته توسط مؤسسه IHS، مصرف ساليانه متانول جهان 5/59 ميليون تن در سال 2013 است و سهم ايران در عرضه متانول در دنيا حدود 8 درصد است. اين در حالي است كه ظرفيت نصب شده براي توليد متانول در دنيا به گونهاي است كه حدود 40 درصد ظرفيت خالي وجود دارد. نسبت ظرفيت خالي پتروشيميهاي متانولي در دنيا به ميزان عرضه فعلي آنها حدود 65 درصد است و اين به معناي وجود مازاد ظرفيت در توليد متانول تا 65/1 برابر در صورت وجود زيرساختهاي مصرف متانول در جهان است. بنابراين در حال حاضر توان مازاد عرضه بيش از 5/38 ميليون تن متانول در دنيا وجود دارد و بسياري از مناطق جهان مانند اروپا و امريكا بهرغم توان توليد بيشتر متانول، بخش قابل توجهي از نياز خود را از طريق واردات اين محصول تأمين ميكنند. با توجه به وضعيت مازاد عرضه يا ظرفيت خالي 5/38 ميليون تني متانول در جهان، افزايش شديد توليد متانول از طريق برنامههاي آتي كشور ايران و روانه كردن آن به بازارهاي مصرف، قطعاً منجر به كاهش چشمگير قيمت جهاني متانول خواهد شد.
تحليلها نشان ميدهد كه كشورهاي اروپايي، ايالات متحده امريكا و كشورهاي شرق آسيا بهرغم ظرفيت توليد و مصرف بالاي متانول، با اطمينان از اصرار كشورهايي مانند ايران براي افزايش شديد توليد اين محصول در شرايط اشباع بازار آن، نياز خود را از طريق واردات تأمين نمودهاند. حال جاي تعجب دارد كه با وجود اثبات اشباع بودن بازارهاي جهاني اين محصول بر اساس گزارشهاي مراجع معتبر دنيا از جمله IHS و همچنين اعتراف برخي از مديران ارشد شركت ملي صنايع پتروشيمي مبني بر اشباع بودن بازارهاي متانول دنيا و افت قيمت جهاني متانول با بهرهبرداري از طرحهاي متانولي ايران، چه اصراري بر قطب متانول شدن ايران در منطقه از سوي برخي از مديران فعلي وزارت نفت وجود دارد چنانكه آنها كه از وجود بازارهاي مناسب اين محصول در آينده خبر ميدهند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۷ شهريور ۱۳۹۴ - ۱۶:۱۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]