واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: جايگاه خرد و مردم در شاهنامه فردوسي
شاهنامه را كه باز مي كني نخستين بيت آن كافياست تا بداني خرد تا چه اندازه نزد فردوسي بزرگ و ارجمند است.
آفتاب - سعيد رحماني: شاهنامه را كه باز مي كني نخستين بيت آن كافياست تا بداني خرد تا چه اندازه نزد فردوسي بزرگ و ارجمند است. ارج خرد در شاهنامه تا به آنجا است كه در نخستين بيت و هم ارز جان آمده وبلافاصله پس از خدا جاي گرفته:
به نام خداوند جان و خرد // كزين برتر انديشه بر نگذرد
فردوسي خرد را پيش از آفرينش عالم آورده كه خود پيداست، اين ارج براي خرد بر تمامي عناصر شاهنامه سايه افكنده است و همين است كه راه را بر ياوه هاي طاعنان اين ميراث بزرگ مي بندد كه شاهنامه را دروغ و افسانه مي خوانند. البته اين براي كوته بيناني كه شاهنامه را تنها سياه بازي چند پديده براي سرگرم شدن مي دانند، نيز پيامي است كه ايشان را به تامل وا دارد.
باري فردوسي رنج سي سال را بر خود هموار نكرد كه بساط خيمه شب بازي گمراهان بيارج را فراهم آورد، فردوسي خود اين رهيافت را نمايانده
” اگر گرز رستم به بايگاني تاريخ پيوسته، پيام رستم كه كوشش رو به نيكي است زنده است.... “
تا به جان اثر گرانبهاي او پي ببريم؛ اين هشدار حتي شامل كساني هم كه شاهنامه را تنها و تنها انباني از واژگان پارسي مي دانند نيز مي شود.
آفرينش مردم در شاهنامه حتي پيش از خورشيد و ماه و پيامبران جاي گرفته. آيا مردم را بيش ازين ميتوان ارج نهاد؟! فردوسي در همين چند بيت نخستين نشان دهد كه جان شاهنامه راهنمايي مردم رو به خوشبختي و سعادت است و اين پيامي است براي تمامي تاريخ؛كه بهرهها مي توان از آن جست كه تا
” اكنون رستم نيست اما ما فرزندان رستم بايد جاي او و رسالت او را پي گيريم، به اميد روزي كه ارج والاي شاهنامه شناخته شود و نيكي بر بدي پيروز شود. ... “
مردم پا بر جايند، خرد هميشه ياريگرشان است.
اگر گرز رستم به بايگاني تاريخ پيوسته، پيام رستم كه كوشش رو به نيكي است زنده است. شاهنامه مرامنامهاي است براي جهانداراني كه سرنوشت مردم به دست ايشان است و چشم انتظار مردم براي خوشبختي به دستان آنان دوخته شده. فردوسي از صميم قلب و با ژرفاي بينش خود جهانداران را به خرد پند مي دهد.
رستم كه راوي ذهن فردوسي است در شاهنامه جهاندار نيست او تاج بخش است و اين انتخاب نقش براي رستم نشان مي دهد كه رستم نه خرد ايدئولوژي حاكما كه خرد ناب و داوري است؛ خردي كه مي توان با آن تمام ايدئولوژي ها را به چالش كشيد وتا آنجا پيش رفت كه برابر شهريار ايستاد و با فرياد به او گفت
همه كهرت از يكدگر بد تر است//تو را شهرياري نه اندر خور است
باري گوهر شاهنامه حماسه جاويد خرد است رو به نيكي و سعادت مردم و اين پيامي جاويد براي همگان است، اكنون رستم نيست اما ما فرزندان رستم بايد جاي او و رسالت او را پي گيريم، به اميد روزي كه ارج والاي شاهنامه شناخته شود و نيكي بر بدي پيروز شود.
چهارشنبه 25 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آفتاب]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1109]