محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1853505909
اخلاق زيست محيطي در سفر
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
اخلاق زيست محيطي در سفر نويسنده:فاطمه صالحه شاهنوش فروشاني چشم انداز :محيط زيست طبيعي - اين مخلوق زيباي الهي - در فصل تابستان ميزبان خانواده هايي است که براي گذراندن اوقات تابستاني و تجديد قواي روحي و جسمي به سفر مي روند. جنگل ها ، درياها ، دامنه کوهستان ها ، دشت هاي سرسبز و حواشي رودخانه ها حتي کوير تف ديده ، مقصد سفر ، يا گذرگاه است. ورود انسان به محيط طبيعي ، زيست گاه حيوانات را نيز تحت تأثير قرار مي دهد. اين امر گاهي به شکل مستقيم مانند : ماهي گيري، شکار پرندگان و حيوانات مورد توجه است و گاه در اثر استفاده ي انسان از محيط پرورشي حيوانات دگرگون مي شود. استفاده ي معقول از محيط زيست و حفاظت از آن مهم است تا زندگي ديگر موجودات زنده آسيب نبيند و نسل هاي آينده نيز از بهره گيري نعمت هاي الهي محروم نمانند ؛ از اين رو پرداختن به موضوع اخلاق زيست محيطي همواره مورد نياز و ضروري است که بايد ارباب رسانه ها و نويسندگان و گويندگان در فرهنگ سازي اجتماع آن را جدي بگيرند تا اين وظيفه ي عمومي نهادينه گردد. به منظور توسعه فرهنگ زيست محيطي استفاده از معارف و آموزه هاي ديني مورد سفارش و تأکيد اسلام از محورهاي مهم امور فرهنگي اجتماع به شمار مي آيد . بر اساس گزارش سازمان هاي مسؤول ، بخش وسيعي از ذخاير طبيعت به علت رفتار ناصحيح انسان ها توان احيا و خود پالايي را ندارد.در اسلام هر گونه رفتاري که منجر به فساد در عرصه ي محيط زيست شود، نهي شده است. عصيان گري بشر در برابر نظام آراسته و صالح جاري در عرصه ي محيط زيست بحران آفرين است. توجه به حفظ محيط زيست همواره در تمام اديان الهي مورد تأکيد قرار گرفته است. در جهان بيني توحيدي هر عمل و رفتار شايسته از سوي انسان که با نيت الهي انجام شود ، عبادت به حساب مي آيد . انسان ها نه تنها موظف به اصلاح رفتار خود نسبت به طبيعت هستند ، بلکه در برابر ناهنجارهاي ديگران در استفاده از محيط زيست نيز مسؤول مي باشند ؛ چرا که بي تفاوتي در برابر خطاهاي اجتماعي موجب شايع شدن آن مي گردد .محيط زيست (Environment):محيط زيست عبارت از محيط فيزيکي زيست شناختي و اجتماعي است که موجود زنده در آن زندگي مي کند و با آن در کنش متقابل قرار مي گيرد . محيط زيست گاهي به تمامي زيست کره زمين گفته مي شود ، اما نواحي کوچک جغرافيايي ، يا حتي محيط هاي کوچک تر از آن را نيز محيط زيست مي نامند . (1) اخلاق ؛ علمي است که پيرامون صفات نهفته در نفس و نيز افعال ، اقوال و افکار صادره از اين صفات و چگونگي پاک سازي نفس از رذيلت ها و چگونگي تخلق به فضايل و نشان دادن راه هاي سعادت جاويدان و غيره بحث مي کند. (2)در اين نوشتار ، اخلاق عبارت از دستور العمل هاي مربوط به حفظ محيط زيست و جلوگيري از انواع تخريب آن مي باشد ؛ همچنان که زيستن صحيح در محيط زندگي را به ما مي آموزد . سفر ؛ سير و سياحت در زمين و مشاهده ي طبيعت زيباي خداوند است که اگر با خرد ورزي و انديشه همراه باشد، زمينه ي معرفت و کمال انسان را فراهم مي سازد. قرآن شريف نيز در آيات بسياري به اين موضوع اشاره مي فرمايد . تجربه هاي مستقيم و غير مستقيم بشر نيز سفر را عامل سلامت روح و روان و کار آمدي عقل و راحت جان مي داند. اهميت حفظ محيط زيست : از آن جا که محيط زيست بسياري از ذخاير مورد نياز انسان همچون ؛ معادن ، جنگل ها ، آب ها ، حيوانات و ... را در بر دارد ، بي موالاتي در تعامل با محيط زيست و تخريب آن آثار سوء و جبران ناپذيري را در پي دارد ؛ از اين رو احکام عملي محيط زيست داراي بعد فردي و حکومتي است . وظيفه ي حکومت اسلامي تقنين و نظارت بر حسن اجراي قوانيني است که کردار انساني را در قبال محيط زيست معقول و مطلوب نموده تا مادر حيات و سرچشمه و گهواره ي زندگي دنيوي انسان ها در مسير تکامل مادي و معنوي او را ياري نمايد ؛ بر همين اساس اصل پنجاهم قانون اساسي جمهوري اسلامي مي گويد : « در جمهوري اسلامي ايران حفاظت محيط زيست که نسل امروز و نسل هاي بعد بايد در آن حيات اجتماعي رو به رشدي داشته باشند، وظيفه عمومي تلقي مي گردد ؛ از اين رو فعاليت هاي اقتصادي و غير آن که با آلودگي محيط زيست يا تخريب غير قابل جبران آن ملازمه پيدا کند ، ممنوع است » . بر اين اساس بايد همگان در حفظ محيط زيست کوشا باشند.پرورش اخلاق زيست محيطي در فقه اسلام براي تمامي رفتارهاي بشر ، قوانين و آداب وضع شده است. نظام هستي که از سوي ناظم عليم و حکيم به وجود آمده ، با هدف و قانون از سوي همان ناظم پيش مي رود ؛ چرا که در بسياري از موارد ، قوانين آداب بشري با فرمان اميال نفساني وضع مي شود . دين مبين اسلام با مقررات اخلاقي و تعاليم حيات بخش ، جلب منافع نوع بشر و مصالح فردي و اجتماعي را در نظر دارد و حتي اغراض و اميال انسان ها را به اعتدال مي کشاند. آيات و روايات بسياري اخلاق و آداب زيست محيطي را به صراحت بيان نموده است. يکي از مسايل مورد توجه خداوند در قرآن نسبت به توصيف عالم طبيعت و نيز توصيه هاي اهل بيت عليهم السلام در زمينه ي چگونگي استفاده و برخورد با طبيعت آن است که وظيفه انسان در برابر اين نعمت ها و حقوق محيط زيست روشن شود. آدمي اگر راه صحيح عمل به وظيفه را بداند، نيل به کمال مطلوب آرزوي درازي نخواهد بود. کمال عملي انسان ناشي از کمال اخلاقي اوست ؛ زيرا " رفتار " همان واکنش " اخلاق " است و کارهاي انسان از ريشه هاي اخلاقي او تغذيه مي گردد. نبايد فراموش کنيم که فهم مسايل اخلاقي و همچنين اخلاق زيست محيطي مستقل از التزامات و تعهدات انساني نيست و در اين رهگذر اخلاق زيستي مرهون ارزش هاي ديني است که بدون آن قادر به حفظ تعادل و توازن محيط زيست موجودات و پيرايش آسيب ها نخواهد بود. بهره برداري از طبيعت و جلوه هاي آن حق انحصاري انسان ها نيست ؛ چرا که او تا جايي مجاز به دخالت در محيط زيست است که به اهداف متعالي خود برسد و در جهت دست يابي به حيات طيبه و توسعه ي متعادل که ضامن ارتقاي صنع جسمي و روحي است ، گام بردارد ؛ از اين رو بايد به گونه اي سفر نمود که خطري محيط زيست را تهديد نکند. شيخ صدوق قدس سره با سند از رسول خدا صلي الله عليه و اله نقل مي کند که آن حضرت فرمود : « سافروا تصحوا ؛ سفر کنيد تا سلامت بمانيد » . صحت در اين روايت مطلق است و شامل سلامتي جسم و روح و روان مي باشد . سير و سفر نيز همچون ساير امور بايد همراه مقصود و غرض شرعي و عقلايي باشد . امام صادق عليه السلام فرمود : « در حکمت آل داوود عليه السلام چنين آمده است : به راستي که عاقل سفر نمي کند ؛ مگر در سه مورد : توشه برداري براي معاد ، آباداني معاش ، لذت بردن بدون انجام حرام » . (3) قرآن کريم نيز در بسياري از آيات با هدف عبرت گيري از عاقبت انسان هاي خطاکار امر به سير و سياحت مي نمايد . در اسلام سفر کردن آدابي دارد که برخي از آن چنين است : 1. ذکر بسم الله و دعاهاي سفر ، 2. طلب خير نمودن ، 3. حرکت در زمان هاي مناسب ، 4. صدقه دادن ، 5. وصيت کردن ، 6. انتخاب هم سفر مناسب ، 7. ياري رساندن به همراهان و پرهيز از اختلاف با آن ها ، 8. حسن خلق ، 9. همراه داشتن مايحتاج سفر. (4) چگونه « سفر » اخلاق زيست محيطي را به مخاطره مي کشاند؟ چون آلاينده هاي سفر به شکل غير متمرکز و پراکنده است ، پاکيزگي و بهداشت محيط زيست را زودتر و بيشتر به چالش مي کشاند که گاه فاجعه آفرين است. آلودگي هاي محيط زيست به آبي و خشکي تقسيم مي شود : سفرهاي محيط آبي ( Hydrosphere ) دريايي و رودخانه اي و نيز حواشي آن ها ؛ همچون : تالاب ها ، مرداب ها و درياچه ها موضوع اصلي بررسي حفظ زيست آبي است. در اين سفرها نکات ذيل از اهميت بيشتري برخوردار است : 1. نريختن زباله ها داخل آب ، 2. آلوده نکردن آب ها با مواد شوينده ي شيميايي ، 3. روشن نگه نداشتن خودرو در کنار آب ها ، 4. جاري نساختن فاضلاب کمپ ها و چادرها داخل آب ها ، 5. شنا نکردن در آب هاي آشاميدني چشمه ها . فراموش نشود که آب هاي ساکن (Lentic water) در مقايسه با آب هاي روان(Lotic water) نياز به مراقبت بيشتر دارند . گونه اي از چشمه هاي آب گرم حاوي مواد راديواکتيو خطرناک است. اين آب ها نه تنها مفيد نمي باشد ، بلکه در ايجاد برخي سرطان ها مؤثر است ؛ بنابراين لازم است که چشمه ها آزمايش شده مورد استفاده قرار گيرد . از آن جا که محيط زيست خشکي (Lithosphere) در تماس آلودگي طولاني با پهنه ي گسترده تر و جمعيت بيشتر قرار دارد ؛ دامنه و عمق آن نيز جدي تر است . خشکي ها شامل : جنگل ها ، دشت ها ، دامنه ي کوهستان ها ، جاده ها و ... است . در مواجهه با محيط زيست خشکي موارد ذيل از جمله خطرها و تهديدهاي محيط زيست خشکي به شمار مي آيد : 1. دفع و رها سازي زباله هاي غير قابل تجزيه، 2. ورود به محدوده زندگي حيوانات که منجر به تخريب محل زندگي ، يا ترساندن حيوانات مي شود ، 3. شکستن شاخ و برگ درختان براي طبخ غذا و ... و نيز ساختن ذغال و ... ، 4. رعايت نکردن نظافت و محيط اطراف اقامت کوتاه يا طولاني ، 5. ايجاد سرو صدا و هيجان در محيط آرام جنگل و کوهستان و بر هم زدن آرامش حيوانات و ساکنين آن جا ، 6. شکار حيوانات براي تفريح و سرگرمي .گردش گري و اکوتوريسم اکوتوريسم يا تورهاي گردش گري به منظور جذب طبيعت دوستان ، طبيعت شناسان ، دانشمندان ، هنرمندان و ماجرا جويان است که انگيزه اصلي آن ها تفريح نيست ، بلکه تماشا و پي بردن به شگفتي هاي طبيعت ، آشنايي با گونه هاي کمياب ، پديده هاي طبيعي و حتي عجايب و اماکن دست نخورده و بکر مورد نظر است . فعاليت هاي اکوتوريستي عبارت است از : پياده روي هاي برنامه ريزي شده ايستگاهي و نيز دامنه نوردي ، عبور از رودخانه هاي خروشان با قايق هاي بادي ، سفر به مناطق ييلاقي و عشايري ، سفر به روستا و مزارع اطراف آن ها به منظور ، آشنايي با فرهنگ اهالي ، کوهپيمايي ، سفر به مناطق صعب العبور طبيعي ، بازديد از غارهاي طبيعي ، مطالعه طبيعت گياهي و جانوري ، تماشاي حيوانات و پرندگان ، آشنايي با محيط زيست طبيعي . (5) رعايت آداب سفر و اخلاق محيط زيستي در گردش گري و اکوتوريسم اهميت بيشتري پيدا مي کند ؛ چرا که سهل انگاري و بي مبالاتي درحرکت هاي اجتماعي و گروهي نتايج زيان بارتري به بار مي آورد. آشنا کردن کودکان با اخلاق زيست محيطي کودکان نقش اساسي در انگيزه و انتخاب اولياي خانواده براي سفر و مقصد آن دارند ؛ از اين رو بايد آداب و اخلاق زيست محيطي با شيوه هاي خوب آموزشي به آن ها نيز تعليم داده شود. براي نيل به اين منظور بيدار نمودن فطرت پاک توحيدي آن ها و آشنا کردنشان با قوانين و مقررات و تعامل با همراهان سفر ، توصيف محيط سفر و اهداف آن پارامترهاي کمک کننده است : 1. دعوت به تماشاي منظره ها ؛ از اين فرصت براي آموزش چيزهايي که کودکان از نزديک کمتر ديده اند ، يا هرگز نديده اند ، استفاده کنيد و درباره ي کوه ، جنگل ، صحرا ، برف و باران و ساير پديده هاي که در طول سفر مي بينيد با او صحبت کنيد . نيز مي توان از عوامل محسوس براي هوشياري ناخودآگاه آن ها بهره برد و آفرينش زيباي الهي را به آن ها نشان داد . بهتر آن است که براي اين امر از قبل مطالعه داشته باشيم .2. توقف براي استراحت ؛ اگر وسيله ي سفر ، ماشين شخصي خودتان است ؛ براي جلوگيري از خستگي کودکان زمان بيشتري را در نظر بگيريد . کودک شما به توقف هاي کوتاه نياز دارد. 3. نقشه خواني ؛ قبل از سفر ، نقشه ي مسير به سوي مقصد را روي کاغذ بياوريد . مکان ها و نقاط مورد علاقه ي کودکان را همراه نقاط مهم مورد نظر خودتان روي نقشه علامت گذاري کنيد و آن را به بچه ها نشان دهيد. از آن ها بخواهيد که در طول سفر نقاط ياد شده را مورد توجه و دقت بيشتر قرار دهند ؛ بدين ترتيب سفر شما نتايج سودمندتري خواهد داشت. 4. همراه داشتن وسايل نقاشي ؛ قبل از سفر يک زيردستي مخصوص براي نقاشي و نيز چند قلم تهيه نماييد ؛ به اين ترتيب بچه ها مي توانند بخشي از طول سفر را با نقاشي کردن بگذارنند . با اين کار زماني را در سکون و آرامش به سر مي بريد که در اين مدت مي توانيد نکته هاي اخلاقي زيست محيطي را به آن ها بگوييد . (6) 5. انتخاب زمان مناسب براي سفر ؛ تأثير زمان مناسب در بهره گيري فرزندان از مظاهر زيست محيطي را نبايد فراموش کرد. 6. پرورش روحيه عبادت و معنويت ؛ جوانان آماده ترين گروه براي شنيدن و ديدن مسايل معنوي هستند. بيان شيوا و ساده ، توجه دادن به مظاهر خلقت و جلوه هاي معنوي و ايمان فرصت غنيمتي در طول سفر است. توجه به اقامه ي نماز و توقف کوتاه در نزديک اماکن عبادي و مذهبي ؛ همچون زيارت گاه ها و مساجد بين راه از خاطرات خوش سفر مي تواند باشد ، البته بايد توجه داشت که در طول سفر تنها اين گونه مکان ها محل توقف و ديدن نباشد ، بلکه بخشي از گذرگاه هاي سفر به حساب آيد . توصيه ها : مراقب باشيد گونه هاي گياهي و جانوري غير بومي را به محيط ناآشنا با محيط زيست آن ها وارد نکنيد .مواد زايد و زباله را در محل مناسب قرار دهيد ، يا حتي در صورت امکان به منزل بازگردانيد تا هنگام تخليه ي زباله ها مسير مناسب را پيموده باشيد.تا جايي که امکان دارد ، اتومبيل را روشن نگذاريد . در رودخانه ها و تالاب ها از مواد شوينده استفاده نکنيد . کيسه هاي پلاستيکي را در محيط خشکي رها نسازيد . اين توصيه ها را در محيط هاي آبي جدي تري بگيريد . هنگام غروب با احتياط و دقت بيشتر رانندگي کنيد تا در برخورد با حيوانات وسط جاده ، اتفاق ناگوار رخ ندهد. با آداب و رسوم محلي و تنوع فرهنگي کشور ، به ويژه در روستاها آشنا شويد . با گشت هاي طبيعت گردي به گردش برويد تا در مورد تنوع زيستي ديدگاهي تازه و چند جانبه به دست آوريد.از پارک ملي يا جنگلي نزديک محل زندگي خود ديدن کنيد . دوربين عکاسي يا فيلم برداري همراه داشته باشيد و از مکان هاي زيبا و ديدني تصويربرداري کنيد . پي نوشت ها : 1. حسن دولت آبادي ، فرهنگ محيط زيست ، ص 90 و 91 .2. آيه الله مظاهري ، کاوشي نو در اخلاق اسلامي ، ج 1 ، ص 27 .3. ر.ک ؛ وسايل الشيعه ، کتاب الحج و العروه الوثقي ، کتاب الحج . 4. وسايل الشيعه ، کتاب الحج ، باب آداب السفر الي الحج و غيره ، باب 1 ، ح 1 . 5. نشريه الکتروني دهکده . 6. با اقتباس از : www.askdrsears.com منبع: نامه ي جامعه 35/خ
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 448]
-
پزشکی و سلامت
پربازدیدترینها