محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1843563018
تبریز بیدار: به بهانه فوتبال؛ ملی یا شهرستانی؟ دوره این حرف ها گذشته
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تبریز بیدار: به بهانه فوتبال؛ ملی یا شهرستانی؟ دوره این حرف ها گذشته تارنمای تبریز بیدار در یادداشتی با عنوان " به بهانه فوتبال تراکتورسازی؛ ملی و شهرستانی؟ دوره این حرف ها گذشته است" به بررسی سیر تحولات فوتبال کشور و قدعلم کردن تیم های شهرستانی پرداخته است.
ملی یا شهرستانی؟ دوره این حرف ها گذشته است؛ این را وقتی می توان حس کرد که 100 هزار نفر دور زمین فوتبال گرد آمده اند برای تماشای بازی تیم تراکتور سازی یا به قول ما تراختور و فریاد می زنند، یاشاسین آذربایجان!
هواداران تراکتورسازی می گویند پرطرفدارترین تیم فوتبال کشور است، ولی این ادعا را هیچ مرجع رسمی تایید نکرده است اما می توانم بگویم شور و اشتیاق طرفداران تراکتورسازی را در دیگر تیم های ایران نمی توان دید. به طوری که در روز بازی این تیم، اگر در تبریز باشید، خیابان ها را بسیار خلوت خواهید یافت. چراکه اغلب مردم یا به ورزشگاه رفته اند و یا پای تلویزیون به تماشا نشسته اند!
تراکتورسازی تبریز از نگاه من که جامعه شناسی میخوانم، تنها یک تیم فوتبال نیست، بلکه جریان اجتماعی است، شاید هم یک پدیده اجتماعی! پدیده ای که به رغم تلاش ها برای دیده نشدن، خودش را نشان داده است!
شاید شما هم جزو آن کسانی هستید که با اجتماعی کردن یک مسئله فوتبالی موافق نیستید، بگذارید مثال دیگری بزنم. در فروردین سال 94، تیم های ملی المپیک ایران و افغانستان در ورزشگاه آزادی تهران به مصاف هم رفتند؛ 80 هزار افغانی برای تشویق تیم کشورشان رفته بودند در حالی که تنها 100 تماشاگر ایرانی در ورزشگاه بود!
افغان ها در حالی تعداد تماشاگران ورزشگاه آزادی را به بالای 80 هزار نفر رسانده اند که حتی پرسپولیس و استقلال، دو تیم محبوب و پرطرفدار تهران در سال های اخیر به سختی می توانستند 20 هزار تماشاگر را برای بازی های خود به ورزشگاه بکشانند.
چرا افغان های مقیم تهران چنین جمعیتی را برای تماشای فوتبال تشکیل دادند؟ بی گمان دلایل اجتماعی و فرهنگی دارد.
در یکی از بازی های تراکتورسازی تبریز وسوسه شدم عکاسی فوتبال را هم تجربه کنم، سال 1385 بود، با کارت خبرنگاری وارد ورزشگاه شده و شروع به عکاسی کردم. تجربه بسیار جذابی بود.
از ویزور دوربین می پاییدم توپ را و سر و ته میدان را می دویدم بر خلاف سایر عکاسان که نشسته هر ازگاهی دستی به شاتر می بردند. باتجربه بودند! و من هیجان زده از حضور در گودی که 10ها هزار چشم بدان دوخته شده بود. بالاخره گرفتم عکسِ تنها گلِ تراکتورسازی را. ورود توپ به دروازه زیبا بود و من غافل از اینکه قیامِ شادمانِ هزاران مردِ جوان، زیباتر!
مدام از حاشیه میدان متلک می شنیدم که «عای عکاس، منیده سال» (آغا عکاس منو هم بگیر)، و از اینکه حواسم را بی جنبه جماعتِ عکس ندیده(!) پرت می کنند ناراحت بودم. چه اهمیتی داشت که رقابت نفس گیر وسط میدان را نبینم و از مردمانِ همیشه قابلِ دیدنِ حاشیه، عکس بگیرم؟! و نگرفتم....
چند سالی از آن تجربه گذشت و آن تک عکسِ من از تنها گلِ تراکتورسازی، نا مهم تر از آن شناخته شد که در جشنواره عکس خبری اداره ارشاد پذیرفته شود! گفته بودند ارزش خبری ندارد!
