واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: انقراض 4500 گونه جانوري تا 30 سال ديگر
اگر حتي يك لحظه به داشتههاي ذهني خود رجوع كنيد، بيترديد درمييابيد كه اصطلاح «آب و خاك» در فرهنگ مادري ما ايرانيان، از جايگاهي والا برخوردار است. البته آب و خاكي كه صورت يافته و وام گرفته از نام نامي «وطن» است.
نویسنده : علي خدايي بيجاري
اگر حتي يك لحظه به داشتههاي ذهني خود رجوع كنيد، بيترديد درمييابيد كه اصطلاح «آب و خاك» در فرهنگ مادري ما ايرانيان، از جايگاهي والا برخوردار است. البته آب و خاكي كه صورت يافته و وام گرفته از نام نامي «وطن» است. در اين ميان آنچه با اين آب و خاك يا همان سرزمين مادري قرابتي ناگسستني دارد، وجود قهرماناني است كه در عالم واقع جان خود را فداي سلامت و سعادت وطن كردهاند. شاهد مثال اين مبحث قهرماناني هستند كه داستان پايمرديشان تا هماره تاريخ مستدام خواهد بود. رزمندگاني كه در نخستين روزهاي ماه خرداد حماسهاي جاودانه آفريدند و حسرت تسخير و تصرف حتي يك وجب از خاك پاك كشور را به دل سياه دشمنان گذاشتند. اما دريغ و درد كه كار ناتمام دشمنان قسمخورده ما را تجاهل و ناآگاهي برخي دوستان به اتمام رساند. دوستاني كه دانسته يا ندانسته، خواسته يا ناخواسته، با اختياراتي كه در برههاي از زمان به آنها تفويض شده، همپاي سوداگران به جان آب و خاك اين مملكت افتادهاند، به طمع لقمهاي بيشتر!
هرساله با آغاز برج خرداد، تكاپويي در بين دوستداران محيط زيست به پا ميشود كه به بهترين نحو ممكن «روز جهاني تنوع زيستي» را در روز بيست و دوم ماه مي گرامي بدارند؛ حركتي كه به خودي خودقابل تقدير است و مبارك اما آنچه كه روح را ميآزارد، حالت سهل و ممتنع بودن مناسبت ياد شده و مناسبتهايي از اين دست است! مناسبتهاي ابداعي كه حالتي جهانشمول دارند و قبل از نام و نشان اصلي مناسبت، به اصطلاحي تحت عنوان «روز جهاني» تكيه دارند، مانند «روز جهاني تالابها»، «روز جهاني زمين پاك»، «روز جهاني حقوق حيوانات» و ايضاً عناويني از اين دست!
اما چرا برخي از مناسبتهاي جهاني مانند روز جهاني تنوع زيستي حالت سهل و ممتنع دارند؟ به اين جهت كه در ابتدا هر فرد دلسوزي كه دل در گرو سلامت و سعادت اين آب و خاك دارد و به گونهاي خود را پاسدار بيمنت مواهب و منابع طبيعي كشور ميداند، ابتدا به ساكن از مشاهده بيداري نسبي مردم و ارتقاي فرهنگ زيست محيطي در بين اقشار و آحاد آگاه جامعه، از شوق لبريز ميشود اما ديري نميپايد كه هر فردي در مقابل بيداري ديرهنگام شمار محدودي ازشهروندان آگاه جامعه، فيالفور صورت وضعيتي از دستاندازيها و زيادهطلبيهاي عدهاي ويژه خوار را به ذهن خود متبادر ميكند. صورت وضعيتي كه عموماً در قالب تيترهاي تكاندهنده رسانهها عينيت و مصداق مييابد. بنابراين در مقابل شادي زودگذري كه به مخاطب دست ميدهد، يأس از وضعيت موجود به صورت پايدارتري بر ذهن و قلب مخاطب مستولي ميشود كه در مجموع اين تضاد و تناقض مصداق«نوشداروي پس از مرگ سهراب» خواهد بود! واضحتر اين ميشود كه ما در يك بازه زماني به فرهنگ و تفكري ارزشي كه حفاظت و حراست از محيط زيست كشور را به طور عام حكم ميكند، دست يافتهايم و در عين حال، اين بازه زماني در موقعيتي قرار گرفته كه ما با بحرانهاي جدي در حوزه محيط زيست روبهرو هستيم و به واسطه رخداد اين بحرانها، عرصههايي چون رود و كوه و تالاب و زيستگاههاي حيات وحش و... قرباني توسعهيافتگي و گسترشي لگامگسيخته شده است كه تمام محورهاي اصلي زندگي شهروندان را تحتالشعاع خود قرار داده. از اين روست كه بسياري از هموطنان ما سادهترين راه يعني تسليم را برميگزينند و اينگونه سفسطه ميكنند كه بسياري از«روزهاي جهاني»حوزه محيط زيست به ابداعكنندگان آن روزها مرتبط ميشود، چراكه ما در جدالي نابرابر بسياري از زيستگاهها، رودها و درياها، تالابها، جنگلها و. . . و ايضا بسياري از گونههاي گياهي و جانوري را از دست دادهايم. اين در حالي است كه چنين توجيهي كه سفسطهاي بيش نيست تنها از افرادي بر ميآيد كه خوي تلاش و مبارزه جهت نيل به اهداف مقدس را از ياد بردهاند.
انقراض حيوانات حاصل تجاوز به زيستگاهها
ناگفته پيداست با تجاوزاتي كه به طبيعت ميكنيم هرآينه بايد منتظر تغييري ناخوشايند باشيم؛ تغييري كه كارشناسان از آن به عنوان «تغيير اقليم » ياد ميكنند. چراكه با دخالت در نظام آفرينش اكوسيستم را دچار مشكل ميكنيم و زماني كه كوچكترين مشكلي براي اكوسيستمهاي هر منطقهاي پيش بيايد نظم و نظام آن دچار مشكل شده و پس از مدت كوتاهي تمام عواقب منفي و مخاطرات آن به خود انسانها بازميگردد.
يكي از مواردي كه در اين راستا ميتوان به آن اشاره كرد، خطر انقراض بيش از 4 هزار و 500 گونه از پستانداران، پرندگان و دوزيستان در حيات وحش جهان است. خبرگزاري ايسنا روز گذشته در اين مورد نوشته بود كه بنابر گزارشي كه اخيراً در مجله نيچر منتشر شده، تقريباً 41 درصد از گونههاي خزندگان، 26 درصد از پستانداران و 13 درصد از پرندگان به احتمال زياد در آينده نزديك منقرض خواهند شد. در اين بين بسياري از پستانداران خشكيزي با جثه بزرگتر بيشتر در معرض خطر هستند. در اين گزارش تأكيد شده كه اگر روند تخريب زيستگاهها و شكار بيرويه و غيرقانوني اين حيوانات ادامه پيدا كند در كمتر از 30 سال آينده نسل فيلها، كرگدنها و اسبهاي آبي منقرض خواهد شد. علاوه بر اين بسياري از گونههاي گياهي، قارچها و حشرات نيز در وضعيت هشدار و در معرض خطر ناپديد شدن هستند كه رشد جمعيت انسانها به عنوان يكي از عوامل مهم و مؤثر در تخريب تنوع زيستي معرفي و تأكيد شده است.
سخن آخر اينكه در كشور ما شدت بحرانها دوچندان است و تنها راه غلبه بر مشكلات زيستمحيطي يك باور صحيح و يك حركت ملي است؛ حركتي كه كمترين حاصل آن هديه آب و خاكي بالنده و كشوري سرسبز به كودكانمان است.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۴ خرداد ۱۳۹۴ - ۲۰:۲۳
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]