واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: ما كشورمان را با عكس ميسازيم
مروري بر چهاردهه عكاسي بهمن جلالي پس از رفتنش خبر كوتاه بود؛ بهمن جلالي هنرمند عكاس عصر زمستاني دي ماه از دنيا رفت. هنرمندي كه با دوربينش روزهاي انقلاب را روايت كرد و سالها بعد دوربينش جنگ تحميلي و اشغال خرمشهر را ثبت كرد. مجموعه عكسهايش از بوشهر، كوير و آثار مونتاژ شدهاش از نگاتيوهاي دورهي قاجار نيز روايت ديگري از دوربين اين هنرمند است. به گزارش ايسنا ، بهمن جلالي ميگفت:«بزرگترين لذت بنده در زندگي اين است كه عكسهايي بگيرم كه خودم و ديگران از ديدن آنها لذت ببريم. اين روزها نميتوانم اينگونه ساده و راحت، عكس بگيرم. البته شايد، هم در روزهاي اولي كه در ابتداي راه بوديم و عكاسي بلد نبوديم اينگونه عكس ميگرفتيم. اما بعدها متأسفانه با حرفهاي گنده گنده آشنا شديم و همين مسئله صداقتي كه ميان ما و دوربينهايمان وجود داشت را كاهش داد.» عكسهايي از انسانهاي صلح، جنگ، كار، انقلاب، آرامش، حتا آنهاي كه براي عكس گرفتن ژست گرفتهاند، ماهيگيرها و...، سايهروشنهايي است كه بهمن جلالي از واقعيتها ميساخت؛ با اين حال، دوربين بهمن جلالي مهربان بود. او ارديبهشت ماه 88؛ نمايشگاه عكس « با خاك» را از پروژه عكاسي معماري خاكي و گلي كوير ايران در تهران عرضه كرد. اين هنرمند عكاس از سال 56 تا 70 پروژهي عكاسي را با موضوع «معماري خاكي و گلي كوير ايران» آغاز كرد كه مجموعه كامل آن براي نخستينبار ، 10 سال پيش در دانشگاه هامبورگ رونمايي شد و بعد از آن بخش كوچكي از اين مجموعه در بارسلون و اتريش هم به نمايش گذاشته شدند. بزرگترين لذت بنده در زندگي اين است كه عكسهايي بگيرم كه خودم و ديگران از ديدن آنها لذت ببريم. و اين بار جلالي 14 قطعه از اين عكسها را كه جستوجويي در معماري كويري ايران بود و به گفتهي خودش «ديگر كمتر ميتوان نمونه آنها را پيدا كرد»، در گالري «راه ابريشم» به نمايش گذاشت. بهمن ماه سال گذشته اتريش ميزبان نمايشگاه مروري بر چهل سال فعاليت عكاسي بهمن جلالي بود. و سال 86؛ جلالي به احترام 165 سالگي عكاسي در ايران بيستوهفت قطعه عكس از سالهاي دور و نزديك - سالهاي 1348 تا 1386 - مجسمههاي شهري كرمانشاه، ماهيگيرهاي بوشهر و عکسخانهي چهرهنگار، مستندنگاريهايي از شيراز، اصفهان، تهران، كرمانشاه، سيستان و بلوچستان، شوشتر، بندر ترکمن و... را با منطق چيدماني خود بر روي ديوارهاي محدود گالري راه ابريشم قرار داد. بسياري از عكسهاي وي به تعبيري، "عمق حافظهي تصويري" بهشمار ميروند كه او از آنچه ديده و ثبت كرده، ساخته است.
و سه سال قبل بهمن جلالي همزمان با برپايي نمايشگاهش در اسپانيا گفته بود:«ما در آن زمان فرهنگ تصويري نداشتيم. هيچ موزه يا موسسهيي را نداشتيم تا بفهميم چرا يا به چه هدفي اين كار را ميكنيم. در آن سالها دو دسته عكاس در ايران وجود داشتند دسترسي نخست گروهي بودند كه اروپا را ميشناختند و به آنجا سفر ميكردند. عكسهاي اين دسته زمينهي سفيد و ژستهاي اروپايي داشتند. اين عكاسها با نقاشي و تركيببندي اروپايي نيز آشنا بودند. دستهي دوم نه به اروپا سفر كرده بودند و نه آنجا را ميشناختند. اين گروه مينياتورها و نقاشيهاي دورهي صفويه، زنديه و قاجاريه را ميشناختند و ديده بودند كه اين نقاشيها هيچ كمكي به پيشرفت شيوهي تركيببندي عكس آنها نميكردند. در اين شرايط تنها دانش فرهنگي به پيشرفت اين فعاليت كمك ميكرد؛ ايرانياي كه غرب را نميشناخت، نميتوانست اين كار را انجام دهد و تنها دانش فرهنگي ميتواند سبك را پديد آورد.» در ايران عكاسي نقش عمدهيي در ورود مدرنيته و نوگرايي به ايران بازي ميكرد و به مدرنيتهي تصويرگري ايران كمك شاياني كرده است. جلالي با آگاهي از اين پديده شكل تازهتري از فرهنگ عكاسي بومي و غيرغربي ارايه كرد. او ميگفت:«ما كشورمان را باعكس ميسازيم. اين عكسها كشور ما را شكل ميدهند.» جلالي با همكاري همسرش - رعنا جوادي - روزهاي اوجگيري مبارزهها با رژيم شاه را در بازهي زماني 64 روزه تا پيش از بيست و دوم بهمن 1357 ثبت كرده است. و بخش ديگري از آثارش كه "روزهاي آتش، روزهاي خون" نام گرفته، عكسها دوران اشغال خرمشهر به دست عراقيها را روايت ميكنند. "خرمشهر: شهري كه ويران شد" روايت اين ويراني است. ديگر مجموعه جالب توجه عكسهايش بوشهر است؛ اين عكسها به تصاويري از شهر تاريخي بوشهر كه زماني بزرگترين و مهمترين بندر جنوب ايران بوده و بافت معماري تحت تاثير هند و زنگبار را دارد، ميپردازد. اين معماري بهدليل روابط نزديك و تاريخي بوشهر با اين مناطق پديد آمده است. بهمن جلالي از دنيا رفت. هنرمندي كه با دوربينش روزهاي انقلاب را روايت كرد و سالها بعد دوربينش جنگ تحميلي و اشغال خرمشهر را ثبت كرد. مجموعه عكسهايش از بوشهر، كوير و آثار مونتاژ شدهاش از نگاتيوهاي دورهي قاجار نيز روايت ديگري از دوربين اين هنرمند است. جلالي در عكسهاي بوشهر خود با يك ماهيگير همسفر شده تا رنجها و دشواريهاي زندگي روزمرهي او را بيان كند. عكسهايش از كوير نيز به ويژگي زيباي خانههاي كويري ايراني پرداخته است. اين خانهها سقفهاي گنبدي شكلي دارند و از خشت و گل ساخته شدهاند و با معماري اين منطقه نيز سازگار هستند. و مجموعههاي "تصوير خيال: سياه و سفيد"، "تصوير خيال: قرمز" نيز از مجموعه عكسهاي مونتاژ شدهي جلالي از نگاتيوهاي دوره قاجار هستند. به گزارش ايسنا، اسپانياييها چند سال قبل كتابي با عنوان "مجموعه آثار بهمن جلالي" در كشورشان منتشر كردند كه روايت كاملي از حدود چهار دهه عكاسي از انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي و مستندنگاريهايي از سراسر كشور ايران است. تنظيم براي تبيان : مسعود عجمي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 221]