به راستی تک گلِ تراکتور خبر مهمی نبود ولی جریان چشم دوخته بر تراکتور خبری بس مهم بود که من از آن، بی خبر بودم و ندیدم! نه تنها من، بزرگترها و داعیه دارها هم ندیدند و امروز که جریان بزرگتر از ندیده شدن است، باز نمی بینند آنگونه که باید.
بچه که بودم عمویم ما را به باغشمال (ورزشگاه تختی) برای تماشای فوتبال می برد. لذت بخش بود، نبرد ماشین و تراکتور. آن سال ها در تبریز دو قطبی فوتبال، ماشین و تراختور بود؛ مثل آبیته و قرمزته در تهران. اگر استقلال و پرسپولیس در تهران مردم را به کرکری می کشاند، ماشین سازی و تراکتورسازی هم در تبریز، سبب به هم پریدن ها و اشک ها و شوق ها بود!
در حاشیه همین التهاب های طرفداران آتشین بود که من هم بزرگ شدم و عاقل، و کمتر پنداشتم نشستن ها و دیدن ها و پریدن ها را.
گذشت، و از دوگانه تراکتورـ ماشین تبریز فقط تراختور ماند و دوگانه استقلال ـ پیروزی مرکز هم واحدی شد رو در روی تک تراکتور باقی مانده آذربایجان. اینگونه شد که دوباره فهمیدم و دیدم.
حالا دیگر این رقابتی نبود که سرگرمی افزاید و آگاهی کاهد. شد تراکتور جریانی که نه در محوطه 18 قدم های چمن که در صندلی های حاشیه میدان به رقابت می پرداخت. و این برای من که دغدغه جامعه شناسی پیدا کرده بودم، مهم شد.
بیش از دو دهه گذشته بود و تراختور، نماد حضور آذربایجانی ها شده بود در سپهر عمومی کشور.
نمادی برای دیده شدن، تفاوت یافتن و هویت خود را ابراز کردن. در واقع تنها در حاشیه بازی های این تیم بود که می شد دور هم بود و سرمایه اجتماعی خود را نشان داد.
سیاست فرهنگی در ایران از ابتدای قرن 14 شمسی، طوری پیشرفته است که مردم ایران یا شهرستانی باشند یا تهرانی! چرا گفتم سیاست فرهنگی؟ این سیاست اقتصادی بود که خودش را در فرهنگ نشان داد. دولت مدرن، در ایران با تمرکزگرایی آغاز شد و کار به جایی رسید که بیش از نیمی از اقتصاد کشور در تهران تجمیع شد و نیم دیگرش با توزیع نامتوازن در سایر مناطق یعنی در مراکز برخی استان ها. نتیجه اش خیل مهاجرت ها به تهران بود و تضعیف اقتصادی و فرهنگی سایر شهرها. سایر شهرها، یعنی شهرهای بزرگی مثل تبریز و اصفهان و شیراز و مشهد که هریک قطب سیاسی و اقتصادی کشور بودند.
تمرکز اقتصاد تمرکز فرهنگ را باعث شد، رسانه ها از تهران منتشر شدند، تلویزیون تهران را نشان داد و دغدغه های تهرانی را، سینما در تهران پا گرفت، کتاب در تهران نوشته شد و فوتبال که کالای بزرگ صنعت سرگرمی است، در تهران تقویت شد تا دو گلادیاتور جذاب داشته باشد برای مشغول کردن مردم!
پرسپولیس، گلادیاتور سرخ میدان بود و تاج، که بعدها شد استقلال، گلادیاتور آبی پوش میدان. مردم هم یا آبیته بودند یا قرمزته. به یاری تلویزیون حتی در دهات کوچک چند ده نفری این دوگانه یکدست حاکم شد!
تیم های دیگر هم که در اهواز، مشهد، اصفهان، تبریز و دیگر شهرها، یا با بودجه کارخانه ها تشکیل شده بودند و یا به عنوان شعبه ای از تیم های تهران، در حقیقت برای این بودند که لیگ تشکیل شود تا تاج و پرسپولیس با هم داربی جذاب و نفسگیری داشته باشند؛ برنده ی لیگ یکی از این دو بود! شوخی که نداشتند، آنها تیم های ملی (!) بودند و بقیه تیمهای شهرستانی!
