تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836219723
کلیاتی در قواعد فقه، قسمت دوم
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: کلیاتی در قواعد فقه، قسمت 2
در بخش اول این مجموعه مقالات که به صورت «مختصر و مفید»، به «قواعد فقه» می پردازد؛ با کلیاتی در این باره آشنا شدیم. اینک بخش دوم ابن کلیات را با هم مرور می کنیم تا زمینه ای برای ورود به مباحث کاربردی تر باشد. اقسام قواعد فقه، به حسب شمول و کاربرد (1)اول، قواعد عامه: قواعدی که اختصاص به باب خاصی از ابواب فقه ندارند؛ بلکه در تمام ابواب و یا اغلب آنها جاری و قابل استفاده اند مانند قاعده «لا ضرر» و قاعده «نفی حرج»دوم: قواعدی که اختصاص به ابواب عبادات دارند؛ مانند قاعده «لا تعاد» و قاعده «تجاوز و فراغ»سوم: قواعدی که فقط در ابواب «معاملات به معنای اخص» جریان دارند؛ مانند قاعده « تلف در زمان خیار» و قاعده «عدم ضمان امین»چهارم: قواعدی که فقط در ابواب «معاملات به معنای اعم» جریان دارند؛ مانند قاعده «طهارت»پنجم: قواعدی که برای کشف موضوعات خارجی که در ادله احکام واقع شده اند می باشند. کاربرد چهار قسم بالا برای کشف احکام کلی بود و کاربرد این قسم برای کشف موضوعات است. تقسیم قواعد فقه به اعتبار ابواب فقه و موضوعات (2)1. قواعد مرتبط با اجتهاد2. قواعد جاری در مناكحات3. قواعد الموجود در قضاء4. قواعد باب جنایات5. قواعد عبادات6. قواعد عقود7. قواعد ارث8. قواعد حدود9. قواعد دیات10. قواعد قصاصاین تقسیم را شهید اول در «القواعد و الفوائد» بیان کرده است. و گویا ایشان در صدد تقسیم صناعی نبوده است بلکه با جمع آوری قواعد فقهیه، آن ها را دسته بندی نموده است. از این رو، منحصر در اقسام فوق نمی باشد و ممکن است شخصی با بررسی و تتبع بیشتر، بر تعداد آنها بیافزاید. تقسیمات احکام (3)الف) احکام عقلی و احکام شرعیاحکام عقلی، احکامی اند که عقل عملی بدون توجه به شرع، به آن ها حکم می کند؛ مانند حکم به خوب بودن عدل و بد و زشت بودن ظلم.احکام شرعی، حکم هایی هستند که اگر شریعت آن ها را صادر نمی کرد، قل نسبت به آن ها ساکت بود؛ مانند حکم به وجوب حج خانه خدا بر افراد مستطیع.مثال دیگر: اصل وجوب عبادت و شکر خداوند، حکمی عقلی است؛ اما این که چگونه باید انجام گیرد، توسط احکام شرعی بیان می شود.ب) احکام ارشادی و احکام مولویدر مواردی که حکم عقلی وجود دارد و شرع نیز مطابق همان، حکم می کند، این حکم شرع، «ارشادی» است؛ یعنی حکم مستقلی نیست بلکه «ارشاد به حکم عقل» است. مثلا عقل با قطع نظر از شرع، حکم به وجوب اطاعت خدا می کند؛ لذا حکم شرعی «أطیعوا الله» حکم ارشادی است.در مواردی که عقل حکمی ندارد، حکم صادر از سوی شرع، «مولوی» است. مانند «أقم الصلوة»ج) احکام تأسیسی و احکام امضاییاحکام تأسیسی، احکامی اند که سابقه ای در عرف و در میان عقلا نداشته اند و از طرف شرع، جعل و امضاء شده اند.احکام امضایی، اموری اعتباری هستند که عرف و عقلا آن ها را اعتبار کرده اند و قبل از شریعت هم در جامعه انسانی وجود داشته اند و شارع مقدس نیز آن ها را تأیید و امضا کرده است و یا این که با افزودن برخی قیود و شروط پذیرفته است. مانند ملکیت و زوجیت.د) احکام تکلیفی و احکام وضعی احکام تکلیفی، فرمان هایی که درباره کردار و کارهای بندگان، از سوی شرع صادر شده اند و مستقیما مرتبط با افعال بندگان هستند و بیان گر الزام، ممنوعیت و یا جواز این افعال می باشند. احکام پنج نوع اند: وجوب، حرمت، استحباب، کراهت و اباحه.احکام وضعی، آن دسته از احکام شرعی که مستقیما مربوط به بیان الزام، منع و یا رخصت در کارهای بندگان نیستند. مانند مالکیت، زوجیت، صحیح بودن، باطل بودن و... اماره و اصل (4)برای رفع تردید شخصی که حکم شرعی واقعی برایش معلوم نیست و جویای وظیفه شرعی خود می باشد، طرق و دلیل هایی مشخص گردیده که دو دسته اند:1. اماره که در لغت به معنای علامت و نشانه است و در اصطلاح، دلیلی است که مبنای حجیتش این است که نوعا کاشف از واقع می باشد و به طور نوعی دلالت بر واقع می کند، هر چند در آن احتمال خلاف نیز برود؛ اما شرع با توجه به مصالح کلی و با رعایت جوانب امر، احتمال خلاف را نادیده انگاشته و آن را حجت دانسته است. مانند خبر واحد.گاهی اماره، بیان گر حکم و قانون الهی است و در جهت تعیین تکلیف، راه را نشان می دهد و آن را «اماره حکمی» می نامند؛ مانند قاعده فقهی «ضمان ید» و گاهی محل استفاده اماره، موضوعات است و «اماره موضوعی» نامیده می شود؛ مانند قاعده فقهی «ید»اماره حکمی در «شبهات حکمیه» که شخصی به سبب ندانستن حکم شرعی، تکلیف خود را نمی داند، مورد استفاده قرار می گیرد.اماره موضوعی در «شبهات موضوعیه» مورد استفاده قرار می گیرد که شخصی نسبت به احکام و مقررات مربوطه، آگاه است و به سبب جهل به یکی از موضوعات، تکلیف خود را نمی داند.2. اصل. برخلاف امارات، مبنای حجیت اصول، کشف از واقع نیست بلکه صرفا برای رفع حیرت بندگان و تعیین تکلیف در جایی که دلیل معتبری برای بیان واقع نباشد، از سوی شارع معتبر شناخته شده اند. از موارد روشن اصل (در مقابل اماره، اصول عملیه اند که در علم اصول فقه مورد بررسی قرار می گیرند. پی نوشت ها:(1) القواعد الفقهیة، آیت الله مکارم شیرازی، ج1، ص26 و27(2) القواعد الفقهیة، آیت الله فاضل لنكرانی، ص 19 و 20(3) قواعد فقه، دکتر سید مصطفی محقق داماد، ج1، ص 5 تا 8(4) قواعد فقه، دکتر سید مصطفی محقق داماد، ج1، ص 8 تا 11تلخیص و فرآوری: رهنما، گروه حوزه علمیه تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 307]
-
گوناگون
پربازدیدترینها