محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1846036636
روحانيت براي مشروطيت چه کرد؟
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: روحانیت برای مشروطیت چه کرد؟نیروهای درگیر در انقلاب مشروطیتبا توجه به نقش دو نیروی روحانیت و روشنفكری در انقلاب مشروطیت در این جا اشاره ای به نقش روحانیت در مشروطیت خواهیم کرد.
1- روحانیت: در دوران انقلاب مشروطه ، روحانیت مؤثرترین نیروی سیاسی بود كه از نهضت حمایت كرده و رهبری آن را به دست گرفت . اندیشه ها و نیرو هایی كه مشروطه را ساختند متفاوت بودند اما در فضای مذهبی حاكم بر جامعه ایران ، هیچ فعالیت سیاسی و هیچ اندیشه ای بدون حمایت علما راه به جایی نمی برد . سه نفر از علمای بزرگ كه در انقلاب مشروطه نقش فعالی داشتند عبارت اند از : سید محمد طباطبایی ، سید عبدالله بهبهانی و دیگری شیخ فضل الله نوری . سید محمد طباطبا یی ، رو حانی برجسته ی نهضت مشروطیت بود كه در حوزه «فكر و عمل» پیش رفت . یعنی هم در تدوین ایدئو لوژی و هم در بسیج مردم نقش داشت . وی در فعالیت های خود برضد حكومت عین الدوله با قاطعیت فراوانی «عدالتخانه» و «مجلس» یا انجمنی را كه در خدمت مردم باشد ، در خواست می كرد . در جای دیگر سید محمد طباطبایی ، با صراحت بیشتری ، هدف خود یعنی تاسیس عدالتخانه و مجلس و بالنتیجه حذف استبداد را بیان می دارد و می گوید كه از حكومت جز «دادگری» نمی خواهد و هدف او بنیانگذاری مجلسی است كه وسیله آن به دست آید كه چه اندازه مردم بیچاره ایران از ستم حكومت های محلی رنج می كشند .او می گوید كه :« دادگری ، اجرای قانون اسلام و تاسیس مجلسی كه با پادشاه و گدا یكسان رفتار كند ، می خواهد » 1حائری همچنین متذكر می شود كه بهبهانی در ابتداطالب حكومت مشروطه نبود ه است بلكه پس از ملاقات با طباطبایی ، با عوامل آزادی خواهی در ملل غربی كه در غالب مشروطه تبلور یافته بود ، آشنا شد و سپس فعالانه همگام با سید محمد طباطبایی تا آخرین مراحل نهضت مشروطیت از پای ننشست سید محمد طباطبایی ، در مورد نظام قضایی كشور معتقد بود كه حكم شرع باید در عدلیه اجرا شود ؛ تصویب دو قانون مربوط به عدلیه را موكول به تصویب آن از جانب علما می كرد2 در مجموع ایشان ، روحانی مبارزی بود كه از نابسامانی اوضاع مملكت و از ظلم و جور حكومت نسبت به مردم رنج می برد و از فقر و فلاكت مردم و خرابی مملكت آگاهی كامل داشت . او می كوشید با حمله به استبداد و معنی آن به عنوان بدترین نوع ممكن حكومت و عامل همه نا بسامانی های موجود ، زمینه ی فروپاشی آن را فراهم آورد . سید عبدالله بهبهانی ، از رهبران فعال در نهضت مشروطیت بود . از جمله اقدامات مهم او عبارت اند از : عكس العمل شدید وی در مقابل اقدام مسیونوز بلژیكی و انعقاد پیمان اتحاد با طباطبایی علیه حكومت . 3 سید عبدالله بهبهانی با تحصن در عبدالعظیم به همراه طباطبایی و سید جمال الدین افجه ای و چند مجتهد دیگر ، نقش موثری در عزل علاء الدوله ایفاء كرد ؛ نیز ضمن مخالفت با مسیونوز و در نهایت با عین الدوله ، خواستار ایجاد عدالتخانه شد . پیمان وی با طباطبایی در همین راستا بود . دكتر عبدالهادی حائری معتقد است كه علت عمده گرایش بهبهانی به مشروطیت ، ناشی از اقداماتی در جهت سكولاریزه نمودن نظام بود ، كه در قالب ازبین بردن موقعیت علما در كنترل مذهب انجام می پذیرفت .
