واضح آرشیو وب فارسی:نی زار:
رمضونیکه ( رمضان خونی ) در سیستان
نی زار : نوید فرارسیدن ماه مبارک رمضان را از زبان دسته جات و گروه های شش تا ده نفره ای می شنویم که در ساعات اولیه شب های این ماه بر در منازل شهر و روستا به اجرای شعر می پردازندو به طور دسته جمعی با همخوانی و همنوایی و با آهنگ خاصی آن […]
نی زار : نوید فرارسیدن ماه مبارک رمضان را از زبان دسته جات و گروه های شش تا ده نفره ای می شنویم که در ساعات اولیه شب های این ماه بر در منازل شهر و روستا به اجرای شعر می پردازندو به طور دسته جمعی با همخوانی و همنوایی و با آهنگ خاصی آن را می خوانند. به جهت آن که شعر مذکور در وصف ماه رمضان است و از شب هاای اولیه ماه تا شب قبل از ضربت خوردن امیرالمومنین علی(ع) به وسیله دسته جات تشکیل شده خوانده می شود به نام رمضان خوانی و در گویش محلی به اسم رِمَضونیکَه از آن یاد می شود.
در هر گروه یک نفر به عنوان مهره اصلی و مرشد وجود دارد که ضمن سرپرستی و کنترل افراد خویش کارگردانی و خوانندگی شعر را به عهده می گیرد، همراهان و یا اعضای دسته وظیفه دارند مطلع و یا واگفت این شعر را به طور هم آهنگ پاسخ گویند.
وقتی آنان به در منزلی رسیدند به دستور و یا پیشنهاد سردسته خود اول صلوات فرستاده و پس از آن شروع به خواندن کنند و آنقدر ادامه دهند تا صاحب خانه چیزی به عنوان خوش خبری به آنان بدهد، هنگامیکه مایوس شوند سردسته و یا کارگردان چند بیتی به عنوان تذکر بخواند و یاران وی همانگونه به خواندن مطلع و یا واگفت ادامه دهند چون امیدشان قطع شود از خواندن بازمانند و سردسته با صدای بلند درخواست کند که یا سوال یا جواب، یا کوزه پر آب، از اینجا به بعد بسته به همت صاحب خانه است که به گروه رمضان خوانی چیزی از قبیل نقدینه یا شیرینی جات بدهد و یا آن که سطل و کاسه آبی بر سر و رویشان ریزد تا بگریزند و به در خانه دیگری به خواندن بایستند.
درآن روزگار که مردم را دل و دماغی بود و هیچکس از خویشتن قهر نمی کرد مردان بزرگسال و جوانان نیز گروه های رمضان خوانی تشکیل می دادند اما امروزه این گروه ها در دسته جات بسیار اندک فقط به وسیله کودکان و نوجوانان به ادای این سنت می پردازند.

شعر رِمضونیکَه این است اول رسیدم بر در دولت خانه
نور می پاشد دانه دانه “آ بیا محمد(ص) محمد یا علی مولا محمد” مَلمَل آوَردَه ماهِ رِمَضو
روزَه می گیره مَع خورد و کَلو
روزَه می گیرِه لاغر مِشَوِ
روزَه مِخوارِه کافَر مِشَوِ “آ بیا محمد(ص) محمد یا علی مولا محمد” رِمَضو آمد مهمانش کُنِه
خروسِ یَک سالَه رَ قُربانَش کُنِه
خروسِ یَک سالَه کِه چیزِ نَمِشَه
گو و گوسالَه رَ قربانش کُنِه “آ بیا محمد(ص) محمد یا علی مولا محمد” ایی سِرا اَز کِنَه کِه رو وَ بادَه
یَک پِسَر دارَه کِه نو دومادَه
ایی سِرا اَز کِنَه کِه رو وَ روزَه
دو پسر داره که مخمل دوزَه “آ بیا محمد(ص) محمد یا علی مولا محمد” ایی سِرا اَز کِنَه که دورچِه دارَه
اَگَه فَمو صابِه یو کلوچَه دارَه
ایی سِرا اَز کِنَه قفل حیدری
دو دُختر دارَه به مانند پری “آ بیا محمد(ص) محمد یا علی مولا محمد”
در این شعر مطلع آن را که همان “آ بیا محمد(ص) محمد یا علی مولا محمد” باشد جملگی به گونه واگفت ادا نمایند و مابقی را سر دسته بخواند.
همچنان که گفته شد در پایان شعر، چون چیزی ندهند و در نگشایند جملگی با صدای بلند گویند که با سوال یا جواب یا کوزه پر آب *** علاوه بر توضیح مفصل فوق که از کتاب کندو نقل شد این نکته را باید اضافه کنم که آنطور که رواج دارد خواندن رمضونیکه، نه از شب های اول ماه رمضان بلکه از شب های نهم و یا دهم آن آغاز می شود و تا شب قبل از ضربت نیز ادامه می یابد. همچنین در برخی از نقاط بند واگفت رمضان خوانی به گونه ای دیگر می باشد که در این جا ذکر میکنم
بند واگفت در روایتی دیگر: رمضو الله ، الله رمضو——- رمضو الله خوش ماه خدا
توضیحات از کتاب کندو ، نوشته استاد غلامعلی رئیس الذاکرین
18 Jun, 2015 - 20:55
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نی زار]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 158]