واضح آرشیو وب فارسی:فارس: غلامحسین ابراهیمیدینانی
جوهر انسان رحمانی است یا شیطانی
چهره ماندگار فلسفه ایران گفت: کارل مارکس معتقد است که در دوران مدرنیته، واقعیت و عقاید دینی دود شده و به هوا میرود، آنچه میماند زندگی معمولی روزمره است اما مارکس از این امر غافل است که سختترین امر آفرینش که از بین میرود، واقعیت است.
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، غلامحسین ابراهیمیدینانی چهره ماندگار فلسفه ایران و عضو مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در برنامه گذشته معرفت با موضوع «آشنایی کلی با عبدالرزاق لاهیجی» عنوان کرد: مرحوم فیاض در مرحله نخست یک متکلم برجسته است که میتوان او را فیلسوف دانست و انصافاً صحبتهایش هم فلسفی است. وی در ادامه افزود: در اینکه انسان با موجودات دیگر متفاوت است، شکی نیست اما مطلبی که لاهیجی میگوید این است که تفاوت انسان با موجودات دیگر از نوع تفاوتهای دیگر نیست اما در بین حیوانات و نباتات و جمادات میتوان راحت تفاوتها را فهمید اما تفاوت بین انسانها علاوه بر اجسام، ابعاد و اشکال روح و معنویات را نیز در بر دارد. ابراهیمیدینانی با اشاره به اینکه تفاوت انسان با سایر موجودات در راست قامت بودن و چشم و گوش و بینی نیست بلکه با سایر تفاوتها، متفاوت است، یادآور شد: عدهای میپرسند که فرق بین روح و نفس چیست؟ باید پاسخ داد که تفاوتی ندارند نفس و روح هر دو دارای مراتباند و این دو تنها اصطلاح هستند. انسان تفاوتی که با سایر موجودات دارد این است که انسان دارای نفس ناطقه است اما خواص روح و آثار نفس ناطقه محسوس نیست چیزهایی در روح هست که در امور محسوس و سایر موجودات محسوسه عالم دیده نمیشود. وی در ادامه با بیان اینکه ما حق داریم فرمایشات فیاض را تفسیر کنیم، یادآور شد: دنیای امروز با معقول کمتر سروکار دارد بیشتر به محسوسات میپردازد البته بنده مخالف علم نیستم و با محصولات تلسکوپی و میکروسکپی مخالف نیستم اما نفس ناطقه را نمیتوان در این دوربینها دید بلکه با چشم عقل میتوان دید و به قول حکمای پیشین هرچه معقول است، واقعیت دارد. وی در پاسخ به سؤال خود که معقول اصالت بیشتری دارد یا محسوس، گفت: معقول اصالت بیشتری دارد چه بسا من چیزی ببینم که واقعیت نداشته باشد اما چیزی واقعیت دارد اما من نمیبینم. اما معقول واقعیت دارد و واقعیت، معقول است! عدهای تا به معقول میرسند اشتباه میکنند که میگویند شما این را بافتهاید درحالیکه اینطور نیست! ابراهیمیدینانی در تعریف انسان گفت: انسان بعد رحمانی و جسمانی دارد اما از شیطان هم خالی نیست انسان اگر جنبه شیطانی نداشت حداکثر یک فرشت میشد اما عظمتش در این است که به حکم این تمایلات شیطانی با قدرت عقلانی میتواند از مضیق شیطان عبور کند: «فالهمها فجورها و تقواها» پس انسان از شیطان تا رحمان را میپیماید اما جوهرش رحمانی است. وی همچنین افزود: راه از شیطان تا رحمان بسیار دور است اما این راه را هیچ کس جز انسان نمیتواند طی کند. انسان نزدیکترین موجود به خودش است اما در عین حال از خود دورترین است اگر از جنبه شیطانی کند از آن جنبه رحمانی خیلی دور میشود و بالعکس آن نیز وجود دارد.اسرار انگیزترین موجود عالم آفرینش روح آدمی یا نفس ناطقه است به این دلیل که رو به عالم معقول دارد. یک سخنی کارل مارکس دارد که سمبل مدرنیته است، وی میگوید که در دوران مدرن آنچه سخت است، دود شده و به هوا میرود منظورش این است که عقاید دینی و معقولات به هوا میرود و فقط محسوسات و همین زندگی تجربی روزمره میماند، اما مارکس ازاین غافل است که آنچه سخت است، واقعیت سختترین امر است و ما چیزی از واقعیت سختتر نداریم. انتهای پیام/ک
94/02/06 - 11:07
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]