واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
یادداشت رفع احتمالی تحریمها و آغاز زودهنگام جوسازیهای قیمتی در حالی که ایران و 1+5 هفته گذشته بیانیه مشترک را صادرکردند و براساس آن انتظار میرود، پس از طی مراحلی رفع تحریمها تا بهمنماه امسال حالت اجرایی به خود بگیرد، برخی تولیدکنندگان داخلی و اصناف در پاسخ به این تلقی عمومی که رفع تحریمها باید به کاهش قیمت برخی کالاها منجر شود، دست به فضاسازی زودهنگام زدهاند.
هدف از این فضاسازی ها که در غفلت یا نقص نگاه تحلیلی صحیح در برخی رسانه ها پیاده می شود، القای این نکته است که رفع تحریم ها «مطلقا» و «هیچ گونه» تاثیری بر کاهش قیمت کالاها نخواهد داشت و مردم بی خود دنبال مطالبه ارزانی از تولیدکنندگان یا خرده فروشان نباشند! حال سوال اینجاست که آیا واقعا رفع یا حتی «شل شدن» تحریم ها باعث ارزانی خواهد شد و اصولا مردم باید در انتظار ارزانی برخی کالاها باشند یا خیر؟ برای پاسخ، باید به دو مولفه توجه کرد. مولفه اول نوع افزایش هزینه هایی است که تحریم ها بر قیمت کالاها و خدمات تحمیل کرده و مولفه دوم شیوه قیمت گذاری و محاسبه سود کالاهای وارداتی یا تولید داخل است. هزینه های تحریم روشن است که تحریم، هزینه هایی را بر تولید کالا یا واردات، تحمیل کرده است. افزایش هزینه های نقل و انتقال ارز، رشد قیمت ارز، رشد هزینه های حمل و نقل، محدودیت خرید کالای مناسب و ارزان از بازارها و کاهش قدرت انتخاب افزایش خواب سرمایه تولیدکننده یا تاجر به علت طولانی شدن پروسه تولید یا واردات، بخشی از این هزینه های سر بار مستقیم یا غیرمستقیم هستند. حال پرسش بزرگ از برخی تولیدکنندگان یا واردکنندگان این است که مگر با رفع یا شل شدن برخی تحریم ها، این گونه هزینه ها بلافاصله کاهش نمی یابد؟ مگر باز شدن مبادلات بانکی، هزینه نقل و انتقال پول را کاهش نمی دهد؟ مگر هزینه های حمل و نقل بین المللی با رفع تحریم ها و حذف دورگردانی کالا و ورود آن از طریق کشورهای واسطه، کاهش نمی یابد؟ مگر خواب سرمایه تاجر یا پول در گردش تولیدکننده کم نمی شود؟ در نهایت این که مگر کاهش تمام این هزینه ها نباید به کاهش قیمت کالا یا خدمات منجر شود؟ روشن است که می شود. پس این که مردم در انتظار ارزانی برخی کالاها باشند، انتظاری معقول است، اما خط قرمز این انتظار مردمی، کاهش بسیار چشمگیر قیمت هاست که با توجه به رشد هزینه های تولید و مبادله چون تورم، دستمزد، سود بانکی و... انتظاری نابجاست. در نتیجه باید از افکار عمومی خواست پس از توافق احتمالی و رفع تدریجی تحریم ها، حتما ارزانی کالاها را از تولیدکننده یا واردکننده مطالبه کنند، اما حد معقولی برای آن قائل شوند و در مقابل نیز از تولیدکننده یا واردکننده خواست متناسب با کاهش هزینه های تحریم بر هزینه تولید و واردات به ارزانی ناچار، تن در دهند و در تلاش نباشند که به مردم آدرس اشتباه بدهند. علت فضاسازی ها حال نوبت به مولفه دوم رسیده و این پرسش مطرح می شود که چرا برخی تولیدکنندگان یا واردکنندگان از هم اکنون درباره کاهش ندادن قیمت های فروش شان فضاسازی می کنند. واقعیت این که برخی فعالان اقتصادی همان قدر که به بزرگنمایی رشد هزینه های تولید می پردازند، نسبت به کاهش هزینه ها بی علاقه اند و نمی خواهند بپذیرند در اقتصاد ایران، کالایی که رشد قیمت داشت، شاید بتواند کاهش قیمت نیز داشته باشد. این مقاومت و ریشه ذهنی، در کنار غیرشفاف بودن ترکیب قیمت کالاها قرار می گیرد. یعنی مشخص نیست میزان سود یک واردکننده یا تولیدکننده در یک کالا چقدر است و وقتی این سود شفاف نباشد، بازیگران حاضر به گذشت از سودهای بادآورده ناشی از عدم شفافیت قیمت، نیستند. در نهایت نیز آنان برای جلوگیری از کاهش طبیعی قیمت کالاهایشان نیاز به فضاسازی می بینند، چیزی که در گفت وگوی نماینده یک شرکت خودروساز خارجی با رسانه ها به چشم آمد و به نظر می رسد آغاز یک جریان برنامه ریزی شده باشد. سید علی دوستی موسوی دبیر گروه اقتصاد
 
سه شنبه 30 تیر 1394 ساعت 03:50
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]