محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831363125
- خاورمیانه به یک «یالتای منطقه یی» نیاز دارد
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: «مجتبی مقصودی» تحلیلگر مسایل خاورمیانه در گفت و گوی تفصیلی با ایرنا: خاورمیانه به یک «یالتای منطقه یی» نیاز دارد تهران-ایرنا-«مجتبی مقصودی» مدرس دانشگاه و کارشناس مسایل خاورمیانه بر این باور است که همانند گفت و گوهای «صلح یالتا» که میان کشورهای پیروز پس از جنگ جهانی دوم برای تعیین مناطق نفوذ برگزار شد، بازیگران اصلی خاورمیانه نیز باید گرد هم آیند و در فرایندی مشابه بر سر منافع منطقه یی خود به توافق برسند.
بحران های پیاپی در خاورمیانه، کارشناسان و تحلیلگران این حوزه را برای ریشه یابی و ارایه ی راهکارهایی برای برون رفت از این وضعیت به فکر واداشته است.
از دید این تحلیلگران، پیامد تنش های کنونی منطقه به اندازه یی است که می تواند به یک فروپاشی سیاسی- اجتماعی بزرگ بینجامد و دامنه و زبانه های آتش بحران را به سراسر منطقه بکشاند.
مقصودی، مدرس دانشگاه و عضو «انجمن مطالعات صلح» از جمله کارشناسانی است که در این پیوند ایده هایی را مطرح کرده و به بیان نظرهای خود در مورد بحران های خاورمیانه پرداخته است. از این رو پژوهشگر گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا در مورد این نظرها با وی به گفت وگو نشسته است.
مقصودی ریشه ی درگیری ها در خاورمیانه را در ایدئولوژیک شدن این تعارض ها می داند. به نظر وی، ایدئولوژیک شدن این تعارض ها مانع از این می شود که طرف های درگیر تن به مصالحه و گفت وگو بدهند.
این استاد دانشگاه معتقد است سیاست های عربستان سعودی بیشترین نقش را ایدئولوژیک شدن تعارض ها در خاورمیانه داشته است.
مقصودی وضعیت کنونی خاورمیانه را نوعی جنگ سرد بین ترکیه، عربستان و جمهوری اسلامی ایران می داند و از آن با عنوان یک وضعیت «تله» یاد می کند که می تواند پای این سه کشور را به باتلاقی دشوار بکشاند. به همین دلیل، این سه کشور باید با گفت وگو و مصالحه مسایل موجود بین خود را حل و فصل کنند.
راهکار مقصودی برای عبور از وضعت تنش زای کنونی، ایجاد یک کنفرانس یالتای منطقه یی است که طی آن کشورهای بزرگ منطقه گرد هم آیند و حوزه های نفوذ خود را مشخص کنند؛ تنها از این طریق است که امکان یک مصالحه ی منطقه یی فراهم می آید و می توان امیدوار بود وضعیت تنش زای کنونی در منطقه به سمت صلح حرکت کند.
در ادامه، مشروح گفت و گوی ایرنا با مقصودی آمده است.
***ایرنا: دلیل کشمکش های خاورمیانه چیست؟
**مقصودی: به نظر من، دلیل اصلی تعارض ها در خاورمیانه ایدئولوژیک شدن این تعارض ها است. ایدئولوژیک شدن تعارض ها مانع از مصالحه ی طرف های درگیر می شود. به همین دلیل تا زمانی که نتوان تعارض ها را از حالت ایدئولوژیک خارج کرد امکان سازش بین کشورها نیز اندک خواهد بود.
***ایرنا: به نظر شما دلیل ایدئولوژیک شدن این تعارض ها چیست؟
**مقصودی: یکی از دلایل عمده ی ایدئولوژیک شدن تعارض ها به سیاست های عربستان سعودی باز می گردد. این کشور با توجه به ساختار حکومتی اقتدارگرا و رویکرد ایدئولوژیک و وهابی آن، هرگونه مصالحه را تضعیف ایدئولوژی وهابی و سلفی خود می داند.
وهابیت بر تکفیر دیگران استوار است و عربستان با پشتیبانی سیاسی از این تفسیر مذهبی، یکی از عوامل بنیادین تشدید تعارض های خاورمیانه و ایدئولوژیک شدن آن به شمار می آید. از این جهت، به نظر می رسد که در مرحله ی نخست باید تعارض های موجود را از این حالت ایدئولوژیک زده ی کنونی خارج کرد.
در این زمینه باید اضافه کرد، در شرایط فعلی یک جنگ سرد و جنگی نیابتی بین ترکیه، عربستان و ایران در جریان است و این بر شدت تعارض ها افزوده است. این جنگ به نفع هیچ کدام از طرف های درگیر نیست و این درگیری ها بر امنیت هر سه کشور تاثیر دارد. به همین دلیل و برای جلوگیری از آسیب دیدگی بیشتر، نیاز است که این سه کشور به گفت وگو پرداخته و بر سر مشکل ها و تعارض های موجود مصالحه کنند.
***ایرنا: با نگاهی به حوزه ی درگیری های موجود در خاورمیانه و این که این درگیری ها خارج از مرزهای ایران، عربستان و ترکیه است، به نظر شما این سه کشور چگونه می توانند به مدیریت این تعارض ها بپردازند؟
**مقصودی: باید به این مساله توجه داشت، هرچند این درگیری ها در خارج از مرزهای سه کشور جریان دارد، اما هر سه کشور درگیر آن هستند و هرگونه تسری این درگیری ها به صحنه ی داخلی عربستان، ترکیه و ایران برای امنیت داخلی آن ها بسیار مخاطره آمیز است.
منطقه ی خاورمیانه تاکنون در هیچ زمانی چنین درگیر جنگ و خشونت نبوده است. به دلیل ایدئولوژیک شدن تعارض ها، در شرایط کنونی کشورهای سوریه، عراق، لبنان، و یمن به صورت مستقیم درگیر بحرانند و دیگر کشورهای منطقه نیز کم و بیش به صورت غیر مستقیم در بحران های اخیر درگیرند تا جایی که افغانستان، پاکستان و کل شبه قاره ی هند نیز از این بحران ها در امان نیست.
***ایرنا: با این شرایط، تحلیل شما از وضعیت کنونی خاورمیانه چیست؟
**مقصودی: به نظر من، شرایط موجود یک تله است؛ تله یی که تنش به وجود می آورد و کشورها را وارد باتلاقی می کند که خروج از آن بسیار مشکل است. منظور من از تله، درگیری کشورهای منطقه در جنگ های نیابتی با یکدیگر است. هم اتحاد جماهیر شوروی و هم آمریکا زمانی که دست به اشغال افغانستان و ویتنام زدند در مراحل نخستین توانستند این کشورها را اشغال کنند، اما در گذر زمان در باتلاقی گیرافتادند که در پایان با شکست از آن خارج شدند.
واقعیت این است که در دنیای امروز شاید بتوان به راحتی دست به جنگ زد، اما همچنان که آمریکا در عراق و افغانستان درگیر مشکل ها جدی شد، جنگ و اشغال نظامی می تواند به باتلاقی برای کشورها تبدیل شود. از این جهت، به نظر من شرایط موجود در خاورمیانه یک تله ی بزرگ برای بازیگران منطقه است به ویژه این که سطح فروش تسلیحات در کشورهای منطقه بسیار بالا است. سال گذشته این منطقه بیشترین آمار خرید تسلیحات را به خود اختصاص داد و عربستان با فاصله ی بسیار زیادی، در صدر لیست خریداران بود.
زمانی گفته می شد درگیری بین مسلمانان به سود بیگانگان است. در شرایط کنونی نیز این وضعیت صادق است ولی کشورهای منطقه متوجه این مساله نیستند. این درگیری ها جز این که برادران مسلمان را به جان یکدیگر بیندازد و فروش تسلیحات و مداخله ی بیگانگان را در منطقه توجیه کند، هیچ نتیجه ی دیگری نخواهد داشت. به همین دلیل باید گفت، تنش زایی و تندروی حلال مشکلات نخواهد بود و مانند یک بازی دومینو، همه ی کشورها را درگیر می کند.
***ایرنا: با توجه به تشبیه وضعیت کنونی منطقه به تله، به نظر شما چه بازیگرانی در به وجود آمدن این تله دخیل هستند؟
**مقصودی: تله ی خاورمیانه را می توان حاصل دخالت های قدرت های فرامنطقه یی و رقابت قدرت های منطقه دانست. در این زمینه باید اشاره کرد جدای از این که بازیگران فرامنطقه یی نقش تعیین کننده یی در وقوع و تشدید بحران ها دارند، رقابت سه کشور ترکیه، عربستان و ایران نیز نقش زیادی در تشدید این تنش ها دارد چرا که این سه کشور دارای منافع عینی در تحولات منطقه و درگیر در این تحولات هستند. به عبارتی باید گفت درگیری های موجود بیشتر محصول رقابت های این سه بازیگر منطقه یی است.
