واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: فیلترینگ و کنترل اینترنت در جهان 1ابوذر منظر قائم نویسنده ی وبلاگ "پاسداران" در آخرین به روز رسانی وبلاگ خود مطلبی را تحت عنوان "فیلترینگ وکنترل اینترنت در کشورهای جهان" منتشر کرده است.بر اساس این گزارش در این مطلب آمده است: علل و زمینه پیدایش فیلترینگ گسترش اینترنت زمینه ای را به وجود آورد که طیف وسیعی از اطلاعات بدون هیچگونه محدودیتی و فراتر از مرزهای جغرافیایی در سراسر جهان منتشر شود و به نحو چشمگیری به یک رسانه ارتباطی و اطلاعاتی تبدیل گردد. ضمن اینکه مخاطبان و کاربران اینترنت هم به همان اندازه افزایش مداومی داشته اند. خصوصیت و ویژگی اینترنت و سهولت انتشار مطالب و اطلاعات وعلاوه بر آن راحتی دستیابی به انواع مختلف اطلاعات در وب اعم از متن، صوت و تصویر و داده های گرافیکی متنوع، به اندازه ای شدت یافته است که در برخی موارد اطلاعات حاوی مطالب مخرب و زیانباری نیز در وب منتشر می شود که زمینه سوء استفاده های مختلف را فراهم آورده است.
هرزه نگاری های جنسی بخصوص در زمینه سوء استفاده از کودکان، ترویج خشونت و فساد، خرید و فروش مواد مخدر و زیانبار، اشاعه اطلاعات خصوصی افراد و سازمانها، استفاده از اطلاعات وب در جهت اهداف تروریستی و موارد مشابه، ضرورت کنترل محتوای وب را ناگزیر ساخته است، ولی این کنترل و نظارت برانتشار اطلاعات در جوامع مختلف و بر حسب خط مشی های سیاسی و فرهنگی هر جامعه ای نمودهای متفاوتی داشته است. در برخی جوامع غربی تاکید بیشتر بر عدم سوء استفاده از اطلاعات خصوصی افراد و جلوگیری از انتشار تصاویر جنسی کودکان و ممانعت از دسترسی سازمانهای تروریستی به اطلاعات خاص و مهم است اما کنترل محتوای اینترنت در جوامع شرقی و مذهبی فراتر از موارد فوق است و نظارت شدید بر اشاعه افکار و عقاید سیاسی در شبکه جهانی را نیز شامل می شود. بطور مثال در کشور چین که مقام اول را در جهان از نظر تعداد کاربران اینترنت داراست، نظارت گسترده ای بر محتوای اطلاعات سیاسی صورت می گیرد و کنترل جدی بر عقاید و اندیشه های متضاد با حکومت کمونیستی چین در وب حاکم است و به این منظور "پلیس اینترنت" در این کشور نیز با این هدف شکل گرفته است.عمده دلایل فیلتر کردن اینترنت در کشورهای مختلف را میتوان در چهار تقسیم بندی کلی گنجاند: "مسائل سیاسی"، "مسائل اجتماعی"، " مسائل امنیتی" و "مسائل اخلاقی".آنچه باعث تفاوت مبنایی هر کشور برای فیلترینگ میشود، ارزش های بنیادین مورد توجه در هر مقوله در آن کشورها است. در مجموع میتوان گفت تعداد کشورهایی که در منطقه و جهان به نحوی با مساله فیلترینگ و سانسور در اینترنت مواجه هستند نسبتا قابل توجه است.کشورهایی مانند سوئد، فرانسه وآلمان در قاره اروپا و کشورهایی مانند هند، عربستان، کره جنوبی، مالزی و در مجموع آسیا به عنوان بزرگترین قاره دنیا و نیز کانادا دارای گستردهترین میزان تنوع فیلترینگ میباشند.گزارش زیر بر تجارب دیگر کشورها در امر فیلترینگ مروری اجمالی دارد. آمریکادر آغاز دوران رشد چشمگیر اینترنت و افزایش تصاعدی محتوا در آن، والدین آمریکایی تحت تاثیر چند مورد منتشر شده در رسانه های بزرگ، از دسترسی فرزندانشان به اینترنت به هراس افتادند و فشاری را آغاز کردند که منجر به تصویب “قانون نزاکت ارتباطات Communications Decency Act در کنگره آمریکا شد. این قانون، فیلتر و مسدود ساختن محتویات “غیر اخلاقی را مجاز دانسته است.
