واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: پزشكان ما از جنس بوعلي سينا هستند
نویسنده : دكتر سعيد منتظرالمهدي*
1- در هر جامعهاي گروه يا گروههايي از اقشار مختلف جامعه از شأن، موقعيت و احترام ويژهاي نزد اهالي كوچك و بزرگ آن جامعه برخوردارند. بينياز به هيچ حجت و استدلالي چنين جايگاه ممتازي از سر اتفاق و يك شبه فراچنگ زده نشده است بلكه بر اثر جمع جبري شماري عوامل و در گذر زمان و گاه طي سدهها پديد آمده است. در جامعه ايران يكي از گروههايي كه واجد چنين جايگاه ممتازي است و بر اساس شواهد پژوهشي و پيمايشي همواره در رديفهاي نخستين «منزلت اجتماعي » جاي ميگيرد، گروه پزشكان (جامعه پزشكي) است. به تعبير روشنتر، وقتي از شماري معرف از شهروندان ايراني، از هر قشر و سن و طبقه و صنفي خواسته شود تا بر اساس شاخصها و مؤلفههاي از پيش تدقيق شده «منزلت» و «جايگاه» اجتماعي، پنج شغل (با صنف و گروه) نخست را فهرست كنند بيهيچ شك و شبههاي شغل پزشك و گروه پزشكان، يكي از آن شغل و گروه و اغلب در رديف دوم و سوم خواهد بود.
(اساتيد حوزه و دانشگاه كه شمار قابل توجهي از آنان را نيز پزشكان تشكيل ميدهند، اغلب در صدر قرار ميگيرند).
2- در پي جويي و علت يابي منزلت ويژه و بالاي پزشكان، به ويژه در جامعه پر قدمت ما، بايد سوار قطار زمان شويم و حداقل چند سده به عقب بازگرديم، يعني درست به زماني كه جامعه عدهاي را «حكيم» نام نهاد و آنان را به صدر نشاند و معرفت ديني داشتند و در فلسفه و علوم عقلي خبرگان زمان خويش بودند، هم بر دانش عقلي اشراف و آگاهي داشتند و هم سواي همه آنها آلام مردمان زمان خويش، اعم از آلام جسماني و رواني را مداوا ميكردند و التيام ميبخشيدند. خلاصه آنكه از جنس نابغه بزرگي همچون بوعلي سينا بودند و لاجرم «علامه دهر» خويش. اينك وقتي با رويكردي پسنگرانه در تواناييها و قابليتهاي حكيمان جامعه خود تأمل ميورزيم و بر اساس آثاري كه از آنان بر جاي مانده است به مداقه و انديشه ميپردازيم، درمييابيم آنان «باهوش»هاي زمان خود بودهاند. بسياريشان ذهن خلاقي داشتهاند و مهمتر از آن، نيك نامان با اخلاق و وارسته عصر و دوران خود بودهاند. از همين رو اگر گذشتگان ما حكيمان را بر صدر نشانده و منزلت اجتماعي مهمتري ارزاني آنان داشتهاند نه تنها گام در مسير خطا ننهادهاند بلكه بر اساس عقلانيت خويش به داوري پرداختهاند و آن گونه كه بايد و شايسته بوده است رأي و نظر دادهاند و خود بدان عمل كردهاند.
3- پزشكان امروز ما نيز از همان جنسند. همه ما ميدانيم كه اينان در رقابتي بسيار شديد و نفسگير و طاقت فرسا و پس از آنكه متون آموزش داده شده در سالهاي طولاني مدرسه را خط به خط و قاعده به قاعده به خاطر ميسپارند و فرا ميگيرند و با برخورداري از تراز هوشي بالاتر از حد ميانگين و توسعه جامعه و پشتكار وصفناپذير، از ميان خيل عظيم و پرشمار مشتاقان و داوطلبان وارد دانشكدههاي پزشكي ميشوند و بهترين سالهاي زندگي خويش را صرف فراگيري متون دشوار، پيچيده و غامض پزشكي و رشتهها و شاخههاي پيراموني ميكنند و پس از گذراندن موفقيتآميز آزمونها و دورههاي پر تعداد در كسوت پزشكان در ميآيند و اين آغاز راه است. آنان حتي اگر در همان «پزشكي عمومي» كه حداقل هفت سال وقت و عمر خويش را بهصورت شبانهروزي و بيوقفه صرف آن كردهاند، باقي بمانند، بايد همواره خود را «به روز» كنند. و اين به روزرساني يعني شركت در چندين و چند كنگره و دوره و كارگاه آموزشي و پژوهشي و باليني. اما ميدانيم كه بسياري از اين جماعت نخبه و باهوش به آن حد بسنده نميكنند بلكه با تلاش و پشتكار شبانه روزي تراز دانايي خود را فزوني ميبخشند و پس از شركت در آزمونهاي علمي دشوار و دشوارتر وارد دورههاي تخصصي و فوق تخصصي، خواه در داخل كشور يا خارج از كشور ميشوند. در اين دورههاي تخصصي و فوق تخصصي نيز پزشكان ما نه تنها به قلههاي دانش پزشكي دست مييابند بلكه خود به جمع توليدكنندگان اين دانش ميپيوندند. آنان به سبب هوش سرشار، ذهن و پشتكار مثال زدني خود خيلي زود از همتايان خارجي خود پيشي ميگيرند و هر يك در قلمرويي از قلمروهاي پر تعداد علم پزشكي شگفتي ميآفرينند و همه اذعان داريم كه اينك پزشكان ما يك سر و گردن از پزشكان ساير بلاد عالم بالاترند و سالهاست دانشمندان و خردمندان دنيا بر چنين واقعيتي مهر تأييد زدهاند.
4- گر چه پزشكان ما در دانش و تخصصهاي مختلف پزشكي سرآمدند و در شمار برترينها و بهترينها جاي ميگيرند، اما آنان تنها بخشي از منزلت و موقعيت اجتماعي ممتاز خود را از اين دانش برتر اخذ ميكنند. چه، آنچه باعث شده است جامعه ما اين گروه برگزيده را قدر بداند و ممتاز بشمارد، علاوه بر دانش ويژگيهاي اخلاقي، روان شناختي و شخصيتي آنان است. از شواهد و قرائن چنين پيداست كه پزشكان ما از حس «مسئوليتپذيري» بالايي برخوردارند، نوع دوستي آنان مثال زدني است، با وجود دانش و موقعيت ويژه، «فروتن» هستند، راز دارند، به همگان احترام ميگذارند و در شرايط دشوار، نظير جنگ و بحرانهايي همچون زلزله و سيل و. . . سختيها و دشواريها را بر خود هموار ميسازند تا بر زخم وارد شده بر جسم و جان هموطنانشان مرهمي بگذارند، آنان از واكنشهاي تبعيض آميز به دورند و هرگز كسي را از خدمات خويش محروم نميسازند و لاجرم اگر پزشكي چنين خصوصيات مضاعفي همچون حس مسئوليت پذيري و فروتني و دلدادگي به منبع لايزال الهي را نداشته باشد، نزد مردم جايگاه و منزلتي نخواهد داشت.
و سرانجام، اگر امروز كشور ما از حيث شاخصهاي بهداشتي و درماني و تراز دانش پزشكي در شمار كشورهاي مترقي و توسعه يافته و مدرن جهان جاي ميگيرد بيگمان مديون هوشمندي، خبرگي، تعهد و تقواي پزشكان محترم است، پس همچون هميشه به اين قشر پر تلاش، متعهد و نخبه احترام بگذاريم و قدردان زحماتشان باشيم.
*معاون اجتماعي ناجا
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۲ شهريور ۱۳۹۴ - ۱۱:۲۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 54]