محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845354325
نبرد با نفس سرکش
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
بیت‌خوانی نبرد با نفس سرکش کاهی شو و کوه عُجب بر هم زن / تا پیر تو را چو کهربا گردد عطار نیشابوری
آن نیروی پنهانی که همواره، نهاد آدمی را در تمایلی دوگانه ـ انسانی و حیوانی ـ نگاه داشته است، چیست؟ چه چیزی در حس و حال و نفس برخی وجود دارد که آنها را بر کشش حیوانی شان، پیروز می گرداند؟ چرا برخی بد، بدخواه و بدخو هستند؟ برتری طلبی، خشم و خشونت و خودخواهی، آدمی را خوشبخت و رستگار نمی کند. بلا و بدبختی آدمی، نتیجه خودپسندی و خود را بزرگ داشتن و دیگران را کوچک دانستن است. هنگامی که آدمی پر از باد کبر و غرور می شود، پلنگ است. پلنگی، نتیجه تندی و باد در سر داشتن است. هنگامی که آدمی از پلیدی و پستی تهی می شود، آهوست. آهویی، نتیجه پاکزادی و عزت نفس است. آن که ناسزاوار و به ناحق، خود را از دیگران برتر می داند و خواری و فرومایگی خود را پنهان می دارد، بیمار است. بیمار معرفت و شناخت، بیمار اصالت و انسانیت. کسی که نفس و روان خود را نمی شناسد، مهرطلب و پیرگزین نیست و فکر و خواست خود را درست و از آن دیگران را نادرست می بیند. عطار نیشابوری در بیت بالا، ما را به تامل و تفکر در دیدگاه معنوی فوق، فرامی خواند. عطار با فعل امر «شو» ما را به نبرد با نفس سرکش و هواهای نفسانی، هشدار می دهد. «کاه شو» یعنی سبک و کم وزن شو، یعنی تهی از آلودگی و سنگینی و بار گناه و تعلق دنیایی شو. آزاد شو و برده نفس زیادخواه خود مباش و شرافت نفس و عزت و اراده خود را حفظ کن، چراکه «کاه» با آن همه سبکی و بی مقداری، زود به سمت کهربا کشیده می شود. خاصیت کاهربا، جذب کردن است و خاصیت پیران و پیشوایان، راهنمایی و پنددهی است. پیر، مرشد و مراد آدمی و راهنما و دستگیر اوست. قطب پیر طریقت، مبارک قدم است؛ کسی است که فطرت آدمی را بیدار می کند و نیروهای نهفته عقل او را برمی انگیزاند و به کار می اندازد. هنگامی که آدمی، آهو شد، به مراد خود می رسد و مراد، درهای خوشبختی و رستگاری را به روی مرید خود باز می کند. واژه های «کاه»، «کوه» و «کهربا» در تناسب و تعابیری زیبا، نظیر یافته اند تا ما را به این معنی و حقیقت برسانند که بر پلنگ نفس خود غلبه یابیم و صفات انسانی پیدا کنیم؛ چراکه از بار و سنگینی وابستگی و دلبستگی دنیایی، فارغ شدن، آدمی را به صلاح و صواب می رساند. خاصیت کهربا، کشش و جذب است و در اینجا، پذیرش و قبول پیر و پیشوا. پس برای بار یافتن به پیشگاه حق، باید سبک بود، باید بی پیرایه و پاک بود؛ زیرا به قول صائب تبریزی: «صدق، روشنگر ضمیر من است/ صبح روشن، ضمیر پیر من است». ضمیر، یعنی، باطن آدمی. ضمیر؛ همان فضیلت و نیروی پنهانی است که در دل و درون آدمی است و نیک را از بد و سالم را از فاسد، بازمی شناسد و به قول اوحدی مراغه ای: «قول و فعل و ضمیر چون شد راست/ اختلافی نماند اندر خواست». پیر صاحب رای و اهل درد، کسی است که این وحدت را در مرید خود به وجود می آورد و او را به خواست یگانه خود، راهبر می شود، از این روست که عطار نیشابوری در بیت بالا، ما را به پاکی و پیرطلبی، دعوت کرده است. آیا «کاه شدن»، نوعی صدیق شدن، نمی تواند باشد؟ صدیق؛ یعنی راست بودن در گفتار و کردار و رفتار و خلق و خوی؛ زیرا صدیقان و صالحان، واصلان به درجه اعلای حق اند. به یقین، کسی می تواند خوشبخت و کامیاب شود که از دیگران پند پذیرد و خود را به پاکی پرورش دهد و از خود بگذرد، به مراد بپیوندد و عزت یابد. نظامی گنجه ای نیز پیش از عطار این گونه به ما اندرز داده است: «رهایی خواهی از سیلاب اندوه قدم بر جای باید بود، چون کوه گر از هر باد، چون بیدی بلرزی اگر کوهی شوی، کاهی نیرزی.» که ما را به یاد این حکمت ارزشمند مولا علی(ع) می اندازد: «من تکبر علی الناس ذل» ـ کسی که نسبت به مردم خودخواهی و گردن فرازی کند، خوار و زبون می شود.» عبدالحسین موحد پژوهشگر ادبیات
پنج شنبه 1 مرداد 1394 ساعت 06:06
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 77]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها