تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1814437268
تعادل اخلاقی در خانواده
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تعادل اخلاقی در خانواده مسؤولیتهای خانوادگی بسیار و انجام دادن آن مشکل است . تدبیر منزل، تعادل اخلاقی لازم دارد، و تندی و سخت گیری باعث پیدایش عقده ها و ناراحتی ها می شود . سستی و کندی نارسایی هایی ایجاد می کند که سرانجام به گستاخی می انجامد . اداره ی امور خانواده نیازمند رعایت حد اعتدال، عقل اجتماعی، عاطفه، علم و سیاست است . مرد باید بر پایه ی روش صحیح و تعادل اخلاقی به گونه ای امور منزل را تدبیر کند که بر دلها حکومت داشته باشد ، و از استبداد بپرهیزد، و با سلوک خویش همواره کانون خانواده را گرم و با معنویت نگاه دارد. انجام این وظیفه ی مهم پیوند معنوی افراد خانواده را محکم و آنان را پشتیبان و مددیار یکدیگر می کند . قرآن شریف این مسؤولیت را دقیقا گوشزد کرده و انسان را به انجام آن مکلف فرموده است : « یا ایها الذین أمنوا قوا انفسکم و اهلیکم نارا وقودها الناس و الحجارة » (1)مسؤولیت خانوادگی یک وظیفه ی اجتماعی است، و باید همراه « خودسازی » به سازندگی خانواده پرداخت تا از زیانکاران نباشیم . مرد سرپرست زن است قرآن شریف درباره ی سیاست منزل دستورهای فراوانی دارد، از جمله ی آن این آیه است : « الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم ... » (2)« مردان را بر زنان حق تسلط و نگهبانی است، به واسطه ی آنچه خداوند برخی را بر برخی دیگر فضل داد، و ( نیز ) برای این که مردان از مال خود به زنان نفقه می پردازند. »بنابراین ، ریاست منزل با مرد است ، و چونان فرمانده ، حق قیمومیت و سرپرستی بر زن دارد . به عبارت دیگر در واقع اداره ی امور و تدبیر منزل از نظر مادی و معنوی برعهده ی مرد است. این وظیفه ی سنگین تنها با حکومت بر دل میسر است، و تسلط بر جسم به تنهایی مؤثر نمی افتد . زیرا زور پایدار نیست . شرط موفقیت در فرماندهی ، حکومت بر دل افراد زیر فرمان است موفقیت مرد در سرپرستی خانواده نیز، به تسلط بر دل افراد آن بستگی تام دارد . زیرا که هرگاه بر دلها حکومت شود، فرمانبری حتمی است و نیازی به زور و خشونت نیست . و محیط خانه چون سایر محیط های اسلامی ، به زورگویی زد و خورد و بدرفتاری آلوده نمی شود . عقل و عاطفه مردان و زنان سرپرستی مردان ، با توجه به تبیین آن در آیه ی پیشین ، دلایلی دارد از جمله : وجود تعلقی مردان و عاطفی زنان است . کارهای تعلقی وظیفه ی مردان و امور عاطفی بر دوش زنان است . وظایف خانه داری ، همسرداری و تربیت فرزندان به عاطفه ی قوی نیاز دارد و از مسؤولیتهای مهم و سنگین است . این وظایف بر اسا س فطرت و آفرینش زن وضع شده و کاملا با استعداد و توانایی او متناسب است، حال آن که مردان بر حسب فطرت از عهده ی انجام این وظایف برنمی آیند، طبیعی است که سلسله کارهایی که فطرتا بعهده ی زنها گذار شده از عهده ی مردان خارج است . زیرا ، مرد برای بچه داری و خانه داری خلق نشده است . مرد وجود تعلقی دارد که برای کارهای سنگین اجتماعی مناسب است . معنای آیه « الرجال قوامون علی النساء »مثل زن مثل گل سرخ است . ولی ، مرد به درخت تنومند می ماند. همچنان که وجود ظریف و باطراوت گل سرخ تاب تحمل آفتاب سوزان و باد و طوفان و سرمای زمستان را ندارد، زن را نیز یارای مقاومت در برابر مسؤولیتهای سنگین و طاقت فرسای اجتماعی نیست . با این بیان روشن است که اگر وجود مرد نباشد، اجتماع ناقص است و اگر وجود زن نباشد نیز اجتماع ناقص خواهد بود . از این رو، تدبیر منزل و کارهای سنگین به مرد واگذار شده چون اقتضای او چنین است و خانه داری به مقتضای آفرینش زن به عهده ی او قرار گرفته است . بدیهی است که این مسئله دلیل برتری مرد بر زن نیست ، و آنجا که قرآن می فرماید : « الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعض » (3)بدان معناست که مرد بر زن « فضیلت تعلقی » دارد ، نه برتری وجودی . ناگفته پیدا است که زن ، نیز ، از جهتی بر مرد برتری دارد، و آن « فضیلت عاطفی » است . قرآن در مقام بیان برتری مرد بر زن نیست و این آیه جسارت به مقام زن بشمار نرود . تفاوت خلقت مرد و زن نشانه رحمت است گفتیم : « وجود مرد تعلقی » است و در نتیجه « از زن عاقل تر ». « زن وجود عاطفی دارد » و در نتیجه « از مرد باعاطفه تر است ». این اختلاف نه تنها تبعیض نیست ، بلکه از نشانه ها و آیات الهی و منشاء آرامش ، دوستی و رحمت میان زنان و مردان است:« و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنوا الیها و جعل بینکم مودة و رحمة ان فی ذلک لأیات لقوم یتفکرون » (4)« یکی از نشانه های خداوند این است که برای شما از خودتان همسرانی بیافرید ، تا در کنار آن آرام گیرید، و میان شما دوستی و مهربانی قرار داد . همانا در این امر ( انس و الفت و مهربانی بین زن و شوهر که در حقیقت اساس و پایه ی محکم زندگانی و باعث آسایش و راحتی است ) برای مردمی که اهل تفکر و تعقل هستند نشانی از حکمت الهی است. » زنان ناقص العقل نیستند این ایراد، که اسلام زن را ناقص العقل آفریده است ، از طرف غربیها طراحی شده است ، و باید گفت که در زن کمبود عقل نیست تا مورد اشکال و ایراد واقع شود . بلکه ، عقل زن چون تحت تاثیر عواطف شدید قرار می گیرد کاربرد اصلی خود را از دست می دهد . از این رو اسلام زنان را از مسؤولیتهایی که نباید عواطف در آن حکومت کند همچون قضاء و جهاد و حکومت منع کرده است . بنابراین ، زن از این جهت که مایه ی آسایش و راحتی و رفع کننده ی اضطراب خاطر و نگرانی است، بر مرد فضیلت دارد ، و مرد به دلیل انجام دادن کارهای سنگین اجتماعی و تدبیر منزل از زن برتر است . پس ، زن و مرد دو نحوه ی وجودی هستند که برای اداره نظام جهان باید با هم باشند . از این رو چون وجود مرد « وجود تعلقی » است تدبیر و اداره ی مالی و تربیتی خانواده بعهده ی او واگذار شده است . بدین جهت زن باید در مقابل او متواضع و مطیع باشد. صفات زنان ناشایسته « فالصالحات قانتات حافظات للغیب بما حفظ الله » (5)زنان پرهیزکار، فروتن و فرمانبردارند ، و خداوند برای زن شایسته دو صفت بازگو کرده است : 1- فروتنی و فرمانبرداری زن باید فرمان بردار همسر خویش و در مقابل او متواضع و سر به زیر باشد . بنابراین ، زمانی که در مقابل همسرش گردنکشی و گستاخی کند در حقیقت با نحوه ی وجود فطری الهی خود مخالفت می کند . زن شایسته از نظر اسلام کسی است که فرمانبردار همسر باشد ، مرد در خانه هم چون فرمانده ، فرمان می دهد . اما ، نه بر مبنای قلدری و زورگویی . بلکه ، فرمان طبیعی برای مصلحت و اداره ی خانواده . و زن موظف است که گوش به فرمان باشد. زن خوب فرمانبر پارساکند شوهر خویش را پادشا (6)حق مرد بر زن لازم به یادآوری است که فرمان داد مرد نباید درباره ی لباس شستن ، غذا پختن و ... باشد . زیرا ، در این گونه موارد مرد را بر زن حقی نیست ، و حق مرد بر زن تنها در زمینه ی « استمتاع » است و در این مورد تنها حق بازخواست دارد . اما ، هر چند مرد حق ندارد به زن دستور شستن لباس ، تهیه غذا و یا ... بدهد ، زن باید وظیفه ی خود را بداند و لباس مرد را همیشه آماده کند ، خوراک بپزد و خانه را آماده ی زیستن کند . در حقیقت زن شایسته زنی است که قبل از آمدن همسر به منزل ، تمام لوازم آسایش مرد را تهیه کرده باشد ، حساب زن و شوهر حساب رفاقت و دوستی و صفا و صمیمیت است . حساب ، حساب عشق و ذوق است ، نه قانون و وظیفه و دستور . مسئله این نیست که مرد بر زن چه حق شرعی دارد تا زن تنها در همان محدوده فرمان ببرد . بلکه ، موضوع این است که اگر زن یا مرد درخواستی از یکدیگر کردند ، اگر هم حق شرعی نبود ، این دو بر پایه ی محبت وعشق و صمیمیت ، درخواست یکدیگر را اجابت کنند . 2- عفت داشتن دومین صفت که اسلام برای زن شایسته ذکر کرده ، « عفت » است . « عفت در خلوت و جلودت » . یعنی ، زن در حضور و غیاب همسر باید « عفیف » باشد ، و بود و نبود وی در تعفف او اثری نگذارد . وظایف زن از جمله وظایف زن این است که قبل از آمدن همسر ، خود را آماده ی پذیرایی از او کند و هنگام روبرو شدن با وی با تبسم سلام کند . سپس در حضور او بنشیند ، بگوید و بخندد و شادی و نشاط بیافریند . وظیفه ی مرد هنگام نافرمانی زن قرآن می فرماید : « واللاتی تخافون نشوزهن فعظوهن » (7)« آنان را که از نافرمانیشان بیم دارند موعظه کنید » کلامی که سر تا پا مهربانی و تلطف باشد را موعظه گویند . « موعظه » باید همچون خورشید از تمام جوانب آن نور و گرمی ببارد و بر اساس دلیل و برهان باشد . روحیه ی افراد مختلف متفاوت است ، مثلا در برخورد با زنان باید به استدلال عاطفی و احساسی تکیه کرد و برهان تعقلی محض در این باره ، اثر لازم را ندارد . چنان که قرآن هم به دوستی و مهربانی اشاره دارد : « و جعل بینکم مودة و رحمة » (8)بنابراین ، اگر زن در وظایف خود کوتاهی کند ، باید با « موعظه » و برخورد محبت آمیز او را نسبت به وظایفش آشنا ساخت . یعنی ، اگر وارد خانه شدید و همسرتان را با همان لباس آشپزی و گرفتگی و خستگی دیدید، نباید پرخاش کنید و زبان به سرزنش بگشایید . بلکه با ملاطفت و خونسردی و محبت برخورد کنید ، به او یادآوری کنید که چنین رفتاری موجب می شود که کانون گرم خانواده مان به سردی گراید. نظر یک روانشناس یکی از روانشناسان می گوید : « مرد خوب کسی است که هنگام وارد شدن به خانه اگر به کفشش گلی چسبیده باشد ، ابتدا آن را پاک کند و سپس وارد منزل بشود . غم و غصه و نگرانی نیز، نظیر گل ته کفش است که پیش از وارد شدن به منزل باید زدوده شود . هم چنین ، یک زن شایسته همانطور که منزل را جاروب می کند و آشغال را از منزل و اطاق خارج می کند ، باید غم و غصه وبی نشاطی را از محیط خانه مثل خاکروبه بزداید». نمونه ی برخورد اسلامی برای مثال نمونه ای از یک برخورد اسلامی را باز می گوییم : فرض کنید که هنگام وارد شدن به منزل با کثیف بودن و یا نامرتب بودن خانه برمی خورید و محیط خانه را شایسته ی یک زندگی اسلامی نمی یابید ، باید همسر خود را « موعظه » کنید ، با مهربانی نارسایی ها را به او گوشزد کنید ، و به او بگویید که « النظافة من الایمان.(9) » سپس به تاثیر محیط پاکیزه ی خانه در تربیت و رشد و سلامت فرزندان اشاره کنید ، وظایف پدر و مادر را در این باره یادآور شوید ، و سخنانی از این قبیل بگویید تا مورد پذیرش همسرتان قرار گیرد و اشتباه خود را برطرف کند . زیرا ، اگر « موعظه » با عاطفه شروع شود و با استدلال پایان پذیرد حتما اثر مناسب می گذارد . تکرار موعظه استاد بزرگوار ما ، مرحوم « آیت الله العظمی بروجردی » گاهی مطالبی را که برای بعضی از طلبه ها دشوار می نمود و درک و تصدیقش به آسانی میسر نبود ، هر روز بیان می فرمودند ، و آنقدر مطالب تکرار می شد تا سرانجام قابل فهم و تصدیق می شد. چنان که در تفهیم مبحث « قاعده ی فراق » هفده روز مطالب را تکرار فرمودند تا دشواری بحث هموار شد. گاهی تکرار مطالب با الفاظ مختلف ضروری می نماید تا سخن تاثیر خود را به جا بگذارد . اما « موعظه » و « تکرار موعظه » مستلزم داشتن اعصاب قوی « سعه ی صدر » است . تا نه « خودخوری » لازم آید و نه « داد و فریاد زدن » . اگر انسان دریا دل و بر اعصاب خود مسلط باشد ، پیروزی بزرگی را به دست آورده است . چنانکه موسای کلیم ( علیه السلام ) برای انجام رسالتش از باری تعالی « سعه ی صدر » طلب فرمود : « قال رب اشرح لی صدری و یسرلی امری واحلل عقدة من لسانی یفقهوا قولی » (10)« خدایا مرا دریا دل کن ، و کارم را آسان و گره از زبانم بردار و حرفم را بفهمان. »از آیه ی شریفه استفاده می شود که اگر انسان دریا دل شود و بر اعصاب خود تسلط داشته باشد می تواند مشکلات را هموار و کارها را آسان کند، سخنش را به کرسی قبول بنشاند و سرانجام در دل دیگران نفوذ کند .پی نوشت 1. سوره ی تحریم، آیه ی 6.2. سوره ی نساء ، آیه ی 34.3. سوره ی نساء ، آیه ی 34.4. سوره ی روم ، آیه ی 21.5. سوره ی نساء ، آیه ی 34.6. سعدی – بوستان . 7. سوره ی نساء ، آیه ی 34.8. سوره ی روم ، آیه ی 21.9. پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) مستدرک الوسائل جلد 16، صفحه ی 319.10. سوره ی طه ، آیات 23 تا 28.
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 596]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها