تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833503715
خولک بافی، صنعت رو به افول سیستان
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: خولک بافی، صنعت رو به افول سیستان زاهدان- ایرنا- صنعت دستی حصیربافی سیستانی یا خولک بافی با قدمتی همزاد هامون، اینک روبه افول است و برای ادامه حیات نیازمند دستان یاریگر هنرمندان این عرصه و توجه مسوولان است.
یک نخ جلو، یک نخ عقب، حالا یک خولک و از تکرار این حرکت مترها پرده خولکی یا حصیری ساخته می شود و از انجام این فعالیت چند صد نفر امرار معاش کرده و میلیون ها متر پرده تولید می شود.
منطقه سیستان که در جنوب شرق ایران واقع شده، برای همه نام آشناست، از آن جهت که وضعیت مطلوب کشاورزی و آب در زمان های قدیم این منطقه را به انبار غله ایران معروف کرده بود.
پیرامون دریاچه هامون یا همان تالاب بین المللی هامون فعالیت های گسترده ای از جمله کشاورزی، دامداری و صیادی انجام می شده، اما آنچه بیشتر از همه نظر هر رهگذری را در حاشیه این دریاچه به خود جلب می کرد، فعالیت پرده بافی سنتی بود.
حصیربافی، پرده بافی یا خولک بافی محلی که حاصل آن نوعی پرده خاص به نام پرده خولکی است، یکی از صنایع دستی معروف منطقه سیستان بوده که تاریخی نامعلوم و به گفته برخی افراد سالخورده منطقه قدمتی همزاد با دریاچه هامون دارد.
مواد اولیه تولید این پرده ها از نی نیزارهای دریاچه هامون تامین می شده و به نقل از مردم این منطقه، در زمان پر آبی هامون این نیزارها نقش اصلی تامین علوفه دام های آنان را بر عهده داشته به طوری که رمه ها بامدادان بدون چوپان و ساربان به نیزارها رفته و پس از چرا به آغل باز می گشتند.
وجود گیاه نی از چند جهت مورد توجه بوده که چرای دام از برگ های سبز این گیاه، تلطیف هوا و چهره سبز منطقه، پناهگاه پرندگان مهاجر و برخی حیوانات و استفاده از آن در صنعت پرده بافی (خولک بافی) از آن جمله است.
از برگهای سبز و تازه نوعی نی که در زبان محلی به آن "توت" یا "توتک" گفته می شده برای خوراک دام بخصوص گاو سیستانی و از ساقه نازک و بلند آن در صنعت پرده بافی یا خولک بافی استفاده می شد.
ساخت توتن (قایق محلی) یا توتن بافی از دیگر کاربردهای گیاه نی در تالاب بین المللی هامون بود و در گذشته بیشتر صیادان و دامداران از همین نوع قایق محلی برای کارهای روزمره استفاده می کردند و کمتر قایق موتوری در این تالاب مورد استفاده قرار می گرفت.
خولک بافی یکی از صنایع دستی معروف و گسترده در سیستان بوده که در سراسر این منطقه بویژه اطراف تالاب و دریاچه افراد زیادی به این کار مشغول بوده اند به طوری که هنگام عبور از جاده های مجاور آن ها، فعالیت پرده بافی به وضوح قابل مشاهده بود.
بیشترین مصارف محصولات تولیدی خولک بافی به عنوان پرده در ورودی اتاقهای مسکونی به منظور جلوگیری از ورود حشرات و عبور راحت هوا به دلیل اقلیم گرم منطقه و نیز استفاده از آن در سقف خانه هایی که به زبان محلی به آن ها خانه های "چوب پوش" می گویند بوده است و همچنین این پرده ها به دلیل شکل ظاهری کاربردهایی تزیینی هم دارد.
جالب است بدانیم که این نوع پرده ها در کشورهای عربی که هوای آن ها گرم است طرفداران زیادی دارد.
مهدی صیاد به عنوان فردی که در این کار مو سفید کرده است می گوید: خولک بافی از آن جهت کار خوبی بود که مواد اولیه آن به راحتی بدست می آمد و در فرایند تولید آن نیز زنان خانه دار می توانستند فعالیت کنند.
وی ادامه داد: زمانی که دریاچه آب داشت من و دو پسرم نی ها را از دریاچه می آوردیم و به صید می رفتیم و در این حین همسر و سه دخترم آن ها را می بافتند.
وی افزود: در آن زمان هم از این صنعت حمایت خاصی نمی شد اما چون مواد اولیه آن ارزان بود فروش آن به هر قیمتی صرفه اقتصادی داشت.
صیاد ادامه داد: اگر اکنون هم نیزار وجود داشته باشد من و خانواده ام به راحتی این کار را شروع می کنیم زیرا تنها مواد مورد نیاز برای تولید پرده خولکی "نی و نخ" است.
هر سال حدود دو میلیون متر مربع از این پرده تولید و از سیستان به سایر مناطق ایران حمل می شده، اما به دلیل خشک سالی های چند سال گذشته در منطقه سیستان و خشک شدن تالاب بین المللی هامون این هنر نیز با مشکل کمبود مواد اولیه روبرو شد و تولید آن به حداقل رسید.
حسین برزگر مقدم یکی دیگر از افردای که از قدیم در این صنعت فعالیت داشته و هنوز هم دارد می گوید: در کارگاه تولید پرده خولکی که داشتم حدود 20 نفر از مردم بومی فعالیت داشتند اما اکنون تنها سه نفر که آنان هم افراد بی بضاعت هستند در این کارگاه فعالیت دارند تا هم من هزینه کمتری بپردازم و هم آنان درآمد اندک و روزانه ای داشته باشند.
وی افزود: در زمان پر آبی هامون مواد اولیه به راحتی از نیزارهای دریاچه تامین می شد، تا چند سال بعد از خشکسالی که امکان داد و ستد در مرز وجود داشت، این مواد را از کشور افغانستان وارد می کردیم اما اینک پس از بسته شدن مرز، مواد اولیه این پرده ها را که نوعی نی خاص است از شمال کشور خریداری و به سیستان منتقل می کنیم و پس از تولید، دخل و خرج آن با زحمت زیادی برابر می شود.
وی ادامه داد: چندی قبل این پرده ها را برای فروش به استان تهران می فرستادیم اما با احتساب کرایه بار، صرفه اقتصادی نداشت و اینک نیز هر سال یک کامیون را به قصد فروش در دبی به بنادر ارسال می کنیم.
برزگر مقدم تصریح کرد: یکی از معضلات فعالان این صنعت، وام های سه میلیون تومانی است که با معرفی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از بانک های مختلف به منظور توسعه کار خود گرفته اند اما به علت شرایط رکود فروش و نداشتن درآمد کافی قادر به پرداخت آن نیستند به طوری که هم اکنون بسیاری از کارگاه های تولیدی تعطیل شده اند.
با نگاهی اندک به پیشینه برخی صنایع دستی کهن استان سیستان و بلوچستان در می یابیم که در برهه ای از زمان رو به فراموشی و مرگ رفته اند، اما با حمایت و معرفی ازسوی سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری، امروزه یکی از صنایع دستی برتر در کشور و جهان است.
خولک بافی نیز به عنوان یک هنر که از زمان وجود دریاچه هامون در منطقه سیستان وجود داشته اکنون رو به فراموشی است و نیاز به توجه ویژه دارد.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان وبلوچستان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: صنایع دستی از آن جهت دارای اهمیت است که کاربرد زیادی در زندگی روزانه مردم دارد.
کامبیز مشتاق گوهری افزود: به دلیل وجود فرهنگ و سبک های زندگی مختلف در استان سیستان وبلوچستان پویایی صنایع دستی در این استان زیاد است.
وی تصریح کرد: یکی از وظایف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در رابطه با صنایعی که به دلایل مختلف از جمله تغییر شرایط آب و هوایی دچار مشکل شده اند، ابتدا حفظ و حمایت از حیات آن صنعت و سپس در صورت بهبود وضعیت، توسعه آن است که در حال حاضر صنعت خولک بافی سیستان در مرحله حفظ حیات است.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت: یکی از راه های حفظ این صنعت معرفی آن به عموم است که این کار با راه اندازی موزه صنایع دستی در زاهدان و زابل در حال پیگیری است.
محسن نارویی سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان نیز گفت: این سازمان برای پرداخت بدهی سه میلیون تومانی خولک بافان سیستانی وارد عمل شده و کارهای مقدماتی آن را انجام داده است و تنها در انتظار اجازه چند ارگان برای پرداخت این بدهی به بانک ها هستیم تا بتوان از این طریق به فعالان این صنعت کمک کرد.
وی بیان کرد: این استان دارای 21 رشته بومی و مزیت دار صنایع دستی با آثار متعدد است.
وی ادامه داد: سوزن دوزی، سکه دوزی و حصیر بافی بلوچستان، سفال کلپورگان سراوان، سفال هلونچکان نیکشهر، سفال کوهمیتک سرباز، خولک بافی، گلیم بافی، سیاه دوزی و خامه دوزی سیستان، لباس های محلی، یزدبافی و آهنگری سنتی از جمله این رشته ها هستند.
وی با بیان اینکه تاکنون بیش از 90 تشکل در زمینه صنایع دستی به ثبت رسیده است، گفت: از این تعداد 15 تا 20 تشکل فعال و بقیه نیمه فعال و غیر فعال هستند.
7311 / 6081/ 1650
30/04/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها