تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835977517
-خاک خوردن طلاهای کاغذی
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
خاک خوردن طلاهای کاغذی آیا شما هم از کسانی هستید که در کتابخانه شخصی خانه خود یک یا چند نسخه خطی نگهداری می‌کنید؟ یا از کسانی که چند کتاب قدیمی خطی یا عقدنامه و وقف‌نامه و... نسل به نسل گشته و امروز در اختیار شما قرار گرفته است؟
در ایران، گرچه کتابخانه های بزرگ کوشیده اند نسخ خطی را جمع آوری کنند و در بهترین وضع از آنها نگهداری کنند، اما هنوز نسخه های زیادی در اختیار مردم قرار دارد و البته ترس از خروج آنها از کشور یا نگهداری نامناسب و به تبع آن نابودی نسخه. مساله اینجاست که هیچ آماری از تعداد نسخ خطی در خانه های شخصی مردم وجود ندارد. نبود آمار قابل اتکا یک جستجوی ساده در آمار کتابخانه های بزرگ ایران نشان می دهد که تاکنون نسخ خطی فراوانی جمع آوری و در شرایط مناسب نگهداری شده اند. کتابخانه و موزه ملی ملک حدود 19 هزار نسخه و رساله خطی در بیش از 6000 مجلد در اختیار دارد. کتابخانه مجلس بیش از 24 هزار کتاب خطی را نگهداری می کند و در کتابخانه آیت الله مرعشی حدود 40 هزار نسخه خطی و 82 هزار عنوان نسخه خطی وجود دارد. البته نباید فراموش کرد که در گذشته شاید یک کتاب 300 صفحه داشته و کتابی دیگر فقط 10 صفحه. برخی نیز این کتاب ها را صفحه به صفحه جمع می کردند و آن را در یک مجلد قرار می دادند و نام «جُنگ» بر آن می گذاشتند. این پراکندگی موجب می شود که به دست آوردن آمار و معیار دقیق از تعداد نسخه ها تا حدی دشوار گردد. اما این فقط بخشی از ماجراست زیرا اطلاعات کافی از نسخه های خطی موجود در خانه های مردم در اختیار نیست. شاید شما هم یکی از کسانی باشید که کتاب خطی و قدیمی، وقف نامه، عقدنامه ای قدیمی و مانند آن در خانه داشته باشید که نه کسی از آن اطلاع دارد و نه حتی خود نحوه نگهداری درست از آن را می دانید. در حالی که همین نسخ خطی می توانند منبع پژوهشی مهم و معتبری برای شناخت ابعاد مختلف ایران در زمان های گذشته باشد. سندهای تاریخی و اجتماعی ساختار فکری مردم را در آن برهه از زمان نشان می دهند. پیش از هر نکته ای باید دانست که آیا تمام نسخه های خطی ارزشمند هستند یا خیر؟ مهدی یساولی، مدیر روابط عمومی کتابخانه و موزه ملی ملک، معتقد است «نسخه های خطی همگی نفیس هستند. زیرا هر کتاب یا حتی برگی که از گذشته به دست امروزی ها رسیده، اطلاعات در خور توجهی دارد. کتاب های قدیمی را باید از جنبه های مختلفی مانند جنس کاغذ، خط، صحافی و حتی آرایه های تزئینی مانند نگارگری، تذهیب و تشعیر بررسی کرد.» پس اگر کتاب یا نسخه ای قدیمی دارید، حتی برای شناسایی قدمت و ارزش آن می توانید به کتابخانه های معتبر سری بزنید و ارزش اثرتان را بسنجید. اگر از نسخ خطی فارسی فراوانی که در کتابخانه های دیگر کشورها وجود دارد، بگذریم، سوال مهم این است که مجموعه داران و مردم ایران چه تعداد نسخه خطی در خانه هایشان نگهداری می کنند؟ پرسشی که شاید بسادگی نتوان برای آن پاسخی درستی یافت. حجت الاسلام والمسلمین دکتر سیدمحمود مرعشی نجفی، مدیر کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، در این باره به جام جم گفت: «نمی توان آمار دقیقی از تعداد نسخ خطی موجود در خانه های مردم به دست آورد. ولی بیش از مجموع کتاب های خطی که در کتابخانه های ایران هست، در منازل مردم چنین آثاری وجود دارد.» برای نمونه باید در نظر داشت که در کتابخانه های بسیاری از علما و محققان دینی کتاب ها و نسخ خطی فراوانی وجود دارد. مجموعه دارانی را که کتابخانه هایی با چند هزار نسخ خطی ارزشمند در اختیار دارند نیز باید به این آمار افزود. یساولی درباره چگونگی دسترسی به آمار دقیق می گوید: «هیچ مبنای دقیق و درستی برای به دست آوردن آمار نسخ خطی در کلکسیون مجموعه داران و خانواده ها وجود ندارد و اگر هر ازگاهی آماری منتشر می شود، مبنایی جز حدس و گمان ندارد.» سیدسعید میرمحمدصادق، پژوهشگر تاریخ و نسخه