واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
آداب عقیقه کردن؛
یکی از مستحبات سفارش شده برای نوزادان
در اولین لحظات ورود به دنیا و اولین ساعات احساس نسیم حیات، بهسبب قربانیکردن در راه خدا، نوزاد به خدای خود نزدیک میشود و والدین با عقیقهکردن، ضمن اِبراز رضایت از مولودی که در زندگی آنان ظاهر شده است، سپاس نعمت بهجای میآورند.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله: ھر كه ماه رمضان را دريابد و آمرزيده نشود، خداوند او را (از رحمت خود) دور گرداند. به گزارش سرویس خانواده جام نیوز، یکی از مستحبات مؤکد برای نوزاد، عقیقه است. عقیقه، گوسفند یا گاو یا شتری است که در روزهای اول تولد نوزاد، ترجیحاً در روز هفتم برای او قربانی میشود و گوشت او بهصورت خام یا پخته میان مؤمنان تقسیم میشود. سنت عقیقه، دارای چنان اهمیتی است که برخی از فقها باتوجهبه لحن و مضمون برخی روایات، به وجوب آن حکم کردهاند. درواقع، در اولین لحظات ورود به دنیا و اولین ساعات احساس نسیم حیات، بهسبب قربانیکردن در راه خدا، نوزاد به خدای خود نزدیک میشود و والدین با عقیقهکردن، ضمن اِبراز رضایت از مولودی که در زندگی آنان ظاهر شده است، سپاس نعمت بهجای میآورند (محمدیان: ۱۴تا۲۰). در صحیح «بخاری» از سلمان پسر عمارالضبی روایت شده که پیامبر(ص) فرمود: «مَعَ الْغُلامِ عَقِيقَةٌ فَأَهْرِيقُوا عَنْهُ دَمًا وَأَمِيطُوا عَنْهُ الأَذَى» «بر گردن هر بچه، عقیقهای هست که باید گوسفندی برایش ذبح کنید و به این وسیله بدیها را از او دور کنید» (عبدالله ناصح علوان، ۱۳۷۴: ۱۳۲). در اسلام بر عقيقه بسيار تأكيد شده و استحباب آن همچنان تا بلوغ كودك برعهدۀ پدر و پس از آن بر خود شخص باقى است. اين تأكيد بهدلیل حكمتهايى است كه در اين سنّت نهفته است و به برخى از آنها اشاره میکنیم: سمره از پيامبراكرم (ص) روايت میكند كه فرمود: «كلّ غلم رهينه بعقيقته» «هر كودكى با عقيقه بيمه مىشود.» امام صادق(ع) به نقل از پدران خود، از رسول خدا(ص) مىفرمايد: «كل مولود مرعهن بعقيقته فكّه والده او تركاه» «سلامتى هر نوزادى در گرو عقيقۀ اوست؛ خواه والدين عهدۀ نوزاد را از عقيقه آزاد كنند يا نكنند.» امام صادق(ع) فرمود: «رسول خدا به هنگام عقيقه اين دعا را مىخواند؛ بسم اللّه عقيقه عن الحسن و قال، الّلهمّ عظمها بعظمه، ولحمها بلحمه و دمها بدمه و شعرها بشعره، الّلهمّ اجعلها و قاءاً لمحمّد و آله» «به نام خداوند، اين عقيقهاى است ازسوى حسن، خدايا بهسبب استخوان و گوشت و خون و موى قربانى، استخوان و گوشت و خون و موى حسن را سالم نگهدار، خدايا اين قربانى را مايۀ حفظ محمّد و آل محمّد قرار ده.» ازجمله فواید عقیقهکردن عبارت است از: ۱. آنچه به طفل برمیگردد؛ مثل دعاکردن برای طفل که در دعای عقیقه وجود دارد (اللهم لحمها بلحمهم و دمها بدمه. عظمها به عظمه....)؛ یعنی، این عقیقه قربانی برای این طفل است. ۲. آنچه به فقرا برمیگردد و ما میبینیم که به تبعیت اسلام در این قضیه، اطعام و تصدق به فقرا صورت میگیرد و این همان چیزی است که مطلوب دین و تأییدشدۀ آیات و روایات است. ۳. آنچه به موضوعات اجتماعی برمیگردد. از مستحبات، دعوت مؤمنین است و اسلام سفارش به دعوت مؤمنین و زیارتکردن همدیگر و رابطۀ محبتآمیز و انس و الفت کرده است و سنت عقیقهکردن و مهمانیدادن با گوشت عقیقه، این هدف اسلام را تأمین میکند. ۴. آنچه به موضوعات عاطفی برمیگردد که خانوادۀ طفل از اینکه مردم به آنها توجه میکنند و در خوشحالی آنان شرکت کردهاند، آرامش و دلگرمی پیدا میکنند. ۵. همچنین عمل عقیقه، نوعی شکرگزاری از حضرت حق برای نعمت صاحب فرزندشدن است. نعمتی که گویی در نعمتهای دنیا همتا ندارد. يكى ديگر از سنتهايى كه در بدو تولد بايد پدر و مادر به آن توجه کنند، تراشيدن موى سر نوزاد است كه مستحب است در روز هفتم انجام شود. مرحوم صاحب وسائلالشّيعه در جلد پانزدهم، حدود سى روايت در اين زمينه نقل كرده است كه بىترديد از مجموع آنها استحباب مؤكد اين سنت بهدست مىآيد. علاوهبر اين، در برخى از اين روايات كلمۀ «سنت» آمده است و شايد دليلى بر اين باشد كه روش و سيرۀ معصومين(ع) نيز همين بوده است. امام صادق(ع) از پدران خود، چنين روايت مىكند: «انّ رسول اللّه(ص) امر بحلق شعر الصّبى الّذى يولد به المولود عن رأسه يوم سابعه» «پيامبر(ص) دستور فرمود تا سر نوزاد در روز هفتم تولّد تراشيده شود» (محمدجواد طبسی، ۱۳۸۹). در حدیث دیگری نیز امام صادق(ع) میفرمایند: «وَحَلَقَتْ فاطِمةُ رُؤُسَهُما، الحَسَنْ وَ الحُسَینْ وَ تَصَدَقَّتْ بِوَزْنِ شَعِرْهِما فِضَّةً» «فاطمه(س) موی دو فرزند خود (امام حسن و امام حسین) را تراشید و هموزن موی آنان، نقره صدقه داد» (وسائلالشیعه، ج ۱۵). مستحب دیگری كه پدر به هنگام تولد نوزاد مىبايست انجام دهد، اطعام مؤمنين و دوستان و آشنايان است كه بدون شك همين عمل، زمينهساز پيوندهاى نيكوى اجتماعى و مقدمهاى است براى پذيرش طفل ازسوى جامعه. علاوهبر اين، آثار معنوى پربركتى هم در سلامت روحى و جسمى كودك بهدنبال خواهد داشت. سنت و سيرۀ اهلبيت نيز بر همين بوده است؛ همانطورکه امام صادق(ع) به هنگام ولادت فرزند خود، امام كاظم(ع)، سه روز اطعام كرد (محمدجواد طبسی، ۱۳۸۹). شکی نیست که احکام الهی دارای ملاکهایی است و وجوب و حرمت و استحباب و کراهت آنها براساس مصالح و مفاسدی است که اگر مصلحتی در حکم باشد و این مصلحت لازم باشد، حکم واجب وگرنه مستحب است و اگر مفسده بهگونهای باشد که ترک آن لازم باشد، حکم حرام و در غیر این صورت، مکروه خواهد بود. همۀ احکام شاید با دلایل و منطق ما همخوانی نداشته باشند و ما میدانیم که بسیاری از احکام فقهی در اسلام فوق منطق و عقل هستند. همچنین میدانیم که دقت در احکام میتواند ما را به بعضی از منافع و حکمتها و فواید آن رهنمون کند. دراینباره و درخصوص احکام تولد نوزاد نیز اسلام به حیات و زندگی انسان از تولد تا مرگ اهمیت میدهد و برای هرکدام دستوراتی خاص دارد و موضوعاتی مانند نامگذاری به نام نیکو، لقب نیکو، تراشیدن سر در روز هفتم و عقیقه در روز هفتم و بعد از آن یا کشتن گوسفند یا گاو... از این دست هستند. متن زندگی/ 2014
۲۷/۰۴/۱۳۹۴ - ۲۲:۰۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]