پیش از انقلاب اسلامی، بالاترین دسته ی لیگ فوتبال ایران، جام تخت جمشید بود که از سال 52 تا 56 برگزار شد و در 57 نیمه کاره ماند. در هر 5 دوره تیمهای تهران برنده بودند و تنها یک بار ملوان توانست رتبه سوم را کسب کند. از 57 تا 68 وقوع انقلاب و پس از آن جنگ تحمیلی، باعث شد لیگ فوتبال ایران با یک دهه وقفه مواجه شود. در این سال ها مسابقات با حضور تیم هایی با نام استان ها برگزار می شد. در سال 64 جام قدس برگزار شد که تیم تهران الف موفق شد عنوان قهرمانی را به دست آورد. در سال 1367 بازی هایی با عنوان جام 17 شهریور با حضور 17 تیم تهرانی برگزار شد، پرسپولیس برنده ی جام بود. در سال 68 این مسابقات با نام جام قدس پیگیری شد و این بار استقلال موفق شد به مقام قهرمانی دست یابد.
از 69 لیگ آزادگان شروع شد و 10 دوره ادامه داشت که همه 10 جام را تیمهای تهرانی بردند؛ پرسپولیس 4 بار، استقلال 2 بار، پاس تهران (که هنوز به همدان منتقل نشده بود) 2 بار و سایپا هم 2 بار!
دهه 80 ولی دهه تغییر بود و شهرستان ها داشتند قد می کشیدند! از سال 80 که لیگ برتر فوتبال ایران شروع شد تا سال 89 ، 3 بار تیم های شهرستانی (2 بار سپاهان و 1 بار فولاد) و 6 بار هم تیمهای تهرانی جام را بردند.
در دهه 90 ولی قد شهرستانی ها بلندتر شده است و تاکنون 3 دوره را شهرستانی ها برده اند و 1 دوره را تهرانیها. متاسفانه آماری از تماشاگران در دستم نیست که بتوانم تحولات آن را هم بنویسم.
آن دوره ها، هرچه از تهران، ملی بود و هر چه از غیر تهران، شهرستانی! همه چیز، زبان، لهجه، کتاب، شعر، موسیقی، شورش، اعتراض، همه چیز و همه چیز ... رسمی که هنوز هم از بین نرفته است!
اما کدام استیلا همیشه دوام آورده است؟ نسل نو متفاوت بار آمد؛ نه شبکه های سراسری توانستند نسل را یکدست بارآورند و نه قرمز و آبی توانستند مشغله های انحصاری جوانان باشند! اقلیم، تاثیر هزاران سالهاش بر فرهنگ و جامعه را قرار نبود از دست بدهد! کار خودش را کرد و حوزه های بزرگ فرهنگی ایران، دوباره جان گرفتند تا خودشان را به رخ تهران چند ده ساله بکشند!
این تحول با مشکلات ناشی از رشد غول آسای تهران همزمان بود، مشکلاتی که مرکزنشینان را متوجه کرد این همه تجمیع اشتباه است و تمرکز زدایی ضروری است! تغییر خودش را در صنعت سرگرمی فوتبال نشان داد و تیمهای شهرستانی هم مجال تقویت یافتند، ذوب آهن و سپاهان در اصفهان، ملوان در انزلی، فولاد و استقلال اهواز در خوزستان و... و تراکتورسازی هم در تبریز.
هر کدام محبوب مردم پیرامون شدند ولی تراختور با فوران محبوبیت مواجه شده بود؛ 100 هزار نفر به ورزشگاه می رفتند، نه یک بار و نه دو بار، بارها و بارها. در برف و باران! حتی در بازیهایی که در تهران انجام می شد، شمار تماشاگران تراکتورسازی از تیمهای تهرانی بیشتر شد و این حاشیه هایی را پیش آورد که مجال گفتنش نیست!
در دوسه سال نخست، اغلب این را هیجان موقتی می دانستند و فاقد ارزش قابل توجه؛ ولی ادامه یافت و نشان داد که علاقه آذربایجانی ها به تراکتور، شمالی ها به ملوان، کرمانیها به مس و... گذرا نیست؛ گویا دوران رجعت فرهنگی مردم به اقلیم خود رسیده است؛ دیگر همه چیز تهران جذاب نیست، می توان در تهران زیست و خراسانی بود، جنوبی بود، شمالی بود یا به روستای خود در دامنه های زاگرس افتخار کرد.
این دوره، دوره ی شهرستانیهاست؛ دیگر زمان آن رسیده است که شهرستانیها هم ملی باشند، در زمین های فوتبال آسیا، نماینده ایران، از تبریز و اصفهان باشد و همه مردم، تیم خود را در مصاف با نماینده کشورها ببینند و این چه پیام خوشی دارد.
3038/1756
21/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 79]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها