واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آيا نقل قول صحيح است؟
خطيب جامعه، هم مانند ساير مردم، گاهى از اين و آن مطالبى را مىشنود كه بعضى از آنها جالب و جاذب است، ميل دارد ضمن سخنرانىها پارهاى از آن مسموعات را به كار بندد و از آنها به عنوان شاهد بحث استفاده نمايد. آيا چنين عملى با تعاليم اولياى اسلامى سازگار است؟ على (عليه السلام)، در خلال يكى از نامههايى كه به حارث همدانى نوشته، به اين پرسش پاسخ داده است. لا تحدث الناس بكل ما سمعت به فكفى بذلك كذباً و لا ترد على الناس كلما حد ثوك به فكفى بذلك جهلاً.(112) تمام مسموعات خود را با مردم در ميان مگذار، كه چنين عملى كافى است تو را دروغگو قلمداد نمايد و تمام آن چه را كه از مردم مىشنوى، رد مكن كه اين عمل نيز كفايت مىكند تو را نادان به حساب آورد. و عنه (عليه السلام) قال: لا تحدث الناس بكل ما تسمع فكفى بذلك خرقاً.(113) هر چه را كه شنيدهاى با مردم در ميان مگذار. چه، براى دروغگويى همين عمل كافى است. اگر گويندهاى بر اثر مستى غرور، دستور حكيمانه اولياى دين را ناديده انگارد و بىپروا، هر چه مىشنود به مردم بگويد، طولى نمىكشد كه ارزش كلام خود را از دست مىدهد و گفتههايش رمى به دروغ مىگردد. افرادى كه به حفظ آبرو و عز اجتماعى خود علاقه دارند، بايد از گفتن مسموعاتى كه به نظر دروغ و غير قابل قبول مىآيد، خوددارى كنند و بىجهت خويشتن را در معرض نفى و اثبات اين و آن قرار ندهند و اين از توصيههاى على (عليه السلام) است. لا تحدث بما تخاف تكذيبه.(114) چيزى را كه از تكذيب آن خوف دارى، به مردم مگو. رعايت اين وظايفه عقلانى، براى عموم مردم لازم است و براى سخنوران محبوب و توانا، لازمتر. چه اينان بر اثر آهنگ گرم، حسن بيان، و سخنان دلپذير، مردم را به خويشتن متوجه مىسازند و دل هاى آنان را مجذوب خود مىنمايند. همين امر موجب مىشود كه حسودان و بد خواهان بر ضدشان قيام كنند و موجباتى را فراهم آورند كه به موقع اجتماعى آنان ضربه وارد شود. و محبوبيتشان كاهش يابد. يكى زا وسايل ضربه زدن آن است كه مسموعات عجيب را كه نقل مىكنند، دست آويز قرار دهند، آنها را ناممكن و غير قابل وقوع وانمود نمايند و مردم را به تكذيب محتواى آن مسموعات وادار سازند. على (عليه السلام)، عمل حسودان را براى سخنوران محبوب و خوش بيان پيش بينى نموده و براى مصونيتشان توصيه نموده تا از نقل مسموعاتى كه محتواى آنها مطلب شگفت آور و عجيب است، خود دارى نمايند. من طال لسانه و حسن بيانه فليترك التحدث بغرائب ماسمع فان الحسد لحسن ما يظهر منه يحمل اكثر الناس على تكذيبه.(115) كسى كه از نعمت گويايى زبان و حسن بيان برخوردار است، بايد شنيدههاى عجيب خود را به زبان نياورد. زيرا انگيزه حسد، بيشتر مردم را به تكذيب وا مىدارد. تولید برای تبیان گروه حوزه علمیه
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 451]