شناس، نیز معتقد است: «برای ارائه آمار باید شواهد دقیقی در اختیار داشته باشیم که به دلیل عدم وجود این معیارها و دلایل درست و منطقی اصلا نمی توان آمار کلی در این زمینه ارائه داد. البته برخی در این کار تلاش هایی داشته اند. مثلا مرحوم ایرج افشار در کتاب «گلگشت در وطن» از معلمان و افرادی در شهرها و روستاهای مختلف سخن می گوید که اسناد خود را به او نشان داده اند. شاید معتبرترین و قابل اعتمادترین آمار در این حوزه، فهرست هایی باشد که کتابخانه ها از تعداد نسخ خطی موجود در مخازن خود و نه اسناد موجود در خانه های افراد اعلام می کنند.» اما ماجرا فقط به داخل کشور و خانه های مردم محدود نمی شود، حتی آمار دقیقی از نسخه های فارسی زبان در دیگر کشورها نیز در اختیار نداریم. میرمحمدصادق در این باره می گوید: «نسخ فارسی زیادی در هند، بنگلادش و پاکستان وجود دارد که برخی از ایرانیان علاقه مند به این حوزه، سعی در جمع آوری و حتی خرید این آثار داشته اند. در افغانستان نیز نسخ خطی فراوانی وجود دارد که به دلیل جنگ و شرایط سیاسی نامناسب، برخی از آنها از بین می رود و البته برخی نیز به ایران می رسد. برای نمونه، در سال 1380 که سردبیر مجله «آینه میراث» بودم، نسخه ای از افغانستان به دستم رسید که ارزش زیادی داشت.» در برخی از خانواده ها نسخ خطی از نسلی به نسل دیگر می رسد. اگر از ضرورت آموزش برای چگونگی حفظ این نسخ بگذریم و اگر فرض را بر این بگذاریم که اثر مذکور طی سالیان دراز آسیب نبیند، مهم ترین نگرانی اینجاست که مبادا وارث بعدی کسی باشد که آن نسخه خطی را سرمایه ملی نداند و برای کسب مال و تأمین معاش بسادگی آن را به برخی دلالان بفروشد. اینجاست که نسخ خطی بی آن که آب از آب تکان بخورد، از کشور خارج می شود و در این روند یا نسخه آسیب می بیند و از بین می رود یا از کتابخانه های دیگر کشورها سر در می آورد. میرمحمدصادق که تهیه کنندگی برنامه های مستند تلویزیونی را نیز در کارنامه فعالیت های خود دارد، می گوید: «برخی از مردم هنوز به دنبال یافتن گنج و کوزه های مملو از طلا هستند تا آنها را بفروشند و سرمایه ای برای خود فراهم کنند. ماجرای نسخ خطی بسیار ساده تر از این حرف هاست. مهم ترین مشکل در حوزه نسخه های خطی عدم شناخت مردم است. ما باید حساسیت آنها را درباره کتاب ها و نسخ خطی بالا ببریم. همان گونه که جلوگیری از وقوع جرم اهمیت دارد، در حوزه فرهنگ نیز باید پیش بینی ها و آسیب شناسی های درستی داشت. یکی از راه ها ساخت برنامه های جذاب مستند درباره نحوه نگهداری نسخ خطی و حتی فروش درست آن است. گرچه خود بارها تلاش هایی برای ساخت چنین برنامه هایی داشته ام، ولی هیچ گاه به لحاظ مالی پشتیبانی نشده ام. این حوزه همواره مغفول مانده است.» ساخت مستندهای فرهنگی جذاب می تواند افراد را در سطوح مختلف به اهمیت نسخ خطی آگاه کند. اگر شما هم نسخه خطی دارید... شاید شما هم یکی از همان کسانی باشید که در خانه تان از یک یا چند کتاب و نسخه خطی نگهداری می کنید و حتی تمایلی به ارائه آن به کتابخانه ها ندارید. بدانید که نگهداری از نسخ خطی اصول و قواعد خاص خود را دارد. گاهی شاید بر اثر ناآگاهی نسخه خطی شما رو به نابودی رود و این سرمایه فرهنگی و مادی، دیگر نه به کار شما آید و نه دیگران. اگر حال نسخه های خطی شما خوب نیست، حتما آن را به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران یا کتابخانه و موزه ملک ببرید تا کارشناسان با قیمتی اندک و گاه حتی رایگان، وضعیت آن را بهبود بخشند و شرایط نگهداری از نسخه را برایتان توضیح دهند. تا مبادا روزی رسد که دیگر کار از کار گذشته باشد و اثری که می توانست ملی باشد، نابود و ناکارآمد شود. حتی اگر قصد فروش آن نسخه را دارید، کتابخانه هایی که نسخ خطی را نگهداری می کنند، شما را راهنمایی می کنند که بهترین انتخاب را برای فروش داشته باشید. حورا نژادصداقت / جام جم
شنبه 29 فروردین 1394 ساعت 02:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 77]
-
گوناگون
پربازدیدترینها