واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: پاکسازي روح و روان (عرفان روح الله 10)
اگر بخواهيم به عنوان يک راهکار کلي٬ به بررسي و درمان بيماريها و مفاسد اخلاقي بپردازيم٬ مسلما بايد يک قانون جامعي داشته باشيم که به عنوان يک قاعده کلي٬ در درمان بيماريهاي اخلاقي مورد استفاده قرار بگيرد.اگر چنين قانون طلايي را کشف کرده و به آن عمل کنيم٬ ميتوانيم تا حد زيادي درمان اکثر قريب به اتفاق مفاسد اخلاقي را تضمين کنيم. اين راهکار در اين مقاله از زبان امام خميني٬ بيان مي شود. بهترين علاجها كه علماء اخلاق و اهل سلوك از براى اين مفاسد اخلاقى فرمودهاند اين است كه هر يك از اين ملكات زشت را كه در خود مىبينى، در نظر بگيرى و بر خلاف آن تا چندى مردانه قيام و اقدام كنى و همت بگمارى بر خلاف نفس تا مدتى، و بر ضد خواهش آن رذيله رفتار كنى و از خداى تعالى در هر حال توفيق طلب كنى كه با تو اعانت كند در اين مجاهده، مسلما بعد از مدت قليلى آن خلق زشت رفع شده و شيطان و جندش از اين سنگر فرار كرده جنود رحمانى به جاى آنها برقرار مىشود. اگر خداى نخواسته اهل جدال و مراء در مباحثه علميه هستى - كما اينكه بعضى از ما طلبهها گرفتار اين سريره زشت هستيم - مدتى بر خلاف نفس اقدام كن. مثلا يكى از ذمايم اخلاق، كه اسباب هلاكت انسان است و موجب فشار قبر است و انسان را در دو دنيا معذب دارد، بد خلقى با اهل خانه يا همسايگان يا هم شغلها يا اهل بازار و محله است، كه اين زاييده غضب و شهوت است. اگر انسان مجاهد مدتى در صدد بر آيد كه هر وقت ناملايمى پيش آيد مىكند از براى او و آتش غضب شعلهور مىشود و بناى سوزاندن باطن را مىگذارد و دعوت مىكند او را بر ناسزا گفتن و بدگويى كردن، بر خلاف نفس اقدام كرده عاقبت بد و نتيجه زشت اين خلق را ياد بياورد در عوض ملايمت به خرج بدهد و در باطن شيطان را لعن كند و به خدا از او پناه ببرد، من به شما قول مىدهم كه اگر چنين رفتارى كنيد، بعد از چند مرتبه تكرار آن خلق بكلى عوض شده و خلق نيكو در باطن مملكت شما منزل مىكند. ولى اگر مطابق ميل نفس رفتار كنيد، اوّلا در همين عالم ممكن است شما را نيست و نابود كند. حكما فرمودهاند كه كشتى بىناخدا كه در موجهاى سخت دريا گرفتار شود به نجات نزديكتر است از انسان در حال غضب. [1] يا اگر خداى نخواسته اهل جدال و مراء در مباحثه علميه هستى - كما اينكه بعضى از ما طلبهها گرفتار اين سريره زشت هستيم - مدتى بر خلاف نفس اقدام كن. در مجالس رسمى كه مشحون به علما و عوام است مباحثه كه پيش آمد كرد ديدى طرف صحيح مىگويد، معترف به اشتباه خودت بشو و تصديق آن طرف را بكن. اميد است در اندك زمانى رفع اين رذيله شود. خدا نكند كه حرف بعضى از اهل علم و مدعى مكاشفه درست باشد: مىگويد: براى من در يكى از مكاشفات كشف شد كه تخاصم اهل نار، كه خداى تعالى اطلاع مىدهد، مجادله اهل علم و حديث است. انسان اگر احتمال صحت هم بدهد، بايد خيلى در صدد رفع اين خصلت باشد. در هر حال، انسان بايد يك يك از اخلاق قبيحه فاسده را در نظر گرفته به واسطه خلاف نفس از مملكت روح خود بيرون كند. وقتى غاصب بيرون رفت، صاحبخانه خودش مىآيد، محتاج به زحمت ديگرى نيست، وعده خواهى نمىخواهدوعنه صلّى اللّه عليه و آله:لا يستكمل عبد حقيقة الإيمان حتّى يدع المراء و إن كان محقّا.[2]احاديث در اين باب بسيار است. چه قدر زشت است كه انسان به واسطه يك مغالبه جزئى، كه هيچ ثمرى و اثرى ندارد، از شفاعت رسول اكرم، صلّى اللّه عليه و آله، محروم بماند، و مذاكره علم [را]، كه افضل عبادات و طاعات است اگر با قصد صحيح باشد، به صورت اعظم معاصى درآورد و تالى عبادت اوثانش كند. در هر حال، انسان بايد يك يك از اخلاق قبيحه فاسده را در نظر گرفته به واسطه خلاف نفس از مملكت روح خود بيرون كند. وقتى غاصب بيرون رفت، صاحبخانه خودش مىآيد، محتاج به زحمت ديگرى نيست، وعده خواهى نمىخواهد. منبع: 1. ابن مسكويه در تهذيب الاخلاق و تطهير الاعراق («باب تهوّر و جبن»، ص 162) اين كلام را از بقراط نقل مىكند2. از پيامبر نقل شده است: «ايمان در بنده به كمال نرسد تا آنكه مناقشه را ترك كند اگر چه حق با او باشد». بحار الانوار، ج 2، ص 138.× چهل حديث امام خميني.تهيه و فرآوري٬ محمد حسين امين - گروه حوزه علميه تبيان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 270]