محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832997121
سعدی و خدمت به خلق
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
سعدی و خدمت به خلق نويسنده: سیدمحمود طاهری بزرگان و دغدغه خدمت به خلق انسانهای بزرگ همواره در اندیشه دیگرانند و دل در گرو خدمت به مردم مینهند.سعدی شیرازی، از جمله این بزرگان است که هم خویش را به این صفت آراست و هم دیگران را به این خیر بزرگ فراخوانده است.وی که سالها جهت کسب حکمت و تجربه، تلخی سفر را تحمل کرد و به تعبیر خودش، «تا دورترین نقاط جهان نیز به پیش رفت»، نخستین مسئلهای که پس از آن سفر پرمایه، ذهنش را به خود مشغول ساخت، خدمت به مردم بوده است تا بر ایشان تحفههایی از علم و معنویت به ارمغان آرد و کام آنان را با سخنانی شیرینتر از قند حلاوت بخشد، چنان که خود، این گونه سروده است:دریغ آمدم ز آن همه بوستانتهیدست رفتن سوی دوستان به دل گفتم از مصر، قند آورمبرِ دوستان ارمغانی برم مرا گر تهی بود از آن قند، دستسخنهای شیرینتر از قند هست نه قندی که مردم به صورت خورندکه ارباب معنی به کاغذ برند اهتمام و عنایت سعدی به مردم، تا آنجاست که حاضر میشود، «چون عود، در آتش اندیشه بسوزد»، تا در نتیجه، عطر دلاویز خدمت را در میان آدمیان بپراکند و روحشان را بدین وسیله بنوازد:سعیم این است که در آتش اندیشه چو عودخویشتنِ سوختهام تا به جهان بو برود سعدی و آدمیان بیبهره از خدمتبه عقیده سعدی، بنیآدم اعضای یکدیگر و از یک گوهرند، ازاینرو دردمندی بر غم و اندوه دیگران امری طبیعیاست، زیرا آن گاه که عضوی از پیکر آدمی به درد میآید، برای عضوهای دیگر قراری نخواهد ماند.و به تعبیر یکی از شاعران معاصر:گیرم نشاط و شادی دنیا را یک سر به دامن دل من ریزند آیا در آن زمان که بخندم شادلرزان لبی ز ناله نخواهد سوخت؟ طفلی درون کلبه تنگی سردبا مادری گرسنه نمیلرزد؟ آخر کنار حسرت و رنج ای دوستفارغ کجا توان شد و خوش خندید؟ آن اشک را چگونه نباید دید؟ وان ناله را چگونه توان نشنید؟ سعدی، آنانی را که در وجودشان روحیه سودمندی به حال دیگران به چشم نمیخورد، با سنگ خارا برابر میداند و به اعتقاد وی، در آهن و سنگ منافعی است که در برخی از آدمیان خبری از آن نیست:اگر نفع کس در نهاد تو نیستچنین گوهر و سنگ خارا یکیاست غلط گفتم ای یار شایسته خویکه نفعست در آهن و سنگ و روی چنین آدمی مرده به ننگ را که بر وی فضیلت بود سنگ راپیام متن:1. خدمت به مردم، سیره بزرگان دین و دانش؛ 2. خدمت به همنوع و برادران دینی، از دستورات دین مبین اسلام.رمز برتری عالم بر عابد از نگاه سعدیاز منظر سعدی، تفاوت عالم و عابد در آن است که عابد، سر در سودای خویش دارد و عالِم دل در هوای دیگران؛ عابد بر آن اندیشه است که تنها، «گلیم خویش از موج به در برد»، ولی عالِم میکوشد که «بگیرد غریق را»:صاحبدلی به مدرسه آمد ز خانقاهبشکست عهد صحبت اهل طریق را گفتم میان عابد و عالِم چه فرق بود؟