واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: سیاست دلجویی امریکا مقابل اعراب-دکتر محمد مهدی مظاهری* رئیس جمهوری ایالات متحده از شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس دعوت کرد برای شرکت در یک نشست مشترک و گفت و گو درباره مسائل مهم منطقه ای، از جمله توافق هسته ای با ایران و نیز نقش تهران در برخی تحولات منطقه ای به امریکا سفر کنند.
کاخ سفید پیشتر بر همکاری امنیتی بین امریکا و اعضای شورای همکاری خلیج فارس تأکید کرده و گفته بود هدف از دعوت سران کشورهای عرب حوزه خلیج فارس برای شرکت در نشست مشترک با باراک اوباما این است که به آنها اطمینان داده شود واشنگتن نگرانی های این کشورها را نادیده نخواهد گرفت و به تأمین امنیت آنها متعهد است. ولیعهد عربستان، امیر کویت، امیر قطر، معاون نخست وزیر عمان، ولیعهد بحرین و ولیعهد امارات متحده عربی در این نشست حضور داشتند. برخی غیبت سران عربستان، بحرین و امارات در نشست کمپ دیوید را نشانه ناخشنودی آنها از رویکرد واشنگتن در برابر ایران می دانند. در چنین شرایطی به نظر می رسد نشست کمپ دیوید اهداف مختلفی را دنبال کرده و دارای آثار و پیامدهای متعددی برای منطقه خاورمیانه و خلیج فارس بود:
1. چنان که از موضعگیری کشورهای شرکت کننده در کمپ دیوید برمی آید، برنامه هسته ای ایران و ترس و جلوگیری از قدرت یابی و نفوذ منطقه ای آن یکی از مسائل اصلی این نشست است. دولت اوباما به دلیل تلاش برای توافق هسته ای با ایران تحت فشار بوده و همواره مورد این انتقاد قرار می گیرد که با انجام این توافق و رفع تحریم ها علیه ایران به قدرت یابی مجدد ایران در منطقه کمک کرده است. بنابراین اوباما می کوشد ضمن پافشاری بر حفظ توافق هسته ای با ایران، نگرانی های امنیتی- نظامی کشورهای عرب منطقه را نیز برطرف کند. بنابراین اوباما صراحتاً اعلام کرده که می خواهد پرونده هسته ای ایران را از موضع امریکا در خصوص افزایش نفوذ ایران در منطقه جدا کند. از این طریق اوباما می کوشد ضمن گشودن راه های جدید برای تداوم حضور امریکا در منطقه و حل و فصل مسائل خاورمیانه در دوران ریاست جمهوری خویش، نظر مثبت همکاران منطقه ای دیرینه کشورش را نیز جلب کند.
2. همچنان که تجربه نشان داده و جمهوری اسلامی ایران نیز بارها تأکید کرده است؛ اتخاذ راه حل های غیر منطقه ای برای مشکلات و اختلافات منطقه ای و باز کردن پای قدرت های بزرگ در منطقه برای تأمین سیستم امنیت منطقه ای نتیجه معکوس به دنبال خواهد داشت و نا امنی و اختلافات منطقه ای را تشدید خواهد کرد.
3. تشدید اختلافات درون منطقه ای در حوزه خلیج فارس دارای عواقب سوء و خطرناکی است که تقویت اسرائیل و افزایش حوزه نفوذ آن، تخصیص بخش عمده بودجه کشورهای منطقه به مسائل نظامی- امنیتی و کاهش سطح توسعه اجتماعی و رفاهی آنها، افزایش اعتراضات و خیزش های مردمی به دلیل سوء مدیریت سیاسی و اقتصادی و بی توجهی به خواسته های مردمی و نهایتاً تقویت و پیشروی هر چه بیشتر گروه های تندرو و افراطی همچون داعش در گیرودار اختلافات کشورهای منطقه و استفاده ابزاری از این گروه ها برای خنثی سازی قدرت کشورهای دیگر، برخی از این عواقب سوء خواهد بود.
4. نظامی شدن منطقه خلیج فارس و کمرنگ شدن تبادلات فرهنگی و اقتصادی بین کشورهای منطقه می تواند از دیگر پیامدهای این نشست باشد. بیانیه پایانی نشست کمپ دیوید بر روابط راهبردی میان امریکا و شورای همکاری خلیج فارس و افزایش همکاری میان آنها در زمینه های نظامی و دفاعی تأکید می کند. بر اساس این بیانیه امریکا به تأمین امنیت کشورهای شورای همکاری خلیج فارس پایبند بوده و به هرگونه تجاوز به این کشورها پاسخ می دهد. در چنین شرایطی به نظر می رسد همکاری های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی بین کشورهای منطقه مورد بی توجهی قرار گرفته و جای خود را به رقابت های تسلیحاتی داده است.
با این وجود اذعان امیر قطر که در پایان نشست کمپ دیوید به نیابت از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس اعلام کرده است که «همه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از توافق هسته ای با ایران استقبال می کنند»، نشان دهنده این نکته مثبت نیز هست که دولت امریکا می کوشد کشورهای منطقه را متقاعد کند که این توافق به نفع صلح و ثبات در منطقه بوده و خطری را متوجه آنها نخواهد کرد. نتیجه چنین وضعیتی در بلند مدت پذیرش ایران هسته ای و مقتدر در خاورمیانه و خلیج فارس و حرکت تدریجی کشورهای منطقه به سمت تعامل و گفت و گو خواهد بود.
*استاد دانشگاه
**روزنامه ایران/دوشنبه بیست و هفتم اردیبهشت 1394
28/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]