واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: تاریخ انتشار چهارشنبه 7 فروردین 1387 تعداد مشاهده : 235 تهران – خبرگزاری ایسکانیوز : یزد گویا نه در حمله مغول لطمه دیده نه در حمله اعراب، این نخستین مطلبی است که درمورد یزد باید به خاطر داشت. واژه " یزد" ازدوره ایران باستان به یادگار مانده است. یزد ریشه در " یسن یشت" یا " یزش" به معنای ستایش و نیایش در زبان فارسی میانه دارد. ازدیگراسامی یزد میتوان به این اسامی اشاره کرد: ایساتیس، ایستیخای، کثه، یزدان گرد، دارالعباده، شهربادگیرها و نگین کویر. یزد یکى از سرزمینهاى باستانى اقوام ایرانى و داراى میراثى درخشان از فرهنگ و تمدن کهن و دورانهاى مختلف تاریخى است. در بعضى از منابع قدمت شهر یزد 8 تا 12 هزار سال ذکر مى شود. اینکه در افسانه های تاریخی بنای اولیه مناطقی از یزد مثلا میبد را به سلیمان نبی، یزد را به ضحاک و اسکندر و ابرکوه را به ابراهیم پیامبر نسبت داده اند خود از نشانه های دیرینگی تاریخ و فرهنگ این سرزمین کهن است و دست افزارهای سنگی یافت شده درشیرکوه، سنگ نگاره های کوه ارنان و سفالینه های منقوش در نارین قلعه میبد و غارهای متعدد استان و یادگارهای آیین های کهن ایرانی نظیر مهرپرستی و نیایش آناهیتا دلیلی دیگر بر قدمت یزد میباشد موقعیت جغرافیایی: یزد چهارمین استان وسیع کشور است و در مرکز ایران در حاشیه دشتهاى کویر و لوت واقع شده است. بطور کلى این استان داراى شرایط آب و هوایى بیابانى و خشک است اما بعضى قسمتهاى جنوبى وجنوب غربى استان مانند شیرکوه آب و هواى سردى دارد مسجد میر چقماق ( مسجد جامع نو ) : مسجد امیر چخماق که در تاریخهای یزد به نام مسجد جامع نو نیز خوانده شده است در دوره صفویه به همت امیر جلال الدین چخماق شامی حاکم یزد از امراء و سرداران و مقرب درگاه شاهرخ و زن او ستی (بی بی) فاطمه خاتون احداث شده است. این مسجد در سال 841 هـ.ق به پایان رسید.از حیث زیبایی، وسعت، اهمیت و اعتبار بعد از مسجد جامع شهر قرار دارد. در توصیف این مسجد باید گفت که در کریاس (ساختمان جلوی درب وروردی) مسجد به میدان میر چخماق باز میشود، سنگی نصب گردیده که بر آن متن وقفنامهای به خط نسخ نقر شده است. در طرف راهروی شمالی که از درب کریاس به صحن وارد میشود، شبکههایی ظریف از کاشیهای معرق در پنجرهها نصب شدهاند. قسمتی از سردر صفحه ایوان کاشیکاری معرق شده است و جرزهای آن آجری رنگ است. دور خارجی گنبد و بر کمربند آن عبارت "السلطان ظل الله...." به کوفی بنایی تکرارشده است. محراب صحنه اصلی از کاشی معرق است با ساختمانی مقرنس کاری که در وسط آن سنگ مرمر بسیار خوشتراشی به اندازه 1/15 * 3/38 متر نصب شده است. و در وسط منقرص کاری یک گل مربع به اندازه 54 * 95 سانتیمتر نصب است و در دست چپ ایران، یک سنگ مرمر به اندازه 28 * 30 سانتیمتر نصب شده است.سر در شرقی مسجد دارای کتیبهای از کاشی معرق به خط ثلث محمد الحکیم است. گنبد مسجد خمیده و ترکدار است با کاشی سبز رنگ کاشی شده و پیرامون آن نیز کتیبهای به خط کوفی قرار دارد. آتشکده زرتشتیان : یکی از اماکن مربوط به زرتشتیان آتشکده آنها است. این بنا در خیابان آیت الله کاشانی واقع گردیده و شامل ساختمان مشجری است که در قرن اخیر ساخته شده است. در این محل آتش مقدس که برای زرتشتیان مقدس می باشد و دارای قدمتی چند ساله بوده و باید همیشه روشن نگهداشته شود نگهداری و از آن مراقبت می شود. شایان ذکر است که قدمت آتش آتشکده به هزار وپانصد سال می رسد. ساختمان اصلی در و سط حیاط و بر بلندی قرار دارد و آنرا درختانی همیشه سبز احاطه کرده اند. حوضی مئور و بزرگ در محور ورودی بنا به آن زیبایی خاصی بخشیده است. آتش در محفظه ای بلندتر از سطح زمین در اتاقی نسبتا وسیع و دور از تابش خورشید قرار گرفته و اتاقهایی برای مراسم نیایش پیرامون آن طراحی شده است. باغ دولت آباد : در اصلی این مجموعه در خیابان شهید رجایى قرار گرفته است و در دیگرى که در بلوار دولت آباد قرار دارد ورودى نداشته و تقریباً در دست مرمت و بازسازى است. به همین علت تردد از در اصلى انجام مى گیرد. هنگام ورود از یک هشتى نسبتاً بزرگ عبور مى کنیم که محل ارائه و فروش صنایع دستى از قبیل سفال است .این مجموعه یادگارى است از دوره هاى افشاریه و زندیه که شامل عمارت سردر، ساختمان هشتى و بادگیر، عمارت بهشت آئین و تالار آینه، عمارت تهرانى آب انبار دو دهانه و باغ ناصر است. بناى این مجموعه به سال ۱۱۶۰ مى رسد که توسط فردى به نام محمدتقى خان بافقى که به خان بزرگ معروف بوده ساخته شده و در حدود ۲۶۰ سال قدمت داشته و محل اقامت حاکم وقت و معاصر با شاهرخ میرزا و کریم خان زند بوده است. فضاى سبز باغ درختان میوه مانند انگور و سرو و کاج داشته و همچنین گل هاى محمدى و سرخ نیز در باغ دیده مى شوند.درهاى ساختمان اصلى از چوب و به صورت کنده کارى دیده مى شود و در داخل بنا اتاق هاى متعددى قرار دارد که در اکثر این اتاق ها حوضى قرار گرفته و درهاى یکى از اتاق ها که رو به حیاط و باغ باز مى شود، با شیشه هاى رنگارنگ با طرح هاى زیبا مزین شده که در هنگام وجود خورشید و پرآب بودن حوض منظره زیبایى از نقاط رنگى منعکس شده را بر روى حوض مرمرین به نمایش مى گذارد. در یکى دیگر اتاق ها بادگیر معروف دولت آباد قرار دارد که با ارتفاع زمین ۳۳ متر از زمین بلندترین بادگیر از نوع خود بوده و به خوبى یک کولر مى تواند خنکى ساختمان را تامین کند نارین قلعه (نارنج قلعه ) : نارینقلعه یا نارنجقلعه مهمترین بناى تاریخى شهرستان میبد است. این قلعه از بناهاى مربوط به دوره اشکانی و قبل از اسلام است و در دوران مظفریان تعمیراتى در آن صورت گرفت. اطراف آن خندقی بوده است و نقب های زیر آن گاهی تا یک فرسنگ امتداد دارد.در محرم 744هجری قمری جنگ سرنوشت سازی که باعث پیروزی آل مظفر بر چوپانیان گشته در این محل اتفاق افتاده است. مساحت این قلعهٔ هفتطبقه، سه هکتار و داراى برج و بارو و دربندهاى متعدد است و بالاى تپهاى مسلط بر شهر میبد قرار دارد. قطر پایینترین حصار قلعه که قسمت بزرگى از آبادى میبد را در بر مىگرفت، پنج و در بعضى قسمتها به بیست متر مىرسیده است. نارنج قلعه چهار برج گرد بلند دارد و باید دانست که آنچه امروز از آن باقی مانده قسمت مرکزی آن است و نشانه هایی از برج ها و باروها در روستای کوچک(کوشک) از آن باقی است. کوشک یا کوچک نزدیک ترین روستا به دژ بوده است و بیشتر آن را باغ ها و قنات ها و آسیاب در بر می گرفته است. تا همین نزدیکی ها زیباترین بادگیرها و خانه ها و کوچه های سابات دار بسیار قدیمی در جهان را در این محله ی زیبا می توانید شاهد باشید. نارنجقلعه داراى اتاقهاى متعددى بوده است که در حال حاضر قسمتهایى از این اتاقکهاى کوچک تودرتو، موجود است و بسیارى از آنها نیز به علت قرار گرفتن در طبقات پایین و ریختن راهروها هنوز کشف نشده است. مردم محل بر این اعتقادند که بناى این قلعه مربوط به دوران سلیمان پیغمبر است. حمام خان : حمام خان به گرمخانه نور نیز شهرت دارد. سابقه احداث حمام به سال 1212 هجری قمری برمیگردد و در تاریخ 1242 هجری قمری مورد تجدید بنا و تزئینات قرار گرفت. تزئینات حمام خان بسیار ساده بوده است بطوریکه مهمترین تزئین آن نقاشیهای بخش شاه نشین می باشد. مساحت حمام1170 مترمربع و زیر بنای آن 900 متر مربع است .
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 600]