واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: درخت بلوط و نقش آن در مقابله با ریزگردها پایگاه خبری تحلیلی کاسی لرستان در یادداشتی با بررسی علل و عوامل ریزگردها در ایران و لرستان ، نقش درختان بلوط را در پیشگیری از این پدیده مورد بررسی قرار داده است.
در ایدامه این مطلب آمده است: گردو غبار یک فرآیند طبعی در مناطق بیابانی وصحراهاست که در اثر عملکرد بادهای قوی بر سطح خاک رخداده و سبب معلق شدن ذرهای ریز خاک در فضای نزدیک سطح زمین می شود.
منشاء گردغبار درایران و تاثیرات آن
درگسترش این پدیده عوامل محیطی و انسانی نظیر کم شدن و ازبین رفتن پوشش گیاهی مرزهای غربی و جنوب غربی ایران به دلیل جنگ و خشکسالی های چندسال اخیر و عدم برنامه ریزهاو پیشگیرهای مناسب جهت جلوگیری از بیابان زائی در این مناطق نقش مهمی را ایفا می نماید .
براساس پژوهش هایی که در مرکز هوایی آمریکا NOAA در عراق انجام داده است عامل شدت یافتن طوفان های شن مخصوصا گرد و غبار در ایران ،گسترش بیابان در بخش های شرقی عراق به ویژه منطقه آل جزیره است.
این منطقه در نزدیکی بغداد ودر بین دورود دجله و فرات قرار گرفته که در گذشته دارای تالابها و دریاچه های بی شماری بوده است .
اما خشکسالی های مداوم که از سال 1990-91آغاز شده به همراه کاهش بارندگی و درصد وعوامل محیطی همانند تقسیمات آبی انجام گرفته در بالا دست رودخانه فرات توسط سوریه ایجاد سد در چندین نقطه از رودخانه دجله توسط دولت ترکیه ،استفاده بی رویه عراقی ها از آب رودخانه ها دریاچه و حتی تالاب ها برای مصارف کشاورزی سبب شده تا تمامی دریاچه ها و تالاب های مناطق بیابانی بخصوص منطقه آل جزیره کاملا خشک شود.
ازسوی دیگر به همراه خشک شدن منابع آبی موجود،پوشش گیاهی و نیزارهای این مناطق نیز در پی خشکسالی های پی در پی ،استفاده احشام و از همه مهمتر عوارض ناشی از جنگ عراق و آمریکا تقریبا به طور کامل از بین رفته است و بدین ترتیب ذرهای بستر دریاچه ها و تالاب ها که بسیار ریز هستند به راحتی در مسیر حرکت بادهای قوی موسمی عراق موسوم به باد شمال قرارگرفته وبه حالت معلق در می آید .(Henley ,1990) .
گردوغباری که از مناظق عراق ،عربستان و جنوب ایران منتشر می شوند به علت سبکی و ریز بودن آنها و قابلیت حرکت در هوا و گسترش وسیع در مدت کوتاه سبب می شو د تا 17 استان کشورمان شاهد این پدیده مخاطره انگیز باشند .
اثرات گردوغبار بر محیط زیست و سلامتی انسان
درخت بلوط یکی از مقاومترین وتاثیرگذارترین درختان و یکی از ارکان هویت بخش استان لرستان است.
هزار هکتار از انبوه جنگلهای زیبای بلوط رشته کوه غربی زاگرس دراین استان قرار دارد که اکنون به دلیل خشکسالی و نفوذ ریزگرده های عربی در حال نابودی وتخریب گسترده زیست محیطی هستند.
استان لرستان یک میلیون و 200هزار هکتار جنگل دارد بیش از 90 درصد گونه های آن را درختان بلوط تشکیل می دهند(اداره منابع طبیعی و آبخیزداری ، 1389).
برگها بلوط حالت کرکی دارند و می توانند گرد وغبار را جذب کنند و بسته شدن روزنه برگهای کرکی بلوط به دلیل شدت بالای گردوغبار در زاگرس، موجب شده که این درختان دیگر توانایی جذب این همه غبار را نداشته باشند واز بین بروند. درخت بلوط نقش بسیار بالایی در تثبیت خاک و جذب آبهای زیر سطحی و زیبای دره ها دارد و از بین رفتن این درخت نابودی تمام مراتع لرستان را در پی دارد.
این درختان زیبای بلوط در برابر هجوم هر روزه گرد و غبار، توان نفس کشیدن را از دست می دهند و یکی یکی از پا می افتند. براساس بررسی های انجام شده که برای علل خشکیدگی درختان بلوط صورت گرفته، نفوذ ریزگردهای عربی وگرد و غبار، عامل اصلی زوال درختان بلوط اعلام شده است.
علاوه بر آن تغییرات اقلیمی و خشکسالی های متوالی اخیر بر روند جدی شدن خشکی درختان بلوط دامن زده است.
56 درصد ذرهای گردوغباراندازه کوچکتر از 250 میکرون دارند،و با توجه به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی که دارند در کوتاه مدت و بلند مدت می توانند تاثیر نامطلوبی بر محیط زیست ،سلامتی افراد و اقتصاد شهر برجای بگذارد
.ذرهایی که ابعاد آنها 10میکرون هستند وارد بخش های انتهایی دستگاه تنفسی شده وسپس وارد خون می شوند و به ارگان های مختلف بدن آسیب می رسانند که موجب بیماریهای قلبی و تنفسی می شوند.(فخیمی و همکاران 1390).
ترکیبهای موجود در گردوغبار کلسیم مقدار بیش از 5/2 گرم ان موجب بروز سنگ کلیه ،گرفتگی مجاری ادرار و رگهای خونی می شود آهن موجب تورم ملتحمه و آماس شبکیه و همچنین سیدرویس را موجب می شود .
منیزیم باعث تضیف بدن ،افسردگی و گیجی فرد می شود تنفس کوتا مدت آلومینیم بعث منجر به سرفه و تحریک شش ها و تنفس طولانی مدت آن موجب آسیب رساندن به شش ها می گردد(جمالی و بیات 1390).
کوارتز تنفس آن باعث به مدت طولانی باعث بیماری سیلیکوزیس و همچنین باعث آسیب به کلیه و کبد می شود ( شاهسون و همکاران ،1390) و غلظت بالای ذرهای گردوغبار باعث سینوزیت ،آسم و آلرژی ،صدمه به عملکرد دفاعی ماکروفاژها که منجر عفونتهای بیمارستانی می گردد.
بیماری ناخنک چشم و کراتیب شنی دردهای شکمی بروز و تشدید بیماریها واردشدن این ذرها در خون ،کاهش رشدگیاهان (اختلال در فرایند فتوسنتزو کاهش سرعت شیره آنها)( Kumar,1992)وتضیف سیستم دفاعی آنها در مقابل آفات و بیماریها ،اختلال در کسب وکار و تردد سکنه شهرها ،ذوب برف کوهستان ها ،آلوده شدن آب رودخانه ها و دریاچه های پشت سدها و موادغذایی و در دراز مدت تاثیرات شگفتی دارد و همانند بمب های شیمیایی خطر ناک بوده و باعث تاثیر پنتیکی می شوند .
منبع سایت کاسی
02/03/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]