واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۶ شهريور ۱۳۹۴ (۹:۴۵ق.ظ)
وحشت آل سعود از همراهي با عقل جمعي موج - گروه سياسي
خبر احتمال برگزاري نشست ايران و شوراي همکاري خليج فارس با توجه به تحرکات چشمگير سياست خارجه جمهوري اسلامي ظرف دو سال اخير، چندان غيرمنتظره نبود. بعد از روي کار آمدن دولت يازدهم، دستگاه ديپلماسي ايران از همان ابتدا در صدد برآمد تا روابط خود را با کشورهايي همسايه و خليج فارس بهبود بخشد و علي رغم تمام تلاش هايي که در اين زمينه انجام داد به دليل تندروي برخي کشورهاي اين منطقه که در راس آن عربستان سعودي قرار داشت نتوانست آنچنان که بايد به اهداف خود برسد.
با اين وجود، شواهد حاکي از آن بود که علي رغم مقاومت عربستان سعودي، اين کشور نيز در نهايت ناچار خواهد شد که روابط خود با ايران را وارد فاز جديدي کند. البته آنچه مي تواند اين روابط را تغيير دهد نه بر اساس اختيارات و درايت آل سعود بلکه بر اساس فشارهاي خارجي با هدف کم کردن تندروي هاي اين کشور و تحرکات تروريستي در منطقه خواهد بود.
الشرق الاوسط در خصوص احتمال شکل گيري اين گفت و گوها مي گويد: «خالد العطيه، وزير خارجه قطر، صاحب ايده گفت و گو ميان شوراي همکاري و ايران است که تهران موعد آن را ۲۲ سپتامبر (۳۱ شهريور) اعلام کرده است. العطيه در نشستي که چندي پيش بين وزراي خارجه کشورهاي خيلج فارس در رياض برگزار شده بود ايده گفت و گو را مطرح کرد، تا در حاشيه جلسات مجمع عمومي سازمان ملل متحد در نيويورک، در ماه سپتامبر تشکيل شود.»
برخي مقامات سياسي در ايران به آينده اين گفت و گوها خوشبين هستند و معتقدند در صورت برگزاري چنين نشستي مي توان اميدوار بود که سرانجام فضاي نسبتا مسالمت آميزي در منطقه حاکم شود. نوذر شفيعيT عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجه مجلس شوراي اسلامي دراين باره به موج گفت: «بين ايران و کشورهاي شوراي همکاري خليج فارس هم تعارضات سطحي و هم تعارضات عميق وجود دارد. تعارضات سطحي کشورهاي شوراي همکاري به دليل تاثيرپذيري آنها از سياست هاي ايالات متحده است و تعارضات عميق عمدتا هويتي است که در دو سوي خليج فارس وجود دارد.»
وي گفت: «به هر حال حدي از اين اختلافات طبيعي است و به معني غيرقابل حل بودن هم نيستند. حل اختلافات حتما از راه ديپلماتيک، نتايج مثبتي به همراه خواهد داشت. بحران هاي منطقه اي اين ضرورت را بوجود آورده اند.»
با اين حال واکنش هاي مشخصي تا کنون از سوي کشورهاي شوراي همکاري خليج فارس انجام نگرفته و از سوي ديگر گفته مي شود که بين کشورهاي شورا در اين خصوص اختلاف نظر بوجود آمده است. مي توان حدس زد بحرين و عربستان در شوراي همکاري خليج فارس بنا به دلايل متعددي از جمله تغيير فضاي تعامل بين ايران و غرب و افزايش قدرت مانور اين کشور، با گفت و گوها چندان موافق نباشند، علي رغم اين مساله، ايران با منطق ديپلماتيک به خصوص خود از برگزاري اين گفت و گو به صراحت استقبال کرده است.
مرضيه افخم سخنگوي وزارت خارجه در نشست خبري روز چهارشنبه (4 شهريور) در اين باره گفت: «صرف برگزاري چنين نشستي مبارک است. ظرفيت هاي لازم براي برگزاري اين نشست وجود دارد و دسترسي به برپايي آن نامحتمل نيست. ما از آينده خيلي دور يا آرزوي برآورده نشده صحبت نمي کنيم اين ظرفيت وجود دارد تا کشورهاي منطقه در جايي ديگر براي رفع مشکلات مشترک گفت و گو کنند.»
برگزاري گفت و گو ميان ايران و شوراي همکاري خليج فارس را نمي توان چندان دور از واقع پنداشت. اما به نظر مي رسد تا زماني که رويکرد خشن و افراطي عربستان در منطقه از سوي کابينه جديد اين کشور دنبال شود؛ نمي توان موفقيت چنداني در پس اين گفت و گوها و حداقل در کوتاه مدت متصور شد. به عبارتي بعد از آنکه عربستان نتوانست به اهداف خود در سوريه دست يابد و همچنان در جنگي فرسايشي از طريق حملات هوايي مواضع انصارالله يمن و هوادارانشان را مورد هدف قرار مي دهد؛ ناکامي اش روز به روز براي کشورهاي منطقه و قدرت هاي جهاني مشخص شده و به همين دليل با عصبانيت قابل توجهي تحولات منطقه را دنبال مي کند.
در پي ناکامي هاي متعدد سياسي، رابطه با ايران براي کابينه افراطي عربستان قابل تصور نيست؛ مگر آنکه مقامات اين کشور ذيل طرح قدرت هاي جهاني و فشار آنها ناچار به کم کردن مواضع افراطي خود باشند. در چند مدت اخير هم مقامات آمريکا و هم مقامات انگليس مستقيم و غيرمستقيم خواهان آن بوده اند که اين کشور براي حل مشکل تروريسم در منطقه روش هاي مناسبي را اتخاذ کند. فيليپ هاموند در سفر به تهران با اشاره به نقش مثبت ايران در مبارزه با داعش خواهان آن بود که روابط ايران و عربستان بهبود يابد تا از اين طريق تحرکات گروه هاي تکفيري – تروريستي خاموش شود.
عليرضا داوري، استاد دانشگاه و تحليلگر مسائل بين الملل، عربستان را متزلزل در تصميم گيري براي در پيش گرفتن روش ديپلماتيک مي داند. وي به موج گفت: «نقش عربستان در منطقه به هيچ وجه قابل مقايسه با ايران نيست و ايران به لحاظ ژئوپليتيکي و نقش آفريني موثر در مبارزه با گروه داعش دست برتر را دارد.»
داوري در ادامه گفت: «توصيه وزير خارجه انگلستان در خصوص ضرورت گفت و گفت ها و نزديکي بين ايران و عربستان مي تواند در حل تنش ها و مسائل منطقه اي مثل تروريسم و مبارزه با گروه هاي تکفيري کارگشا باشد، اما به نظر مي رسد عربستان در چنين مسيري دچار دو دستگي شده و هنوز به اين نتيجه نرسيده است.»
گفت و گوي ايران و شوراي همکاري خليج فارس مي تواند در کاهش مشکلات منطقه موثر باشد. اما حتي اگر عربستان هم به عنوان مهمترين عضو اين شورا در اين مسير کارشکني کند، با توجه به جديت ايران در مبارزه با تروريسم و اقدامات مثبتي که تاکنون انجام داده، بدون شک عربستان به انزواي بيشتري فرو خواهد رفت. غرب در حال حاضر متوجه نقش مهم ايران در فرآيند مبارزه با تروريسم شده است و آل سعود براي خروج از تنگناي سياسي دير يا زود بايد با عقل جمعي همراه شود.
محمد قربانپور شيخاني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]