بدنبال تصویب این قانون، شرکت های سازنده نرم افزارهای امنیتی برای رایانه ها و شبکه ها، برنامه های فیلترینگی را عرضه کردند که یا در مبدا خدمات اینترنتی یعنی شرکت های “رسا ISP و یا بصورت مجزا توسط شرکت ها یا کاربران عادی بر روی رایانه ها نصب می شوند.بسیاری از شرکت های تولیدکننده برنامه های امنیتی تمایل ندارند برنامه هایشان را تحت عنوان “سانسور افزار Censorware معرفی کنند. با توجه به جنبه منفی این عنوان، آنها عناوینی چون فیلترینگ را ترجیح می دهند. سانسور افزارها می توانند با یافتن کلماتی خاص در یک آدرس اینترنتی دسترسی به آن سایت را مسدود کنند یا حتی در نمونه های پیشرفته تر، محتوای سایت ها را نیز برای یافتن کلید واژه ها و تصاویر تعیین شده کاوش نمایند. البته هم اکنون برخی نرم افزار ها با عنوان detection porn در بازار وجود دارد که ضمن تشخیص محتوای مستجن به فیلتر نمودن آنها اقدام می نماید.آدرس های اینترنتی وب سایت های مورد نظر نیز می توانند به این برنامه ها شناسانده شده و مسدود شوند. نمونه های خانگی چنین نرم افزارهایی امکان فعال کردن “قفل والدین Parental Lock را به پدر و مادران می دهد تا مانع دسترسی کودکان به سایت های غیر اخلاقی شوند.پس از حوادث یازدهم سپتامبر 2001 نیز، پاى دولتها و حکومتهاى فراوانى به حیطه فیلترینگ باز شد و در این میان نقش کشورهاى اروپایى و به ویژه ایالات متحده پر رنگتر از سایرین بود. ایالات متحده به عنوان پیشروترین کشور دنیا هم در زمینه به کارگیرى و توسعه تجهیزات اینترنت و هم در زمینه تولید محتواى اینترنتى، پس از حملات 11 سپتامبر، با چالش جدى در مواجهه با اینترنت رو به رو شد و دولت این کشور، قوانین محکمى را در این مورد وضع کرد تا جایى که حامیان حریم شخصى و آزادىهاى مدنى به اعتراضات گستردهاى علیه دولت بوش دست زدند.آمریکا در تاریخ 24 اکتبر 2001، قانونى تحت عنوان Patriot Act را تصویب کرد که به موجب آن، کنترل و نظارت بر تبادل دادههاى online کاربران، رنگ قانونى به خود مىگرفت.این قانون که در قالب مبارزه با تروریسم به تصویب رسیده بود، موجى از مخالفت و اعتراض را هم در میان جمهورى خواهان و هم در بین دموکراتها برانگیخت.
پیادهسازى Patriot Act که به شدت از سوى دادستانى امریکا دنبال مىشود، در نوامبر 2003 با اعطاى اختیارات بیشتر به پلیس امریکا-FBI - از این نیرو خواست تا کلیه اطلاعات مربوط به کاربران اینترنتى را، حتى براى تحقیقات غیررسمى، جمعآورى کند. از سوى دیگر، برخى ایالتهاى امریکا مثل پنسیلوانیا قوانین مخصوص به خود را براى فیلتر کردن محتواى اینترنتى دارند. علاوه بر این، در سال 2000 نیز کلیه کتابخانههاى امریکا موظف شدند براى انجام فعالیتهاى اینترنتى، فیلترهاى مربوط به تصاویر غیر اخلاقى را در کامپیوترهاى خود نصب کنند. اجراى نامناسب این قانون با عنوان فیلتر شدن اشتباهى بعضى از سایتها باعث شد تا برخى گروههاى مدافع حقوق مدنى در سال 2002 به دولت بوش اعتراض کنند.تغییر رییس جمهور در امریکا نیز باعث تغییر در سیاست نقض حریم خصوص افراد نشده و اوباما نیز پس از روی کار آمدن اقدام به تمدید قانون شنود در این کشور کرد. جاسوسی دولت امریکا از سرویس جی میلپس از اینکه وزیر ارتباطات استرالیا، «استفان کانروی» سیاستهای حریم شخصی گوگل را به چالش کشید و این شرکت را تهدید به فیلتر کردن نمود، سایت اخبار فناوری اطلاعات استرالیا با نقل پاسخ این شرکت، تأیید کرد که گوگل اجازه دسترسی دولت آمریکا به جیمیل را فراهم کرده است. پس از تصویب لایحه میهنپرستی (Patriot Act) که توسط دولت بوش ارائه شده بود، دولت آمریکا اجازه یافت که کنترل گسترده و جامعی بر مخابرات و ارتباطات رایانهای از جمله تلفن، فکس، ایمیل و ... داشته باشد. هر چند قبل از آن نیز چنین کنترلهایی با قواعد مشخص انجام میشد، اما هیچگاه امکان کنترل کامل و گستردهای به مانند این قانون در اختیار دولت قرار داده نشده بود. در این میان، گوگل زیرساخت عظیمی را برای کنترل ارتباطات اینترنتی کاربران فراهم ساخته که به خوبی توسط دولت آمریکا مورد بهرهبرداری قرار میگیرد. هر چند گوگل ادعا کرده که تجسس در چارچوب قانون انجام میشود، اما طبعاً این قانون برای مردم کشورهایی که آمریکا با آنها مشکل دارد، از جمله ایرانیان کاربردی ندارد.
تاریخچه جی میلاز ابتدای راهاندازی جیمیل، به دلیل نقض حریم شخصی کاربران انتقادات زیادی به آن وارد شد. ایده ایندکس کردن ایمیل کاربران و جستجو در آنها، نگهداری دائمی ایمیلها، سیستم ثبت نام دعوتنامهای و ایجاد فضای فراوان برای جلوگیری از حذف پیامها همگی نکاتی بود که حتی پیش از راهاندازی سرویس ایمیل گوگل توسط رسانههای فعال در زمینه فناوری اطلاعات بر روی آن تأکید شده و کاربران از استفاده از جیمیل برحذر داشته میشدند. البته گوگل برای همه اینها توجیهی را عرضه میکرد: این اطلاعات را برای تبلیغات روی صفحات وب لازم داریم! پس از راهاندازی این سرویس ایمیل، به دلیل عدم وجود سرویس مشابه (حتی سرویس تجاری) در کشورمان، بسیاری از کاربران به استفاده از آن روی آوردند و حتی دعوتنامه این سرویس رایگان به جهت باکلاس بودن در بعضی نقاط تهران به قیمتهایی در حدود 50-100 هزار تومان خرید و فروش میشد. هم اکنون نیز بسیاری از هموطنانمان در مسائل خصوصی و تجاری و حتی دولتی از این سرویس بهره میگیرند. وضعیت قانونیدر برخی از کشورها مانند کشورهای اروپایی، استرالیا و ...، امکان شکایت از جی میل در صورت نقض حریم شخصی و سوء استفاده از این اطلاعات وجود دارد. گوگل در این کشورها دفتر دارد و در صورت سوء استفاده، باید پاسخگو باشد. با این همه در این کشورها نیز انتقادات گستردهای از گوگل شده و این شرکت با چالشهای قانونی بزرگی مواجه شده است. متأسفانه به دلیل دشمنی طولانی مدت آمریکا با ایران، این اقدامات قانونی برای ایرانیان ممکن نیست. اقدامات چین و استرالیادو کشور چین و استرالیا که نه تنها از توانایی فنی کافی برای ارائه خدمات جایگزین برخوردارند، بلکه سرویسدهندههای اینترنتی در این دو کشور به طور فعال سرویسهای جایگزین را با کیفیت مناسب عرضه میکنند، دست به اقدام زدهاند. چین دسترسی به سرویسهای گوگل را محدود کرد و پس از آن استرالیا نیز در پی اقدام مشابهی است. حتی اگر بخواهیم چین را به سانسور متهم کنیم، استرالیا در این چارچوب نمیگنجد. مشکل اساسی با گوگل، نقض حریم شخصی و سوء استفاده از اطلاعات شخصی کاربران است و این ارتباطی با سانسور (که مسئولین گوگل مرتب بر آن تأکید میکنند) ندارد. ادامه دارد... بخش دانش و فناوری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 526]