واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: دیپلماسی فرهنگی؛ حلقه مفقوده در خلیج فارس - دکتر محمد مهدی مظاهری* منطقه خلیج فارس از جمله مناطق نادر جهان، با اهمیت و موقعیت ویژه استراتژیک و ژئوپولیتیک است که مورد توجه شدید اقوام و دولت های همجوار و غیر همجوار آن می باشد. این منطقه شامل ملّت هایی است که از لحاظ برخی جنبه های فرهنگی از یکدیگر متفاوتند؛ ولی در عین حال دل مشغولی های سیاسی، استراتژیک و اقتصادی مشابهی دارند.
این منطقه متمایز، با محیط مشترکش بهترین فرصت را برای همکاری ملل ساحلی با یکدیگر به منظور ایجاد یک گروه بندی اقتصادی و سیاسی فراهم آورده است. با این حال وجود برخی تفاوتها در هویت و جهت گیریهای سیاسی کشورهای منطقه، سبب رویکرد متفاوت آنها در عرصه سیاست خارجی و در نتیجه مانع از تحقق همگرایی و همکاری بین آنها گردیده و لذا تنش، رقابت و روند تسلیحاتی شدن در خلیج فارس افزایش یافته است.
به نظر می رسد در چنین شرایطی «دیپلماسی فرهنگی» حلقه مفقوده در برنامه سیاست خارجی کشورهای منطقه است. در محیط امروز بین المللی و منطقه ای، استفاده از نیروی نظامی برای کسب استیلاو نفوذ در میان ملت های دیگر کارایی خود را از دست داده و از همین روست که توجه به دیپلماسی فرهنگی و نقشی که در جهت بهبود روابط کشورها ایفا می کند ضروری می نماید.
برای تحقق دیپلماسی فرهنگی لازم است کشورهای منطقه «روابط فرهنگی» را همچون فیلم رسانه ورزش توریسم، هنرهای تجسمی و دانشگاهها را مورد توجه قرار دهند. دیپلماسی فرهنگی از سوی دیگر هنگامی محقق می شود که دیپلماتها و مسئولان دستگاه سیاست خارجی کشور های منطقه و نهادهای مربوطه تلاش نمایند این جریان فرهنگی دو یا چند جانبه را به نحوی که منجر به پیشرفت منافع ملی برای همه طرفها شود را مدیریت نمایند.
در این میان جمهوری اسلامی ایران همواره به عنوان کشور تاثیرگذار و مهم منطقه در جهت رفع سوء تفاهمات و درک متقابل جهت توسعه روابط و همکاری بین کشورهای منطقه تلاش نموده است ؛ در این راستا برای تقویت گفتگوهای بین فرهنگی در منطقه خلیج فارس ، اقدامات و فعالیتهای ذیل ضروری می باشد :
1. دولت ها و ساکنان منطقه خلیج فارس بایستی با ایجاد شبکه های تبلیغاتی و اطلاع رسانی کارآمد در جهت رساندن پیام خود و آگاه سازی افکار عمومی منطقه در عرصه فرهنگ دینی و بومی اقدام نمایند.
2. کشورهای منطقه می توانند در زمینه تبادل استاد و دانشجو، اعطای بورس تحصیلی، دیدار کارشناسان ومتخصصین، مبادله اطلاعات علمی و پژوهشی و ایجاد مراکز آموزشی همکاری نمایند که موارد مزبور را می توان به وسیله انعقاد موافقت نامه های عملی وآموزشی قاعده مند کرد تا استمرار یابند.
3. همکاری در زمینه های زیارتی، سیاحتی، تفریحی و ورزشی جای کار بسیارفراوانی وجود دارد و می تواند بازده بسیار بالایی هم داشته باشد. بخصوص که جذب نسل جوان را نیز به دنبال خواهد داشت. جوانانی که در حال تصویر سازی از محیط پیرامون خود هستند واین تصویرسازی هاست که نقش مهم و تعیین کننده ای در آینده روابط کشورها دارد.
4. احیای راه ابریشم دریایی نیز یکی دیگر از ابتکاراتی است که می تواند سبب افزایش مناسبات اقتصادی، ارتباطی و توریستی کشورهای منطقه شود و با تغییر تصاویر بین الاذهانی ملتها و دولتهای منطقه از یکدیگر، سطح همکاری و مناسبات را به مسائل سیاسی و فرهنگی نیز ارتقاء دهد.
در شرایط فعلی خلیج فارس که دولتهای آن بر سر منافع ملی خودمحورانه با یکدیگر درگیر بوده، اوضاع امنیتی عراق و یمن در وضعیت بحرانی قرار دارد و پادشاهی عربستان با ایجاد تغیییرات گسترده در نظام داخلی و سیاست خارجی خود کوشیده است تا بر طبل اختلاف و دشمنی در منطقه بکوبد، جمهوری اسلامی ایران با توجه به ظرفیت و توانایی های فراوان در هریک از زمینه های فوق می تواند به عنوان پیشتاز و هماهنگ کننده کشورهای منطقه عمل نموده و این موقعیت ها را به فرصت های قابل استفاده و استحصال تبدیل کرده و در جهت تقویت روابط و مناسبات فرهنگی با کشورهای حوزه خلیج فارس گام بردارد.
*استاد دانشگاه
15/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]