واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: شیخ صدوق؛ راوی علم حدیث تهران- ایرنا- پانزدهم اردیبهشت بزرگداشت شیخ صدوق راوی علم حدیث است، رییس المحدثین که با کوششی خستگی ناپذیر و مسافرت های طولانی به جمع آوری حدیث های فراوان از اهل بیت(ع) پرداخت و آن را به دوستداران فقاهت و کلام ارایه داد.
محمد بن علـی بن بابویه قمی مشهور به ابـن بابـویه و شیخ صدوق، محدث عالی مقام و از بزرگ ترین چهره های جهان اسلام در زمینه ی علم و فضیلت به شمار می رود. وی در در نیمه ی دوم سده ی چهارم هجری در شهر قم دیده به جهان گشود و در دوران کودکی و نوجوانی نزد پدر علی بن بابویه قمی به یادگیری علوم دینی پرداخت، حدیث های اهل بیت(ع) را با جان و دل شنید و به آنها عمل کرد. با گذر زمان و در دوره ی جوانی علـوم مقـدماتـی، علـم حـدیث و فقه را علاوه بر پدرش از محمد بن حسـن بـن ولید، احمد بن علی بن ابراهیم قمی و حسیـن بـن ادریس قمی بهره برد و با توجه به گستردگی قلمرو حکومت آل بویه با سفر به شهرهای مختلف، علم خود را به ویژه در زمینه ی علوم اسلامی تکمیل کرد. شیخ صدوق برای دیدار با ابو عبدالله نعمت رقیب به بلخ رفت و کتاب «من لا یحضره الفقیه» را به نام او نوشت.
این فقیه وارسته از ویژگی های شخصیتی ارزشمندی بهره مند بود که خلوص و تقوا همراه با تزکیه ی نفس سبب شده بود که مردم به وی عشق بورزند و از او با احترام خاصی یاد کنند. وی شاگردان بسیاری کرد که می توان از شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، حسین بن عبدالله، هارون بن موسی تلعکبری، حسـن بـن محمـد قمـی (مـولف تـاریخ قـم)، علـی بـن احمـد بـن عبـاس نجـاشـی ، علم الهدی ، ابوالقاسم علی خزاز، محمد بن سلیمان حمرانی و... نام برد.
برخی از شاگردان ابن بابویه از مسلمانان غیرشیعی بودند و با نگاهی به زندگی وی روشن می شود که یکی از ویژگی های مهم شیخ صدوق، توجه ویژه به وحدت فرق اسلامی و جدیت و تلاش در زمینه ی تقریب مذاهب بود. وی در سفرهایش به بغداد بارها در جلسه های مختلف علمی و مذهبی شرکت و سخنرانی کرد و بدین گونه در راه رسیدن به حقیقت واقعی با جدیت گام بر داشت.
او به عنوان مشهورترین چهره ی تاثیرگذار در نیمه ی دوم سده ی چهارم هجری قمری با تشکیل جلسات مناظره با حضور عده ی زیادی از مردم و سفر به شهرهای بزرگ که دارای مرکزیت علمی بودند دیگران را از علوم پربار و حدیث های فراوان بهره مند ساخت. پس از او شیخ مفید یکی از شاگردانش روش پسندیده ی مناظره را ادامه داد و توانست همانند استادش، مخالفان را که جز تهمت و افترا حربه ای در دست نداشتند، با استدلالات عقلی، منطقی و با استناد به آیات و روایت ها، راهنمایی کند.
شیخ صدوق کتاب های بسیاری را نوشت که شیخ نجاشی 189 اثر از این دانشمند فرزانه را نام برده که برخی از آنها شامل مدینه العلم، مقنع در فقه، معانی الاخبار، علل الشرایع، ثواب الاعمال، کتاب الخصال و... است. این عالم بزرگ با تالیفات پرشمار، تربیت شاگردانی بزرگ و همچنین سفرهای سخت و طولانی و استفاده از محضر استادانی بزرگ توانست به بالاترین مقام و جایگاه علمی زمان خود برسد و از بزرگ ترین فقها و محدثان شیعه شود که خدمات ارزشمندی را به اسلام و علوم دینی انجام دهد.
آرامگاه شیخ ابوجعفر محمد بـن بابـویه قمـی مشهور به شیخ صـدوق که در 381 هجری قمری وفات یافت، در شهر ری است. این آرامگاه در کنار باغ طغرل در باغچه مصفایی قرار دارد.
شیخ صدوق در میان مردم و اندیشمندان و فقیهان بزرگ جایگاه والایی دارد. وی در بسیاری از علوم زمان خود در زمینه ی حدیث، احکام، کلام، شعر و... از سرآمدان آن دوره محسوب می شود. شخصیت علمی و معنـوی او چنان بـود که فقها و دانشمندان از وی با بهتـریـن عبارات یاد مـی کردنـد.
علامه بحـر العلـوم درباره ی او می نویسد: ابو جعفر محمـد بن علـی بن حسیـن بن مـوسـی بـن بابـویه قمـی پیشوایی از پیشـوایان شیعه و ستونـی از استـوانه های شریعت است. او رییـس محدثین و در آنچه از ائمه صادقیـن نقل کرده راستگوست. وی با دعای امام زمان(ع) متـولد شـد و از ایـن راه به فضیلت و افتخاری بزرگ نایل گشت.
شیخ الطایفه محمد بـن حسـن طوسی که با یک واسطه، شاگرد شیخ صـدوق بـود، از ایشان به ایـن گـونه یاد می کند: ابو جعفر محمد بن علی بن حسین بـن بابویه قمی، دانشمندی جلیل القدر، بزرگوار، حافظ احادیث بوده و در حفظ و کثرت علـم و حـدیث در میان علمای قـم همانندی برای او دیده نشـده است و نزدیک به سیصد جلد کتاب دارد.
محمـد بـن ادریـس حلـی در کتـاب سـرایـر مـی گوید: دانشمند مـوثق بزرگـوار، متخصص اخبار، ناقد آثار، عالم به رجال، حافظ بزرگ حدیث، استاد و پیشوای ما شیخ محمد بـن بابویه است.
با الهام از: کتاب رجال السید بحرالعلوم
*گروه اطلاع رسانی
پژوهشم**9348**9131
15/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]