واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: ضرورت حفظ هويت محلهاي در نوسازي بافت فرسوده
گفتن از مشكلات هميشه سخت است و گفتن از راهحلها هميشه سختتر. فرسودگي بناي ساختمانها، نفوذناپذيري معابر و ريزدانگي پارسلها، مشكلي است كه گريبان اكثر محلات شهر تهران را گرفته و در هر محله و منطقهاي به گونهاي رخ مينماياند. در منطقه 17 شهر تهران نيز فرسودگي بناي ساختمانها به خطري تهديدكننده براي جان شهروندان مبدل گشته است. زلزله شايد بزرگترين تهديد باشد اما نبايد از كنار تهديدهايي همچون امكان ريزش بنا در اثر نامقاوم بودن، زشت شدن چهره شهر، عدم ارائه خدمات مناسب شهروندي، فقر شهري (فقر آموزش، امنيت، بهداشت، اشتغال و درآمد)، عدم ايمني محيط زندگي و افت منزلت اجتماعي و فرهنگي و مواردي از اين دست گذشت. نبايد از كنار مشكلات زيست محيطي و كمبود سرانههاي فرهنگي، تفريحي و فضاي سبز در اين محلات گذشت. با درنظر گرفتن تمامي اين موارد، نبايد هويت فرهنگي تاريخي محله را نيز به بهاي نوسازي از بين برد. مجموعه مديريت شهري كوشيده با اقدامات فرهنگي اجتماعي طي سالهاي گذشته، براي حل اين تعارضها اقدام كند كه ماحصل تجربههاي خوب و بد اين سالها در تمامي محلات در بسته تشويقي بافت فرسوده گرد آمده است. شايد بتوان قويترين وجه اين بسته را در رويكرد اجتماعي، پيوستهاي فرهنگي و توجه به هويت محلهاي در بازآفريني دوباره شهر دانست. ابعاد اجتماعي و هويتي اين بسته در منطقهاي همچون منطقه 17 تهران كه بيشترين و متراكمترين بافت فرسوده شهري را دارد بيشتر رخ مينمايد. منطقه 17 تهران با وسعتي بيش از 822 هكتار، جمعيتي بالغ بر 250 هزار نفر را در خود جاي داده كه روز به روز نيز در حال افزايش است. به دليل وجود بازارهاي سنتي و مدرن نظير بازار پوشاك امين الملك و امامزاده حسن(ع) و بازار مبل يافتآباد، بازار آهنآلات و ضايعات، گاراژها و انبارهاي متعدد كالا و مراكز درماني فرامنطقهاي نظير بيمارستان ضياييان، جمعيت زيادي نيز به صورت غيرساكن در اين منطقه تردد مينمايند كه كم و بيش از معضلات موجود در بافت فرسوده رنج ميبرند. بافت فرسوده بسته به نوع به سه دسته تقسيم ميشود كه اين سه نوع در نواحي منطقه 17 پراكنده است. 240 هكتار بافت فرسوده از نوع سوم در منطقه 17 وجود داشته كه حدود 29 درصد سطح منطقه را در بردارد. از طرف ديگر بافتهاي فرسوده و مسئلهدار ديگري نيز در سطح منطقه 17 وجود دارد كه مانند بافت فرسوده آذري، از بناهاي تجاري، گاراژها و پاركينگها تشكيل شده است. در محدوده حرم امامزاده حسن(ع) نيز بافت فرسوده و ارگانيك وجود داشته كه قرار گرفتن آن در حريم راه آهن تهران- تبريز، به مشكلات ساكنين اين محلات افزوده است. 24 درصد از سطح كل تهران ناپايدار است. اين درحاليست كه 5/71 درصد از سطح كل منطقه 17، ناپايدار است. در تهران 43 درصد واحدهاي مسكوني ناپايدارند و در منطقه 17، 79درصد واحدهاي مسكوني ناپايدارند. در منطقه 17، 5/88 درصد جمعيت منطقه در واحدهاي مسكوني ناپايدار مسئلهدار زندگي ميكنند. وسعت زياد بافتهاي نفوذناپذير و مسئلهدار در كنار شاخص ناپايداري و ريزدانگي به همراه مباحث اجتماعي، اقتصادي، محيط زيستي و... تنها در تعيين نحوه اقدام و اولويتهاي مداخله دخيل است. وجود خرده فرهنگهاي متعدد، بناهاي تاريخي و مذهبي، حاشيهنشيني در گذرگاه دو خط راهآهن بين شهري، ريزدانگي پارسلها و عدم صرفه اقتصادي سرمايهگذاريهاي كلان، عدم توانايي مالي براي نوسازي و بهسازي املاك، قوانين بازدارنده براي نوسازي و بهسازي پارسلهاي كوچك، عدم همخواني فرهنگي پارسلهاي همجوار و موضوعاتي از اين دست سبب ميشود تا فرايند نوسازي و بهسازي بافت فرسوده در اين منطقه از شرايطي ويژه برخوردار باشد. بسته تشويقي تهيه شده توسط سازمان نوسازي شهر تهران، فارغ از تأمين نيازهاي شهر، مزايايي را براي مالكان و ساكنان بافت فرسوده ارائه ميكند كه ميتواند موانع اقتصادي موجود را تا حدودي كاهش دهد. اعطاي تراكم تشويقي با رعايت عرض گذر حداقل هشت متر در ساختوسازهاي انفرادي با مساحت بيشتر از 150متر مربع و اعطاي يك تا دو طبقه در املاك تجميع شده با مساحت بيشتر از 150متر ميتواند براي بسياري از مالكان فرصت نوسازي ملك و سوددهي در جلب مشاركت سازندگان بنا را تأمين كند. تجميع پلاكهاي فرسوده سنت نكويي است كه ميتواند نفع گروه كثيري از شهروندان را تأمين كند. ليكن اين مقوله بيشتر به بررسي و نظارت نهادهاي متولي نيازمند است. فرايند تجميع نيازمند يك پيوند اجتماعي است تا پارسلهايي كه همجوار هم هستند و گاه از فرهنگها، قوميتها و حتي مليتهاي متفاوت هستند، با يكديگر به تعامل رسيده و بتوانند درمجتمعي متفاوت با خانههاي قبلي خود زندگي كنند. رشد جمعيت و مهاجرت به محلات، سوداگري در ساخت و فروش املاك فرسوده، قانونگريزي در استفاده از تسهيلات اعطايي شهرداري و بانكها، كمبود سرانههاي آموزشي، فرهنگي، تفريحي، فضاي سبز و خدماتي در محلات، تكثير آسيبهاي اجتماعي خفته، تغيير بافت فرهنگي و هويتي محله و موضوعاتي از اين قبيل، تبعاتي است كه در صورت عدم برنامهريزي صحيح، گريبان محلات را خواهد گرفت و عملا به مشكلي و معضلي جديد تبديل خواهد شد. به همين دليل نوسازي در منطقهاي نظير منطقه 17 تهران، با همه تفاوتها و خصوصيات فرهنگي و اجتماعي، به امري حساس تبديل شده و برنامهريزي فرهنگي براي آن اولويت يافته است. اكنون شهروندان ساكن در اين منطقه كه بيش از 4 هزار شهيد را تقديم انقلاب و نظام اسلامي كردهاند، بيشتر از هميشه به حفظ هويت تاريخي و فرهنگي محلاتشان پايبندند و ميكوشند تا با تجميع پلاكهاي ريزدانه براي نوسازي محلهشان تلاش كنند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۷ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۱۶:۴۱
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 99]