واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: مسير دشوار خودروهاي ديزلي
خودرو- امين آزاد:
دودهاي سياه، صداي زياد و كندي سرعت، تنها بخشي از ذهنيتي است كه بسياري از مردم ايران در باره سوخت ديزل دارند.
با اين روند، بيان اين واقعيت كه امروزه بيشترين ميزان خودروهاي در حال تردد در كشورهاي اروپايي را خودروهاي ديزلي تشكيلميدهند، احتمالا تعجب بسياري از مردم را به همراه خواهد داشت.
اما اين موضوع واقعيت دارد چرا كه موتورهاي مدرن و گازوئيل مرغوب، مشكلات گذشته خودروهاي ديزلي را حل كرده و با توجه به راندمان بهتر و مصرف كمتر اين خودروها نسبت بهخودروهاي بنزيني، اكنون استفاده از خودروهاي ديزلي بهعنوان يكي از راهحلهاي اصلي كاهش مصرف سوختهاي فسيلي، به شكلي جدي مطرح شده است.
در ايران نيز تحقيقات براي طراحي و توليد موتورهاي ديزلي جديد سواري آغاز شده و خودروسازان قصد دارند درصورت بر طرف شدن موانع قانوني و تامين سوخت ديزل مناسب، نسبت به توليد موتورهاي ديزلي اقدام كنند.
افزايش قيمت جهاني نفت و فرآوردههاي نفتي و يارانههاي هنگفت پرداختي به بنزين و ساير حاملهاي انرژي، موجب شد تا در كشورمان افزايش قيمت، سهميه بندي بنزين و گرايش به استفاده از گاز بهعنوان سوخت جايگزين خودروها، بهعنوان برخي راهكارهاي كاهش مصرف اين فرآورده از سوي سياستگذاران مطرح و اجرايي شود.
افزايش قيمت بنزين موجب شده تا در همه كشورهاي جهان به ويژه كشورهاي اروپايي، استفاده از خودروهايي با سوختهاي جايگزين بيش از پيش مورد توجه قرار گيرد.
گرچه در چند سال اخير گرايش به استفاده از خودروهاي ديزلي در ايران نيز به شكل جديتري مطرح شده و اميد ميرود با طراحي و ساخت موتور ملي ديزلي، اين خودروها با اقبال بيشتري از سوي مصرفكنندگان مواجه شود، اما هنوز استفاده از گازوئيل بهعنوان سوخت جايگزين بنزين در خودروهاي سواري اجرايي نشده است.
مدير عامل مركز تحقيقات موتور ايران خودرو در اين باره گفته است كه موتور ملي ديزلي تا سال 1390 به توليد انبوه ميرسد. بررسيهاي جامع در مورد طراحي و توليد موتور ديزل، از اواسط سال گذشته در مركز تحقيقات موتور ايران خودرو آغاز شده كه به موازات اجراي برنامههاي وزارت نفت براي عرضه سوخت مناسب، اجرايي ميشود.محمد زالي، با اشاره به رويكرد جهاني در به كار گيري قواي محركه ديزل در خودروهاي سواري، حركت به سمت توسعه موتورهاي ديزل را يك الزام قلمداد كرده و ميگويد:
موتور ديزلي ايران خودرو كه بر پايه موتور ملي و در همان خانواده است، طراحي و عرضه ميشود. حجم اين موتور بين ۱.۵ تا ۱.۶ ليتر بوده و قصد داريم، در سالجاري موتور ديزل را روي برخي محصولاتمان نصب كنيم.
براي اين منظور و به موازات حركت در مسير طراحي و توليد موتور ديزل ملي و تا زمان توليد انبوه اين موتور، از يك موتور ديزلي آماده توليد در محصولات ايران خودرو استفاده خواهد شد.
اين در حالي است كه مديرعامل ايران خودرو با ترديد در زمينه توليد اين خودروها در ايران، ميگويد: خودروهاي ديزلي از فناوري بسيار بالايي برخوردار بوده و ديگر اينكه گازوئيل توليد داخل در سطح مطلوبي نيست.
با اين حال منوچهر منطقي، از برنامهريزي شركت تحت پوشش خود براي نصب موتور ديزلي روي سمند و پژو ۲۰۶ در بازارهاي صادراتي خبر داده و ميافزايد: در مرحله دوم، برنامه ايران خودرو براي نصب اين موتور روي تمام محصولات شركت را اجرا ميكنيم.
اين ديدگاهها در حالي مطرح ميشود كه در فروردين ماه امسال، اعلام شد با استناد به تبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۸۶ كل كشور و با رعايت تصويبنامه مربوطه و براساس مصوبه وزراي عضو كارگروه، شمارهگذاري خودروهاي ديزلي با رعايت ساير قوانين و مقررات مربوط، مجاز است.
شايد اين مصوبه اولين گام در برداشتن موانع توليد نشدن و شماره گذاري خودروهاي ديزلي باشد؛ خودروهايي كه بهدليل ديدگاه غلط مردم و مسئولان، توليد آن از سالها پيش ممنوع بوده است چرا كه هنوز هم در كشورمان افراد بسياري گمان ميكنند، سوخت گازوئيل آلودگي بالايي دارد. اين در حالي است كه اكنون با توليد گازوئيل مناسب و موتورهاي جديد، اين سوخت به سوخت نخست اروپا تبديل شده است.