تا اختیار نمودی از آن، این فریق راگفت آن گلیم خویش بدر میبرد ز موج وین سعی میکند که بگیرد غریق راو از نبی اکرم صلیاللهعلیهوآله در این باره روایت است:آن گاه که عالِم و عابد در روز رستاخیز محشور می‌شوند، به عابد گفته میشود: به بهشت درآی و به برکت عبادت خود، از نعمتهای بهشت بهرهمند شو! ولی به عالِم میگویند: اینجا بایست و هر کس را که میخواهی شفاعت کن! و هیچکس را شفاعت نخواهی کرد، مگر آنکه شفاعت تو پذیرفته میشود و بدین ترتیب، عالِم در جایگاه پیمبران میایستد.حکایتاز مرحوم آیتالله بروجردی نقل است که فرمود: «در ایام اقامتم در بروجرد، شبی در خواب دیدم به خانهای وارد شدم، گفتند: رسول خدا صلیاللهعلیهوآله آنجا تشریف دارد، وارد شدم و سلام کردم و در آخر مجلس که جا بود، نشستم. دیدم حضرت رسول خدا صلیاللهعلیهوآله در صدر مجلس جلوس فرموده است و بزرگانی از علما و زُهّاد در کنار ایشان نشستهاند و مقدّم بر همه و نزدیکتر از سایرین به رسول خدا صلیاللهعلیهوآله ، سید جواد طباطبایی ـ برادر کوچکتر علامه سید مهدی بحرالعلوم ـ نشسته است».به فکر فرورفتم که در میان این جمع، کسانی هستند که هم عالِمتر از سید جوادند و هم زاهدتر از او، چرا این امتیاز، نصیب سید جواد شده است. در همین اندیشه بودم که نبی اکرم صلیاللهعلیهوآله فرمود: «سیدجواد به کار مردم و اهل حاجت، از همه کوشاتر بوده است».اَلا گر طلبکار اهل دلیز خدمت مکن یک زمان غافلی به حال دل خستگان درنگرکه روزی تو دلخسته باشی مگر درون فروماندگان شاد کنز روز فروماندگی یاد کن نکتهای قرآنیعنایت قرآن کریم بر توجه به دیگران، به حدی است که انفاق و گرهگشایی از کار دیگران را از شرایط مهم بهرهجستن از روح هدایتگری قرآن میداند. چنان که خداوند در آیههای 2 و 3 سوره بقره میفرماید:آن کتاب [قرآن]که تردیدی در آن راه ندارد، مایه هدایت پرهیزکاران است.[پرهیزکاران]کسانی هستند که به غیب [یعنی آنچه از حس، پوشیده است]ایمان دارند و نماز به پا میدارند و از مواهبی که روزیشان دادیم، انفاق میکنند.بنابر این آیات خداوند، آنهایی را هدایت میکند و کسانی را از شهد شیرین حقایق خود مینوشاند که در کنار ایمان به غیب و بهپاداشتن نماز، اهل انفاق و در اندیشه احسان و خدمت به دیگران نیز باشند.چو غنچه گرچه فروبستگی است کار جهانتو همچو باد بهاری گِرهگشا میباش (حافظ)پیام متن:1. دگر خواهی و دیگردوستی در سیره عالمان؛ 2. بالابودن مقام عالمان نسبت به زاهدان.اهل بیت علیهمالسلام و اهتمامشان به خدمت انسانهابیشک امامان معصوم علیهمالسلام ، نمونههای عینی انسانهای کاملند که توجه و مهرورزی آنها به آدمیان، بیش از دیگران بوده است. عزیزالدین نسفی میگوید:چون انسان کامل، خدای را شناخت و به دیدار خدا مشرف شد و اشیا را آنچنان که باید و حکمت اشیا را آنچنان که باید، بدانست و بدید، بعد از شناخت و دیدار خداوند، هیچ کاری برابر آن ندید و هیچ طاعتی بهتر از آن ندانست که راحت به خلق رساند و هیچ را حتی بهتر از آن ندید که با مردم چیزی گوید که مردم چون آن بشنوند و به آن کار کنند، دنیا را به آسان بگذرانند و از بلاها و فتنههای این عالَم، ایمن باشند و در آخرت رستگار شوند و هر که چنین کند، وارث پیامبران است.پیام متن:مهرورزی و توجه به مردم در سیره امامان معصوم علیهمالسلام .محبوبترین انسانها نزد خداوند ـ خدمت به مردم و ایمنی از عذاب خداونداز منظر وحی، بین خدمت به مردم و محبوبیت نزد خداوند، رابطه تنگاتنگی وجود دارد و همینگونه است میان توجه به مردم و ایمنی از عذاب خداوند. پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله میفرماید:مردم، خانواده خدا هستند و محبوبترین انسانها نزد خدا، کسانی هستند که به خانواده خدا نفعوسود برسانند.همچنین فرمود:به درستی که برای خداوند، بندگانی است که آنها را برای برآوردن حوائج مردم برگزید که مردم برای رفع حوائج خویش، به آنها پناه میبرند، این بندگان فریادرس، از عذاب خداوند در امان خواهند بود.تیرهروزان جهان را به چراغی دریابکه پس از مرگ ترا شمع مزاری باشد (صائب)پیام متن:خدمت به مردم، وسیله تقرب به خداوند.سخنانی از بزرگان دیگر ادیان، درباره خدمت به خلقدلسوزی به حال آدمیان و توجه به گرفتاریهای آنان و دل در گرو خدمتداشتن، تنها در وجود بزرگانی چون سعدی شیرازی محدود نشده است، بلکه در سرزمینهای دیگر نیز بزرگانی اینگونه بودهاند و دیگران را نیز بدان سفارش کردهاند؛ از جمله آنان، هیلر بلاک گوید:از آغازی که در آرامش سرمدی، هستی میپذیرد تا پایانی که به جاودانگی میپیوندند، هیچ ندیدم که تلخی زندگی را در کامم شیرین کند، مگر عشقورزی به انسانها و دیدن خنده و شادی آنها.خرّم آن کس که در این محنتگاهخاطری را سبب تسکین است (پروین اعتصامی)همچنین جَبران خلیل جَبران میگوید:خوشی زنبور، در گردآوردن نوش گلهاست و خوشی گل در سپردن نوش خود به زنبور. برای زنبور، گل، چشمهای از زندگی است و گل، زنبور را به دیده پیامآور عشق مینگرد و داد و ستد شادکامی برای زنبور و گل، هر دو یک نیاز و نشئه است. ای مردم! در خوشیهای خویش، چون گلها و زنبوران باشید.برتراند راسل نیز گوید:فریادهای دردآلود آدمیان در قلبم به اهتزاز است. کودکان قحطیزده، قربانیان شکنجهگران ستمگر، پیران بیپناه که خود را بار منفوری بر دوش فرزندان احساس میکنند و تمامی دنیای تنهایی و فقر و درد و رنج، طنز تلخی است که آرمانهای بلند انسانی را ریشخند میکند. آرزومندم که از رنج و شرّ بکاهم، ولی نمیتوانم و از این، بسیار در رنجم.سحر دیدم درخت ارغوانیکشیده سر به بام خسته جانی به گوش ارغوان، آهسته گفتم بهارت خوش که فکر دیگرانی (فریدون مشیری)پیام متن:عشق و شور خدمت به مردم، در اندیشه و عمل بزرگان ملل و نِحَل.مقامی فراتر از نمازهای مستحبگرچه انجام نافلهها و نمازهای مستحب، جایگاهی والا در میان امور عبادی دارند، و نقشی مؤثر در صفای جان و نورانیت دل برجای میگذارند. ولی از دیدگاه سعدی که از مکتب اسلام وام گرفته است، ارزش آنها هرگز به بهای احسان و خدمت به دیگران نمیرسد و به تعبیر خود او:«به احسانی دلی را آسودهنمودن، برتر از هزار رکعت نماز ـ نافله ـ خواهد بود.» وی در این باره سروده است:شنیدم که پیری به راه حِجاز به هر خُطوه کردی دو رکعت نماز چنان گرم رو در طریق خدای که خار مغیلان نکندی ز پاییکی هاتف از غیبش آواز دادکه ای نیکبخت مبارک نهادبه احسانی آسوده کردن دلی بِه از اَلْف رکعت به هر منزلیحکایتصفوان در محضر امام صادق علیهالسلام نشسته بود، ناگهان مردی از اهل مکه وارد مجلس شد و گرفتاریی که برایش پیش آمده بود، شرح داد. امام صادق علیهالسلام به صفوان دستور داد: «فورا حرکت کن و برادر ایمانی خود را در کارش یاری کن»، صفوان حرکت کرد و رفت و پس از توفیق در اصلاح کار، به نزد امام صادق علیهالسلام بازگشت. چون امام علیهالسلام او را دید، فرمود: بدان که همین کار به ظاهر کوچک که حاجتی از کسی برآوردی و وقت کمی از تو گرفت، از هفت بار طواف دور کعبه، محبوبتر و برتر است.حکایتمردی برای رفع گرفتاری خویش به حضور امام حسن علیهالسلام آمد و از آن حضرت یاری طلبید، امام حسن علیهالسلام بلافاصله کفشهایش را پوشید و راه افتاد. در بین راه به حسین بن علی علیهالسلام رسیدند، در حالی که مشغول نماز بود. امام حسن علیهالسلام به آن مرد گفت: «تو چطور از حسین علیهالسلام غفلت کردی و پیش او نرفتی؟» گفت: من اول خواستم پیش او بروم و از او در کارم کمک بخواهم، ولی چون به من گفتند ایشان اعتکاف کرده و معذور است، خدمت آن حضرت نرفتم. امام حسن علیهالسلام فرمود: اگر توفیق برآوردن حاجت تو برایش دست داده بود، از یک ماه اعتکاف برایش بهتر بود.پیام متن:افزایش درجات انسانها، در سایه تلاش برای برآوردن حوائج مردم.خدمت به دیگران، خدمت به خود استاحسان در حق دیگران، پیش از هر چیز، موجب آبیاری مزرعه دل صاحب احسان میشود و عطش درونی او را فرو مینشاند و او را کامیاب هر دو جهان میسازد. قرآن کریم میفرماید: «اگر احسان کردید، [در واقع]، در حق خود خوبی کردهاید». (اسراء: 7)سعدی در این باره، حکایتی این چنین نقل میکند که:شخصی خاری از پای یتیمی درآورد. در شب آن روز، کسی به نام «صَدْرِ خُجَند» وی را به خواب میبیند که در روح و ریحان بهشتی غرق در سرور و شادی است و با خویش میگوید: «با درآوردن خاری از پای یتیمی، چه گلها بر من دمید!».یکی خار پای یتیمی بِکَندبه خواب اندرش دید صدر خُجَند همی گفت و در روضهها میچمیدکز آن خار بر من چه گلها دمید شکسپیر نیز میگوید:رحمآوردن به دیگران، چون باران رحمت است که از آسمان بر زمین میبارد و دو چندان باعث خیر و برکت است؛ زیرا هم شخص دارای رحمت را سعادت میبخشد و هم گیرنده رحمت را به خیر و برکت میرساند.خدمت به خلق، راهی به سوی شادمانی و نشاطگرچه رشد روزافزون صنعت و تکنولوژی، آسایش مادی و جسمی بسیاری به همراه داشته است، آفتهای مهمی نیز پدید آورده است که از آن جمله، به فراموشیسپردن «حس خدمت به خلق» است.در حقیقت، در آدمی حس و عاطفهای ستودنی نسبت به احسان در حق انسانها وجود دارد که مانند دیگر عواطف، نیازمند ارضاست و بیگمان، در صورت ناکامی آدمی در این امر، ناخواسته و پنهانی، افسردگی و اندوه دامن وجودش را فرا خواهد گرفت.حاصل سخن آنکه، از ریشههای افسردگی بشر قرن حاضر، اندیشیدن به منفعتهای شخصی و وانهادن خدمت به همنوعان است و برای آنان که جهت ایجاد شادمانی و نشاط حقیقی در میان انسانها نظریههایی ارائه میکنند، بهیقین از بهترین آنها، نظریه «خدمت به خلق» خواهد بود:شود جهان لب پر خندهای اگر مردمکنند دست یکی در گرهگشایی هم (صائب)پیام متن:1. گذشتن از مصلحتها و منفعتهای فردی در راه دیگران؛2. افزایش خیر و برکت و گشایش، در پرتو خدمت به دیگران. منبع: سایت حوزه/خ
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1029]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها