واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت اقتصادی
ارزان فروشی گاز: بهترین یا راحتترین راه جذب سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی؟
فهم اشتباهی در برخی از مدیران و مسئولان ارشد صنعت نفت وجود دارد که تنها عامل ایجاد انگیزه برای سرمایهگذاری در این صنعت را در ارزانفروشی منابع طبیعی از جمله گاز به سرمایهگذاران میدانند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، چند سالی است که موضوع تعیین وضعیت قیمت خوراک گاز پتروشیمیها به صورت بلندمدت تبدیل به یکی از موضوعات اصلی صنعت پتروشیمی کشور شده است ولی کماکان درگیری وزارت نفت با سهامداران خصولتی پتروشیمیهای بالادستی گازی ادامه دارد و این موضوع به جای مشخص و با ثباتی نرسیده است. تنها دستاورد مثبت این درگیریها، شفاف شدن وضعیت بسیاری از بازیگران این حوزه بوده است. اول اینکه، شرکت ملی صنایع پتروشیمی، مجبور به اقرار به خام فروشی در صنعت پتروشیمی شد و پرده از برنامههای آتی این صنعت در راستای تشدید خام فروشی برداشت، تا جایی که برخی از مدیران ارشد این شرکت در مصاحبههای اخیر خود نیز به بیارزش بودن بسیاری از محصولات پتروشیمی پرحجم کشور اشاره کردهاند. این مدیران از احتمال زمین خوردن تولید کنندگان محصولاتی مانند متانول صحبت به میان آورده اند و به صورت شفاف بیان کرده اند قیمت متانول تولیدی از قیمت گاز خام صادراتی به ترکیه هم کمتر است. دوم اینکه، پرده از سودهای بادآورده برخی از نهادهای غیر دولتی یا به عبارت بهتر خصولتی حاضر در صنعت پتروشیمی برداشته شد. این ذینفعان پتروشیمی به هیچ وجه حاضر به منطقی شدن سود خود از این بخش طی سالهای اخیر نشدند؛ سودهایی که از جیب 75 میلیون مردم بیرون کشیده میشد و تحت عنوان حمایت از تولید ولی عملا در قالب رانت خوراک ارزان در اختیار سهامداران پتروشیمیهای بالادستی گاز قرار میگرفت. سودهایی که با سه برابر شدن نرخ ارز در سال های 90 و 91 منجر به یک سوم شدن قیمت خوراک و همچنین سه برابر شدن درآمدهای صادراتی آنها شد و نهایتاً سودهای 500 درصدی را برای این بخش از صنعت پتروشیمی در آن سال ها رقم زد. دستاویزی که اخیراً برای دفاع از ارائه خوراک گاز ارزان به واحدهای پتروشیمی مطرح شده است و می تواند نقش مهمی در آینده صنعت پتروشیمی ایفا کند، ایجاد جذابیت سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی با ارائه خوراک گاز ارزان است. متاسفانه این روزها برخی از مدیران ارشد شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز خواسته یا ناخواسته به این بازی ذینفعان گاز ارزان وارد شده و پازل مطلوب رانتجویان را با بسترسازی و توقع آفرینی برای بخش غیردولتی تکمیل کردهاند. رسانهای کردن مبنای فکری هندیها برای سرمایهگذاری در چابهار برای تولید 8 میلیون تنی اوره با گاز 2 سنتی از سوی این مدیران، یکی از مهمترین مصادیق این موضوع در یک ماه اخیر است. جالب اینجاست که قیمت گاز تحویلی به پتروشیمیهای هند شامل خوراک گاز و سوخت 20 سنت در هر متر مکعب است. ایجاد فضایی برای ارائه این پیشنهاد از سوی هند و رسانهای کردن این موضوع، ناشی از فهم اشتباه برخی از مدیران و مسئولین ارشد صنعت نفت است که تنها عامل ایجاد انگیزه برای سرمایهگذاری در این صنعت را در ارزانفروشی منابع طبیعی از جمله گاز به سرمایهگذاران میدانند. این در حالی است که مزیت سرمایهگذاری در ایران را نباید فقط به ارزانفروشی منابع زیر زمینی کشور و ارائه تخفیفات ویژه به سرمایه گذاران محدود کرد، زیرا اگر تنها ابزار شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای ترغیب سرمایهگذاران داخلی و خارجی، ارزانفروشی خوراک گاز است، پس چه نیازی به وجود این شرکت در این فرآیند است و منافع ملی چگونه حفظ میشود؟ به نظر میرسد که توجیه ارزانفروشی گاز کشور برای سرمایهگذاری در محصولات پتروشیمی کمارزش متانول و اوره توسط سرمایهگذاران خارجی نتیجهای جز بیتوجهی به مسئله خام فروشی در این صنعت را در بر ندارد. اگر قرار است هم و غم مسئولین صنعت پتروشیمی، جذب حداکثری سرمایهگذاری خارجی با استفاده از ابزارهای تخفیفی یا در نظر گرفتن تسهیلات خاص باشد تا آنها با استفاده از سرمایههای بلوکه شده ناشی از فروش نفت ایران در چین و هند اقدام به ساخت واحدهای متعدد و کم ارزش متانول و اوره در کشور کنند، ضرورت دارد در سایر بخشهای مغفول و سودآور زنجیره ارزش نفت و گاز، این مزیتها ایجاد شود و منابع بیتالمال در آن بخشها هزینه شوند. حوزههای مغفول بسیاری در صنعت ارزش افرین نفت و گاز وجود دارند که با ایجاد پالایشگاه، پتروپالایشگاه و همچنین پتروشیمیهای ارزش آفرین خوراک مایع، می توان نهایت استفاده را از آنها برد. تنها راهی که منجر به حرکت خودجوش سرمایهگذار به سمت بخشهای مغفول و همچنین ارزش آفرین صنعت پتروشیمی کشور میشود، استفاده از ابزارهای قیمتی و تسهیلاتی است. اگر قیمت خوراک گاز پتروشیمیهای گازی از طریق اصلاح پلکانی نرخ خوراک گاز تا رسیدن به قیمتهای متناسب با هزینه- فرصتها و منافع ملی کشور منطقی شود، جذابیت و سودهای نامتعارف این واحدهای پتروشیمی تعدیل میشود و با ایجاد انگیزه از طریق ایجاد تسهیلات و زیرساختهای لازم، حرکت به سمت سایر بخشهای ارزش آفرین کشور مانند احداث پتروپالایشگاه، پتروشیمی خوراک مایع و حتی ادامه زنجیره ارزش در بخش پتروشمیهای خوراک گاز شکل می گیرد، البته سیاستهای حمایتی و تسهیلاتی نیز باید کاملاً هوشمندانه باشند تا مجدداً منجر به ناهمگونی جدیدی نشود و زمینه لازم برای حضور سرمایهگذاران داخلی و خارجی در بخشهای ارزش آفرین صنعت پتروشیمی کشور فراهم شود. پیام کهتری- کارشناس انرژی انتهای پیام/
94/03/08 - 11:37
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 107]