چالشهاي تامين سوخت
با اين وجود شايد بتوان گفت تحولات جهاني در زمينه استفاده از خودروهاي گازوئيلي موجب شده تا خودروسازان و مسئولان كشورمان نيز به شكل جديتري به توليد اين خودروها توجه كنند، به گونه اي كه با برنامههاي ايران خودرو در زمينه توليد موتورملي ديزلي، سايپا نيز اعلام كرده امسال قصد توليد خودروهاي سواري ديزلي را داشته و ميخواهد محصول نيسان زامياد را با موتور ديزلي عرضه كند.
اما در اين زمينه نيز هنوز ابهاماتي وجود داشته و مشكل اصلي يعني نوع سوخت گازوئيل مورد استفاده در ايران، همچنان باقي است، چرا كه گازوئيل توليد شده در كشورمان بسيار نامرغوب است.
احمد نعمت بخش، دبير انجمن خودروسازان در اين زمينه ميگويد: گازوئيل توليد داخلي داراي ميزان زيادي گوگرد است كه چندين برابر مقدار مجاز اين ماده در گازوئيلهاي استاندارد است.
با اين وجود بعيد بهنظر مي رسد اين مشكل به زودي و تا ۶ ماه آينده حل شود. اين در حالياست كه محمدرضا نعمتزاده، مديرعامل شركت ملي پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي ايران اعلام كرده است، در مراحل ابتدايي با واردات بيشتر گازوئيل مرغوب، نياز اين خودروها تامين خواهد شد اما در طولاني مدت و براساس برنامه موجود واحدهاي توليد گازوئيل مرغوب در ۹ پالايشگاه نفتي كشور توسعه مييابد كه در اين صورت توليد گازوئيل مرغوب در داخل كشور افزايش پيدا خواهد كرد.
عباس كاظمي، مديرعامل سازمان بهينهسازي مصرف سوخت نيز ميگويد: براساس توافقنامه اين سازمان و شركت ايران خودرو، تا سال 1390خودروهاي ديزلي به بازار خواهند آمد و تامين گازوئيل مطلوب و مرغوب براي سوخت آنها نيز بر عهده پالايشگاهها خواهد بود.
گاز، گازوئيل يا بنزين؟
مطالعات انجام شده حاكي از آن است كه استفاده از موتورهاي ديزلي به جاي موتورهاي بنزيني بهطور متوسط 30 درصد صرفهجويي در مصرف سوخت را در پي خواهد داشت. امروزه در خودروهاي سواري ديزلي مصرف 5 ليتر گازوئيل به ازاي هر 100 كيلومتر معمول است، ولي در خودروهاي سواري بنزيني مصرف 6ليتر در هر 100 كيلومتر ايدهآلترين حالت است.
با وجود اين مزايا هنوز، مسئولان وزارت نفت معتقدند، با امكانات موجود و همچنين با توجه به ذخاير عظيم گاز در كشور بايد راهبرد مصرف سوخت كشور با توجه به مطالعات انجام شده، بر گاز متمركز شود. براي ديزلي كردن خودروها به گازوئيل با كيفيت بالا و گوگرد پايين نياز بوده و پالايشگاههاي ايران تنها براي توليد روزانه 100 هزار ليتر گازوئيل كمگوگرد ظرفيت دارند.
رفع اين مشكل نيازمند تاسيس پالايشگاه جديد آن هم به تعداد زياد است. برخلاف تصور عموم كه خودروهاي ديزلي دودزا هستند، گازوئيل كمگوگرد پاكتر از بنزين است. بهعنوان نمونه ميزان توليد دي اكسيد كربن در خودروهاي ديزلي به اندازه 24 و اكسيد كربن بهميزان 30 درصد كمتر از نمونه هاي بنزيني است.
تفاوت اصلي موتورهاي بنزيني و ديزلي در ذات اين دو سوخت نهفته است چرا كه بنزين با فشار اندكي منفجر مي شود اما ديزل در فشار بالا شروع به سوختن ميكند.
به همين علت است كه موتورهاي بنزيني با شمع كار كرده اما در موتورهاي ديزلي سوخت تحت فشار محترق بوده و انرژي آن تبديل به كار مي شود و اين عملكرد متفاوت باعث شده تا موتورهاي ديزلي، تا حدودي كندتر از موتورهاي بنزيني باشد؛ اما در اين نوع موتورها، زمان بيشتري براي تبديل انرژي سوخت به كار وجود دارد به همين دليل، موتور بازدهي بهتري داشته و در مقابل سوخت كمتر، كار بيشتري انجام مي شود. بازده حرارتي موتورهاي بنزيني حدود 26 درصد است، حال آنكه اين بازده در موتورهاي ديزلي 42 درصد گزارش شده است.
همچنين در موتورهاي ديزلي 20 درصد افزايش گشتاور و 25 درصد افت قدرت موتور نسبت به موتورهاي مشابه بنزيني وجود دارد، اين روند موجب شده بهدليل ميزان كمتر آلودگي و مصرف سوخت موتورهاي ديزلي، اكنون بيش از 50 درصد خودروهاي مورد استفاده در آلمان و فرانسه ديزلي باشند.
بر اين اساس برخي كارشناسان معتقدند درصورتي كه در كشورمان نيز سوخت گازوئيل در كنار سوختهايي مانند بنزين و گاز در يك سبد سوختي قرار گيرد، شايد بهتر بتوانيم با مشكلات مصرف بالاي سوخت و بحران بنزين مقابله كنيم.
تاريخ درج: 21 ارديبهشت 1387 ساعت 18:28 تاريخ تاييد: 21 ارديبهشت 1387 ساعت 20:24 تاريخ به روز رساني: 21 ارديبهشت 1387 ساعت 20:20
چهارشنبه 25 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 357]