حائری همچنین متذكر می شود كه بهبهانی در ابتداطالب حكومت مشروطه نبود ه است بلكه پس از ملاقات با طباطبایی ، با عوامل آزادی خواهی در ملل غربی كه در غالب مشروطه تبلور یافته بود ، آشنا شد و سپس فعالانه همگام با سید محمد طباطبایی تا آخرین مراحل نهضت مشروطیت از پای ننشست . 4 نفرسوم شیخ فضل نوری بود . وی از علمای بزرگ تهران و از رهبران جنبش تنباكو است . شیخ در ابتدای جنبش مشروطه به هواداری آن برخواست ، در مهاجرت علما به قم شركت كرد . و خود بخشی از هزینه آن را پرداخت ، اما با آشكار شدن ماهیت و مبنای غربی تفكر مشروطه خواهی و نیز ملاحظه مشروطه خواهان وابسته و حمایت های بیگانه از مشروطه ، خواستار تطبیق قوانین مشروطه با اسلام شد . او در جواب كسانی كه وی را مستبد می خواندند می گفت : « من به هیچ وجه منكر مجلس شورای ملی نیستم بلكه مدخلیت خود را در تاسیس این اساس بیش از همه كس می دانم ، من آن مجلس شورای ملی را می خواهم كه اساسش بر اسلامیت باشد و برخلاف شریعت قانونی نگذارد . » 5از نكاتی كه خشم شیخ را بر می انگیخت حمایت انگلیس از مشروطه و وابستگی آشكار برخی مشروطه خواهان به بیگانگان بود . او می گفت : « اگر بنای مشروطه بر حفظ دولت اسلام بود ، چرا یك عضوی از روس پول می گرفت و دیگری از انگلیس . یا می گفت : اسلام دنیا را به عدل و شورا گرفت آیا چه افتاده است كه امروز باید دستور عدل ما از پاریس برسد و نسخه شورای ما از انگلیس بیاید . »6 آنچه مهم است ، علت مخالفت شیخ با مشروطیت و روند آن است كه نشات گرفته از درك عمیق و از ماهیت مشروطه در غرب و نیات روشنفكران در پیاده كردن آن است : « حقیقت این است كه شیخ به جوهر مشروطه در غرب وقوف داشت و از آنجایی كه آن را نافی دینداری می دانست تلقی دینی از آن را هم نمی پذیرفت ؛ زیرا پذیرش آن تبعاتی داشت كه با منظومه فكری او در تضاد بود . »7 نائینی استقرار استبداد را ناشی از عدم آگاهی مردم نسبت به حقوق خویش دانسته و عدم نظارت آنها را بر عملكرد حكام اساس برپایی استبداد می داند در مجموع ، شیخ فضل الله نوری و هواداران او برچند محور تاكید داشته اند : یكی بحث «قانون گذاری» است ، از نظر او اسلام دین كامل است ، از این رو به قانون غیر الهی نیازی ندارد . وی همچنین ستم اكثریت را نمی پذیرد ؛ زیرا درنظام مشروطه قوانین بر اساس رای اكثریت بدون ملاحظه موافقت و مخالفت با شرع تصویب می شود . دیگری مفهوم « آزادی» است كه پیامد آن را نشر كلمات كفر آمیز به وسیله گروه های بی دین می دانست . موضوع سوم نیز« مساوات» بود ، كه موجب می شد مسلمانان با یهود و نصاری و كافر برابر باشد ؛ در حالی كه اسلام چنین چیزی را نمی پذیرد . موضوع آخر نیز بحث «وكالت» یا «ولایت» است . وی معتقد بود در امور عامه ولایت جاری است نه وكالت . 8 به هر حال جنبش در تهران در حول و حوش این سه روحانی آغاز شده ، گسترش یافت . ولی یك روحانی نسبتاً متجدد با نام سید محمد طباطبایی در سال 1329قمری در انزوا مرد . دومین روحانی ، ضد تجدد با نام شیخ فضل الله نوری در سال 1327 قمری توسط مشروطه خواهان در میدان توپخانه به شهادت رسید . سومین روحانی ، مرد اهل عمل و جود كه مدافع مشروطه اعتدالی بود ، اما تصور روشن از فرهنگ سیاسی جدید نداشت ، یعنی عبدالله بهبهانی در سال 1328قمری توسط مشروطه خواهان دمكرات ضد اعتدالی ترور شد . اختلاف نظر میان رهبران روحانی و روشنفكران از یك سو و بروز تفرقه میان علمای روحانی از سوی دیگر موجب آن شد كه حركت مردمی مشروطه خواه به دلیل نبود رهبری واحد به عنوان منشاء تشكل نیرو ها آسیب پذیر گردد . امام خمینی (ره) ضمن تاكید بر ضرورت وحدت كلمه به عنوان رمز پیروزی انقلاب اسلامی ، جنبش مشروطیت را از این نظر مورد باز شناسی قرار می دهند و می فرمایند :
« وقتی كه تاریخ مشروطیت را بخوانید ، می بینید كه در مشروطیت بعد از اینكه ابتدا پیش رفت ، دستهایی آمد و تمام مردم ایران را به دو طبقه تقسیم بندی كرد . نه ایران تنها ، از روحانیون بزرگ نجف یك دست طرفدار مشروطه ، یك دسته مخالف مشروطه ، اهل منبر یك دسته ضد مشروطه صحبت می كردند و یك دسته ضد استبداد » 9 از نظر تئوریك ، استوار ترین متن سیاسی در حمایت از مشروطه را میرزای نائینی نگاشت . كتاب « تنبیه الامه و تنزیه المله » نائینی ، حاصل تلاشی است كه از سوی این فقیه برای مشروعیت دادن به آرمان های مشروطه صورت گرفته است . نائینی در این رساله می كوشد تا اثبات كند مبانی مشروطه مثل آزادی ، مساوات ، پارلمان و تفكیك قوا در بطن شریعت وجود دارند . او در كتابش به آرمانهای مشروطه جنبه دینی بخشیده و وجود آنها را در شریعت مسلم و معزز انگاشته و با تسلطی كه بر اصول ، فقه و تاریخ صدر اسلام داشته ، مواردی را برای اثبات نظریات خود به عنوان شاهد یاد می كند . محور نظری دیدگاه های او حول حفظ نظام دور می زند و اجرای اصول مشروطه را هم برای حفظ آن می داند . نائینی استقرار استبداد را ناشی از عدم آگاهی مردم نسبت به حقوق خویش دانسته و عدم نظارت آنها را بر عملكرد حكام اساس برپایی استبداد می داند . وی به سلطنت مشروعیت دینی نمی بخشد ، به نظر او حكومت سلاطین اساساً غضبی است و از دوران معاویه آغاز و تازمان نائینی به درازا كشیده شده است . از نظر نائینی حكومت مشروطه هم از حكم غضبی بودن خارج نیست ، زیرا تولیت و حكومت آن در دست غیر معصوم است ، اما تبعیت از حكومت مشروطه بر متابعت از حكومت استبدادی ترجیح دارد ؛ چون در این نظام سیاسی حداقل به رعیت ستمی وارد نمی شود . 10 پی نوشته ها : 1- ناظم الاسلام كرمانی ، تاریخ بیداری ایرانیان ، بی جا ، بنیاد فرهنگ ایاران ، 1357، ص3182- فریدون اكبرزاده ، نقش رهبری از نهضت مشروطه ، ملی نفت و انقلاب اسلامی ، تهران : مركز اسناد انقلاب اسلامی ، 1380،ص483- همان ،ص51-49 4- عبد الهادی حائری ، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق ، چاپ سوم ، تهران : امیر كبیر ، 1381، ص 49-485- محمد تركمان ، مجموعه رسائل اعلامیه ها و لوایح شیخ شهید فضل الله نوری ، ص191،244،2456- همان ، ص1507- حسین آبادیان ، مبانی نظری حكومت مشروطه و مشروع ، تهران ، نشر نی ، 1374، ص438- جمیله كدیور، تحول گفتمان سیاسی شیعه در اسلام ، ص314-2579- امام خمینی (ره) ، صحیفه نور ، 13/6/1362 ، جلد 18 ، ص141-13410- جمعی از نویسندگان ، انقلاب اسلامی و چرایی و چگونگی رخداد آن ، چاپ سیزدهم ، تهران : نشر معارف ، بی تا ، ص40ادامه دارد...علی جان مرادی جوبخش تاریخ تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 655]
-
گوناگون
پربازدیدترینها