واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
ملاحظات دندانپزشکي در بيماران ديابتيک نويسنده:دکتر سارا کاشانچي جراح دندان پزشکديابت مليتوس يا مرض قند يک بيماري پيچيده است که در سوخت و ساز گلوکز يا قند خون، چربي و پروتئين تاثير مي گذارد و علت نقص در ميزان ترشح انسولين از لوزالمعده درجات گوناگوني از مقاومت به انسولين يا هر دو است. مهمترين اختلال حاصل از ديابت که راهکار اصلي تشخيص آن خواهد بود افزايش سطح قند خون يا هيپرگليسمي است. شناخت و کنترل بيماران ديابتيک در زمان درمان هاي دندانپزشکي يک ضرورت است که باعث جلوگيري از بروز حوادث ناخواسته و يا بهبود شرايط بيمار خواهد شد؛ مرض قند يا ديابت مليتوس به دو نوع يک (يا وابسته به انسولين) و دو (غير وابسته به انسولين) تقسيم مي شود. تشخيص شکل ثانويه ديابت مليتوس اهميت زيادي دارد چرا که حذف مشکل اصلي باعث بهبود وضعيت بيمار خواهد شد. ديابت حاملگي نيز که در طي دوران بارداري رخ مي دهد بر اثر توليد کم انسولين براي غلبه بر مقاومت انسولين حاصل از هورمون هاي جنيني مانند پرولاکتين و استروژن که اثر ضدانسوليني دارند ، است. اين هورمون ها باعث مقاومت به انسولين مي شوند و لوزالمعده وقتي با عدم کارايي انسولين روبه رو مي شود، توليد آن را کاهش مي دهد. روش تشخيص:تشخيص ديابت بر پايه ي اندازه گيري قند خون ناشتا (Fasting Blood Suger يا FBS ) يا گلوکز خون پس از گذشت 2 ساعت از مصرف خوراکي 75 گرم قند (OGTT: Oral glucose Tolerance) انجام مي گيرد. انجمن ديابت ايالات متحده گلوکز ناشتا پلاسما را در حالت طبيعي در حد 100mg / dl تعيين کرده است. تظاهرات شايع بيماري در صورت پرادراري، پرخوري، پرنوشي، خستگي و ... است. در ديابت نوع اول اغلب افزايش سطح گلوکز پلاسما با تظاهرات باليني همراه و مشهود است. در حالي که ديابت نوع دوم معمولا تا زماني که مشکلات بعدي آن بروز نکند تشخيص داده نخواهد شد. از اين رو انجام غربالگري (Screening) جامعه براي تشخيص بيماران مبتلا به ديابت نوع دوم ضروري است. کنترل بيماران ديابتيک:کنترل دقيق قند خون به منظور نزديک کردن سطح آن به حالت طبيعي اثرات مفيدي در جلوگيري از آغاز و پيشرفت مشکلات چشمي، کليوي حاصل از ديابت دارد. براي کاهش خطر بروز مشکلات قلبي، عروقي، علاوه بر کنترل دقيق قند خون بايستي عوامل جلوگيري همچون فشار خون، چربي بالا ، چاقي ، سيگار کشيدن و عادات نابه جا نيز کنترل گردد. کنترل فشار خون در بيماران ديابتيک علاوه بر کاهش خطر عوارض قلبي عروقي منجر به کاهش يا به تاخير افتادن پيشرفت مشکلات چشمي و کليوي ناشي از ديابت در اين افراد مي شود. ديابت نوع يک ارزيابي دقيق قند خون و تجويز انسولين براي نزديک کردن سطح آن به حالت طبيعي، اساس درمان اين بيماران مي باشد. ارزيابي هموگلوبين حامل قند (H1c) براي بررسي وضعيت کنترل قندن خون 2 ماه گذشته يک شيوه ي بسيار مناسب است. آزمايشات عادي قند خون را بايد قبل از مصرف غذا انجام داد تا ميزان انسولين لازم براي مصرف در زمان تغذيه را محاسبه نمود. بالا بودن زياده از حد و طولاني مدت قند خون در ديابت نوع يک باعث اختلالات متابوليکي و بروز کتوز اسيدوز و در نهايت مرگ بيمار مي شود. ديابت نوع دوم به دليل همراهي ديابت نوع دوم با چاقي، تغيير رژيم غذايي و افزايش فعاليت بدني از مهمترين راهکارهاي کنترل اين بيماري است. کاهش يا قطع مصرف سيگار اثر مهمي در کم شدن خطر بيماري هاي قلبي - عروقي و عروق کوچک دارد. کنترل فشار خون بالا (بالاتر از 140/90mmHg ) که اغلب همراه با ديابت رخ مي دهد يکي از مراحل مهم در درمان اين بيماران است . براي کاهش فشار خون تجويز داروهاي پايين آوردنده ي فشار، کاهش وزن و رژيم غذايي مناسب و محدود کردن مصرف نمک و چربي لازم خواهد بود. ديابت نوع دوم باعث تغيير سوخت و ساز چربي ها هم مي شود که نياز به تغيير رژيم غذايي، ترک سيگار، ورزش و تجويز داروهاي پايين آورنده ي چربي را ضروري مي سازد. تظاهرات دهاني ديابت:التهاب لثه، ژنژيويت، پريودنتيت و تحليل استخوان فک (به صورت غير وابسته به ميزان پلاک دنداني) در افراد ديابتيک به خصوص افرادي که کنترل قند خون ضعيفي دارند مشاهده مي شود. نقض در ايمني و تغيير در فلور باکتريايي دهان عامل ايجاد بيماري هاي لثه در افراد ديابتي مي باشد. شواهدي نيز وجود دارد که از تاثير باکتريمي حاصل از پريودنتيت بر افزايش مقاومت به انسولين و تخريب سلول هاي لوزالمعده حکايت دارد. بيماران ديابتيک همچنين ممکن است از خشکي دهان شکايت داشته باشند. کنترل بيماران ديابتيک در دندانپزشکي:جمع آوري اطلاعات از جزئيات از قبيل نوع بيماري، رژيم دارويي و وضعيت کنترل قند خون از ملزومات کار است. ارزيابي وضعيت قند خون، چاقي، فشار خون، نابساماني چربي، مصرف سيگار و ميزان مشکلات حاصل از ديابت بر روي اندام هاي گوناگون کمک فراواني در ارزيابي موفقيت پزشکي بيمار خواهد کرد. به عنوان مثال، در مواردي که عوامل خطرساز فوق باعث بروز بالاي مشکلات قلبي، عروقي مي شوند، استفاده از روش هاي آرام بخش، کاستن از استرس و کاهش تجويز کاته کولامين ها ضروري است. به خاطر خطر بالاي درگيري بافت هاي اطراف دندان در بيماران ديابتيک درمان هاي پيشگيرانه پريودنتال شامل آموزش بهداشت، پيشگيري دوره اي و ارزيابي سلامت، از موارد لازم در طرح درمان کلي مشکلات دنداني افراد ديابتيک مي باشد در دهه ي گذشته توجه فراواني به اثر متقابل عفونت هاي پريوديتال و کنترل قند خون افراد ديابتيک شده است. گفته مي شود که پرودنتيت به عنوان يک عامل منفي در کنترل قند خون تلقي مي شود . از اين رو درمان هاي فاز يک شامل جرم گيري و Root planning براي کمک به بهبود سلامت پريودنشيم و کنترل سطح قند خون پيشنهاد شده است . از آنجا که رژيم غذايي در اين افراد از اهميت فراوان برخوردار است . عدم تداخل وقت هاي ملاقات با زمان غذا خوردن بيمار از جزئياتي است که عدم مراعات آن مي تواند مساله ساز گردد. اين موضوع در مورد بيماراني که از انسولين، داروهاي سولفونيل اوره يا Meylitinide استفاده مي کنند و در معرض خطر بروز افت قند خون (هيپوگليسمي) قرار دارند ، حياتي تر است. در صورت تداخل درمان با ساعات مصرف غذا، بايد رژيم دارويي پس از مشاوره با پزشک اصلاح گردد. درمان هاي جراحي انتخابي را بايد با احتياطات لازم انجام داد و اين نه تنها به دليل ملاحظات خاص کاربرد داروهاي بي حسي در اين افراد، بلکه به خاطر تداخل جراحي با رژيم غذايي بيمار نيز هست. بيماران ديابتيک با کنترل قند مناسب، احتمالا از نظر خطر بروز عفونت پس از درمان، تفاوتي با افراد معمولي ندارند . بنابراين درمان جراحي هاي دهان با کنترل قند خون در حد 8 درصد H1c نيازي به پيشگيري آنتي بيوتيکي ندارد. جمع بندي:ديابت يک اختلال متابوليکي شايع است که در آن آستانه ي تحمل گلوکز دچار اشکال شده و مشکلات دراز مدتي در اندام هاي گوناگون بر جاي مي گذارد . کنترل اين بيماري شامل ارزيابي دقيق گلوکز پلاسما است که در حيطه ي دندانپزشکي شامل معاينات دقيق روي انساج پريودنشيسم يا حداقل تداخل در تعالم متابوليکي بدن خواهد بود .منبع: ماهنامه ي تخصصي دنياي سلامت/خ
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1836]