***ایرنا: شما تاکید زیادی بر مصالحه ی منطقه یی دارید. با وجود چنین حجمی از تنش بین کشورهای ترکیه، عربستان و ایران، آیا امکان نوعی مصالحه ی منطقه یی وجود دارد؟
**مقصودی: بله، مصالحه امکان پذیر است. به نظر من پیشنهادی که «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ی ایران، برای حل تنش های موجود ارایه داده، پیشنهاد مطلوبی است.
ظریف در پیشنهاد خود بر تشکیل دولت ائتلافی در یمن و سوریه با سازوکار انتخاباتی و مشارکت همه ی گروه های سیاسی تاکید دارد تا از این راه، منافع همه ی گروه ها تامین شود؛ مانند اتفاقی که در «کنفرانس بن» در ارتباط با افغانستان پس از حمله ی آمریکا به این کشور رخ داد و «حامد کرزی» با توافق گروه های داخلی به عنوان رییس جمهوری مامور تشکیل دولت شد.
***ایرنا: آیا در شرایط کنونی خاورمیانه چنین پیشنهادی از کارایی برخوردار است؟
**مقصودی: به نظر من در خاورمیانه هم می توان راهکار کنفرانس بن را به کار برد چرا که هیچ منافعی که غیر قابل مصالحه باشد در منطقه وجود ندارد. تشدید تنش ها فقط ناشی از خواست افراطیان داخلی، منطقه یی و فرامنطقه یی است.
***ایرنا: پیشنهاد شما برای رسیدن به چنین نقطه یی چیست؟
به نظر من همانند گفت و گوهای صلح یالتا که بین کشورهای پیروز پس از جنگ جهانی دوم برگزار شد و قدرت های بزرگ، مناطق زیرنفوذ خود را مشخص کردند، بازیگران اصلی منطقه باید جمع شوند و منافع منطقه یی خود را تعیین کنند. به عبارتی دیگر ما به یک یالتای منطقه یی نیاز داریم. همچنین، این کشورها باید در این گفت و گوی منطقه یی بر برخی منافع مشترک از جمله حفظ امنیت منطقه و مرزها، حفظ منافع مسلمانان، بهبود وضعیت معیشتی مردم، توسعه ی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تاکید داشته باشند تا این اشتراک ها پایه یی برای یک مصالحه ی فراگیر منطقه یی باشد.
ایجاد سازوکارهای مدیریت درگیری به عنون اقدامی برای مقابله با تنش زایی تندروهای منطقه یی و بخشی از تندروهای داخلی می تواند راهگشای وضعیت کنونی باشد. با بهره گیری از یک گفت و گوی منطقه یی بین ترکیه، عربستان و ایران می توان بحران های کنونی در عراق، سوریه و یمن را مدیریت کرد.
***ایرنا: ابهام مساله اینجا است که در چنین کنفرانسی چه چیزهایی قرار است مورد مصالحه قرار گیرد و کشورها بر سر چه راه حلی به توافق برسند؟
**مقصودی: بهترین راهکار، برگزاری انتخابات آزاد و شکل گیری دولت های مشارکتی در کشورهای درگیر بحران است. کشورهای منطقه باید بر سر چنین راهکاری به توافق دست یابند. به عنوان مثال در یمن باید به دنبال تشکیل دولتی رفت که هم حوثی ها و هم مخالفان آن ها سهمی در قدرت داشته باشند. باید گفت که عمر دولت های انحصارگرا به پایان رسیده است و مردم باید در همه ی عرصه ها مشارکت داشته باشند.
***ایرنا: گروه هایی مانند داعش در کجای این معادله قرار می گیرند و چگونه در گفت و گوها می توان درباره آن ها صحبت و مصالحه کرد؟
**مقصودی: یکی از موارد مصالحه می تواند توافق بر سر سرکوب داعش باشد که این قابل دستیابی است؛ به این صورت که سه کشور ترکیه، عربستان و ایران بر سر یک سازوکار برای مقابله با داعش و دیگر گروه های تروریستی به توافق برسند. بنابراین می توان امیدوار بود که کشورها در یک مصالحه و گفت وگوی منطقه یی بتوانند بر سر مهم ترین موضوع های منطقه صحبت کنند و راهکارهای پیش رو را مورد بررسی قرار دهند. تنها راه عبور از وضعیت بحرانی در خاورمیانه، در پیش گرفتن چنین راهکاری است.
*گفت و گو از:مهدی جوکار (گروه پژوهش و تحلیل خبری)
پژوهشم**9347** 9279**2054
07/02/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]
-
سیاسی
پربازدیدترینها