محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828800012
مسيرهاي نوين براي نفت و گاز
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
مسيرهاي نوين براي نفت و گاز در ١٣ آوريل ٢٠٠٥ ژاپن حق حفاري در درياري چين را به کمپاني هاي نفتي واگذار نمود. اين حفاري ها در نزديکي جزايري که ژاپني ها آنها را سنکاکو و چيني ها آنها را ديائويو مي خوانند، انجام مي گيرد. هر دو کشور ادعاي حق حاکميت بر اين جزاير را دارند. اين مناقشه بخوبي نمايانگر رقابتي است که ميان کشورهاي با رشد سريع براي دستيابي به نفت و گاز طبيعي وجود دارد. روسيه با در نظر گرفتن اين امر برروي پروژه هاي وسيع انتقال نفت و گاز کار مي کند.اقتصاد روسيه به صادرات نفت خام و گاز طبيعي وابسته است. پويائي خارق العاده غول هاي صنعتي شرق آسيا مجال استفاده احسن اين کشور از چنين ظرفيت بالقوه اي را فراهم آورده است. اما در برابر اين پويائي، پهنه خالي و دست نخورده فلات هاي خاوري سيبري مرکزي، احساسي از آسيب پذير بودن اين منطقه را القا مي کند. چين، کشور همسايه، از نيروي انساني سرشار برخوردار است و اکنون به ابزارها و امکانات مهمي نيز دست يافته است. چنين موقعيتي هم نمودار توانائي و هم حاکي از ضعف روس ها است. سوال اين است: آنها در شمال شرقي آسيا به چه تدابيري دست خواهند زد؟در دهساله گذشته چين از لحاظ واردات نفت خام به ژاپن و کره پيوسته است، که نزديک به نيمي از نفت مصرفي آن از خاورميانه بارگيري مي شود. براي ژاپن و کره اين رقم به ۸۰ % تا ۸۵ % مي رسد. بيشتر اين محموله هاي نفت وارداتي از تنگه هاي هرمز و مالاکا عبور مي کند که جزو نواحي کشمکش بالقوه محسوب مي شوند. مسائل روزافزون خاورميانه و آسيب پذيري نفتکش ها تهديدي واقعي بشمار ميايند. چين دومين مصرف کننده نفت دنيا همچون کره جنوبي و ژاپن، ناچار به يافتن منابع جايگزين نفت خام و مسير هاي بارگيري و عرضه آن است.درمورد گاز طبيعي بسياري از شهرهاي بزرگ منطقه آسيا آماده استفاده از آنند، زير مايلند از آلودگي هوا بکاهند. هم اينک واردات گاز طبيعي ژاپن ، کره جنوبي، و چين (ملي) بحالت مايع تقريبا ۸۰ % حجم تمام ميزان گاز مايع مبادله شده در جهان است. اما هزينه گاز مايع برای چين همواره تنگنائي به شمار مي آيد. اين کشور دنبال روش باصرفه اي است تا ميزان دسترسي خود به گاز طبيعي را افزايش دهد. ميدانيم که ذخاير سرشاري از هيدروکربن در سيبري مرکزي و خاوري، در همسايگي چين و نيز در جزيره ساخالين نهفته است.حوضه ايرکوتسک واقع در فلات مرکزي و خاوري سيبري از ذخاير زيرزميني فراوان نفت و گاز برخوردار است، که هنوز وسعت آن نا شناخته مانده. با همه اينها انتظار مي رود که کاوش هاي آتي، حجم ذخاير محرز شده جهاني را بسيار افزايش دهد. در انتظار چنان روزي پالايشگاه نزديک بهانگارسک پايتخت منطقه، نه چندان دور از ايرکوتسک ، نفت خام مورد نياز خود را از سيبري باختري وارد مي کند.کارشناسان به وجود ذخاير هيدروکربن در حوضه ياکوتسک که دورتر، در شمال خاوري، واقع است و کار اکتشاف آن هنوز به پايان نرسيده، اميدهاي زيادي بسته اند. بهره برداري و انتقال گاز و نفت در اين ناحيه متضمن لوله گذاري در زمينهائي است که همواره يخ زده اند. گرچه از لحاظ فني اين کار شدني است اما گران تمام مي شود. خط لوله نفتي سرتاسري آلاسکا که از زمين هائي با خصوصيات مشابه مي گذرند، به سرمايه گذاري عظيم ۸ ميليارد دلاري (به ارزش سال ۱۹٧۵) نيازمند بوده ا ند. چنانچه حجم منابع مرکزي و خاوري سيبري را به ذخايره برآورد شده حوضه کراسنوياريک بيافزائيم، منابع واقع در شرق ناحيه مرکزي سيبري سرسام آور است. اما هنوز زمان مورد نياز براي کاوش و ميزان سرمايه گذاري به اندازه اي که براي آغاز بهره برداري کافي باشد، ناشناخته مانده است.در عوض فعاليت هاي توليدي در جزيره ساخالين با آهنگ تند تري پيش مي رود. گرچه از بيشتر ذخاير واقع در خشکي هم اکنون بهره برداري کرده اند؛ اما چندين طرح بهره برداري از نفت و گاز بستر دريا، و در درجه نخست استخراج ذخاير واقع در شمال خاوري جزيره در حال پيشرفت اند (۱). در اين ميان دست اندرکاران طرح ساخالين-يک در نظر دارند خط لوله اي از سرتاسر جزيره تا پايانه صادراتي دي-کستري در خاک سيبري بکشند و از آنجا نفت خام را از طريق مزايده به خريداران همه جهان بفروشند (۲). برخي گزينه هاي بهره برداري از گاز در طرح ساخالين-يک ناظر بر فروش گاز از طريق خط لوله به هر دو کره شمالي و جنوبي و نيز ژاپن بوده است. اما در وضعيت انزواي سياسي کره شمالي، شايد انجام طرحي که هردو نيمه شبه جزيره کره را در بر گيرد به اين زودي ها ممکن نباشد.اما طرح ساخالين- دو تحت لواي کنسرسيومي چند مليتي قرار دارد که شرکت شل ( ۵۵ %) آنرا اداره مي کند و چندين شرکت ژاپني نيز در آن سهيم اند. مرحله نخست توليد نفت در چهارچوب اين طرح که در سال ۱۹۹۹ آغاز شد، به ميانگين توليد روزانه ٧۰۰۰۰ بشکه و درآمد سالانه اي بيش از ۱ ميليارد دلار دست يافته است. حدود ۱۰ ميليارد دلار سرمايه به مرحله بعدي اين طرح که در حال اماده سازي است اختصاص يافته. اين طرح در حال حاضر بزرگترين ميزان سرمايه گذاري خارجي در فدراسيون روسيه است. گاز و نفت خام را بايد ازطريق لوله به دو پايانه بارگيري يکي براي نفت و ديگري براي گاز مايع که اينک در پريگورودنويه واقع در نوک جنوبي جزيره ساخالين ساخته مي شوند، هدايت کرد.وقتي طريقه جايگزين انتقال با خط لوله ممکن باشد، از حمل و نقل بوسيله نفت کش ها و راه آهن به ندرت استفاده مي شود زيرا باربري با راه آهن در مسيري به طول ٤۰۰۰ کيلومتر مي تواند بين ۰ ۵/ ۱ تا ۲ دلار (به ارزش سال ۱۹۹۳) به بهاي هر بشکه نفت خام بيافزايد (۳). با نبودن خط لوله، روسيه تازگي ها بر خواست خود مبني بر افزايش صادرات نفت سيبري باختري به چين بوسيله راه آهن تأکيد کرده است. حجم اين صادرات تا سال ۲۰۰۶ به ۱۵ ميليون تن خواهد رسيد که هزينه آن براي چين گران تمام مي شود.تحليل گران غربي بيشتر بر اين باورند که روسيه مايل نيست انرژي ارزان به چيني ها بفروشد. درست است که اين دو غول به تازگي به مناقشات مرزي خود پايان داده اند، اما چين با شتاب چونان حريفي در صحنه سياست بين الملل و رقيبي در ميدان هاي اقتصادي و صنعتي سر بر مي آورد. چين تشنه انرژي در سال ۲۰۰۳ هم ۱ ميليون تن نفت خام را بوسيله راه آهن از قزاقستان وارد کرد. اما باربري بوسيله راه آهن علاوه بر محدوديت ظرفيت حمل، متضمن افزايش قيمتي است که ناچار بر توليد سوخت هاي مشتق از نفت و فرآورده هاي آن در صنايع وابسته به انرژي و شيميائي اثر مي گذارد.چيني ها که سخت نگران هزينه نفت اند، قراردادي با شرکت يوکوس امضا کرده بودند تا خط لوله اي به طول ۲۴۰۰ کيلومتر از آنگارسک به داکينک بکشند که بتواند نفت را از ميدان هاي نفتي سيبري خاوري انتقال دهد. اما دولت روسيه در سال ۲۰۰۴ درست پيش از آغاز پروژه به شرکت يوکوس يورش برد تا هم مرکز قدرت سياسي بديلي را که در شرف پاگرفتن بود، از ميان بردارد و هم يکي از دارائي هاي پيشين دولتي که در دوران تاراج هنگفت سال هاي فرمانروائي آقاي بوريس يلتسين به بخش خصوصي سپرده شده بود را باز در مهار خود گيرد. اين اقدام در راستاي استراتژي آقاي ولاديمير پوتين که مي خواهد هدفهاي مجتمع هاي اقتصادي خصوصي بزرگ روسيه را در همان مسير خواسته هاي دولت روس قرار دهد، قرار داشت.عامل عمده ديگري هم در پروژه آنگارسک-داکينگ خلل انداخته است: ژاپني ها پيشنهاد ساختن خط لوله اي را داده اند که هرچند گران تر است اما مي تواند يک مليون بشکه در روز را از مسير درازتري ( به طول۳۸۰۰ کيلومتر) که سرزمين چين را دور مي زند و به ناخودکا، نزديک ولادي وستوک منتهي مي شود، بگذراند. آنها براي ايجاد آن همچنين پيشنهاد اعطاي وامهائي برابر ۵ ميليارد دلار هم داده اند (هزينه خط لوله را ۸ تا ۱۰ ميليارد دلار برآورد کرده اند). با ايجاد اين خط لوله ، نفتکش هاي تمام کشورها خواهند توانست در مزايده نفت سيبري که هنگام کمبود عرضه نفت در جهان بسيار سودآور است ، شرکت کرده و نفت اين ناحيه را از پايانه هاي ناخودکا بارگيري کنند.در حال حاضر صدور ۸۰ % طلاي سياه روسيه به بازارهاي اروپا انجام ميگيرد. رويدادهاي اخير در بلوروسيه و اوکراين که اين دو جمهوري را از روسيه دور ساخته و نيز گسترش سازمان پيمان اتلانتيک شمالي (ناتو) به سمت شرق، مسئولان روسي را به سمت متنوع ساختن بازار فروش خود کشانده است. براي آنها اهميت پروژه اي که قرار است ميدان هاي نفتي سيبري خاوري را به بندرهاي درياي بارندس بپيوندد از اينجا ناشي ميشود. اين مسير زير قطب شمال نه فقط کوتاه تر از دو طرح جايگزين لوله گذاري شرق سيبري است، بلکه فاصله مورمانسک تا پايانه هاي بارگيري نفتي هوستون در ايالات متحده تقريبا نيمي از فاصله اي است که اين بندر تگزاسي را از خليج فارس جدا مي سازد . اين پروژه با گفتگوهاي مربوط به مسائل انرژي ميان روسيه و ايالات متحده هماهنگ است. طرح آن را نخست کنسرسيومي خصوصي به رهبري ميخائيل خودورکوسکي مدير وقت شرکت بوکوس و زنداني کنوني در مقطع ۲۰۰۱ – ۲۰۰۰ پيشنهاد کرده بود.سلاحي بر عليه آلودگي محيط زيستدر پايان دسامبر ۲۰۰٤ «تصميم اصولي» دولت روسيه براي ساختن خط لوله سرتاسري تاي شت-اسکوورودينو-پره وزنايا تا اقيانوس آرام اعلام شد. با اينهمه ژاپني ها هنوز سهمي از پيروزي شان نبرده اند. و چون مذاکرات ميان روسيه و ژاپن پيشرفت چشمگيري نداشته است، مقامات مسکو اينک خبرهائي را به بيرون درز داده اند مبني بر اينکه ممکن است شاخه اي فرعي از خط لوله اصلي بکشند که مي تواند به داگينگ نفت برساند. اسکوورودينو تا مرز چين بيش از ۵۰ کيلومتر فاصله ندارد و اين مسافت آنقدر کوتاه هست که مذاکره کنندگان ژاپني را گوش بزنگ نگاه دارد.هنوز به راه حلي در باره اينکه نفت خام را از کجا بياورند دست نيافته اند. هرچند ظرفيت توليدي بالقوه منطقه خاور سيبري مرکزي شايد در واقع بيکران باشد، با اينحال به نظر نمي رسد که منابع کنوني در دسترس به آن اندازه باشد که هم به خط لوله ناخودکا و هم به شاخه داگينگ نفت کافي برساند. بخش اصلي خط لوله تيشت-ناخودکا به تنهائي نيارمند استخراج ۳۰ مليون تن نفت در سال از خاک سيبري باختري است، که آنرا فقط با برداشت از محموله هائي که به سمت بازارهاي اروپائي مي روند ، مي توان عرضه کرد.روس ها اذعان دارند که ميزان توليد کنوني آنها کافي نخواهد بود که ۸۰ ميليون تن نفت در سال را هم به سمت ژاپن و هم براي پر کردن شاخه اي که به داگينگ ميرود، فرستاد (٤). براي چنين توليدي ناگزير بايد به توسعه ذخاير تازه در خاور سيبري مرکزي پرداخت. برآورد کنوني حکايت از آن دارد که روسيه براي آنکه بتواند هم به ژاپن وهم به چين نفت برساند، کسري توليد نفت خامي بين ۲۰ تا ۵۰ ميليون تن در سال دارد. روشن است که همه اينها وابستگي زيادي به ترتيب بندي هماهنگ برنامه هاي توسعه ميدان هاي نفتي و زمان لازم براي لوله گذاري خواهد داشت.اين واقعيت که هنوز ميان روسيه و ژاپن معاهده صلح منعقد نشده، مذاکرات پيرامون خط لوله ناخودکا را پيچيده تر کرده است. روس ها چهار جزيره واقع در منتهي اليه مجمع الجزاير کوريل را که نيروهاي شوروي در روزهاي پاياني جنگ جهاني دوم تصرف کردند ، همچنان در دست خود نگاه داشته اند. ژاپني ها از همان هنگام در مذاکرات خود ابتدا با شوروي ها و بعدها با روس ها بسته به وضعيت دوران، کم و بيش انعطاف پذير بوده اند، اما هرگز «مسئله سرزمين هاي شمالي» را از ياد نبرده اند (۵). خريد گاز ساخالين توسط شهر ترکيو را مي توان نموداري از همين انعطاف پذيري دانست. به دنبال آن ژاپن چندين قرارداد ديگر خريد گاز مايع نيز بسته است.بايد توجه داشت که مصرف گاز طبيعي شمال شرقي آسيا به نسبت کل نياز انرژي در آن ناحيه عمدتا به سبب دشواري هاي عرضه کمتر از ميزان مصرف آمريکاي شمالي و يا اروپا است. هونشو، جزيره اصلي ژاپن به جهت دارا بودن ضوابط ايمني سفت و سخت و نيز گراني بهاي املاک از يک شبکه منظم خطوط لوله گاز رساني بي بهره است. عوارض «حق عبور» چنان بر هزينه خط لوله اي جديد مي افزايد که عملا مانع از انجام آن است. از اينرو واردات گاز مايع ژاپن بيش از هر چيز نيازهاي سوختي مولد هاي برق را تأمين مي کند. در ماه مه ۲۰۰۳ شهر توکيو قراردادي براي خريد گاز مايع در چهارچوب طرح ساخالين- دو به ميزاني برابر با ۱/۱ ميليون تن در سال امضا کرد. چندين شرکت مستقر در ژاپن و ايالات متحده نيز قراردادهائي براي خريد توليدات ساخالين- دو امضاء کرده اند (۶).برخلاف ژاپن، کره جنوبي از شبکه خطوط لوله بسيار گسترش يافته اي برخوردار است که مصرف داخلي اين کشور را تأمين مي کند. از لحاظ فني ميتوان به آساني گاز توليدي از طرح ساخلين- دو را که به دي کاستري مي رسد با گذر دادن از کره شمالي به موازات ساحل به جنوب منتقل ساخت. اما در عمل دشواري هاي کنوني با همسايه شمالي، کره جنوبي را ناچار به گزينش ديگري براي ايجاد خط لوله اي کرده است که بتواند گاز را از چين با عبور از بستر دريا به آن کشور برساند. به موجب برآوردي عرضه گاز طبيعي بوسيله خط لوله از طريق سرزمين چين در سنجش با بهاي واردات کنوني گاز مايع ۲۵ % ارزان تر تمام مي شود.تمام شهرهاي عمده چين براي کاهش آلودگي هوا نياز مبرمي به گاز طبيعي دارند. چين واردات گاز طبيعي را به شرط اينکه به بهاي مناسبي تحويل داده شود، ترجيح مي دهد. اگر بهاي گازمايع اجازه دهد، هم ناحيه شانگهاي و هم مجتمع تينان جين- پکن هردو در موقعيتي طبيعي براي دريافت آن قرار دارند. اما دولت چين بهاي نسبتا ارزاني براي گاز طبيعي که از خط لوله داخلي غربي-شرقي تا شانگهاي انتقال مي يابد، مقرر کرده است. به نظر مي رسد که اين اقدام چندين شرکت چندمليتي را از سرمايه گذاري بيشتر براي کشيدن شبکه هاي منطقه اي منصرف و نيز مجاب ساخته باشد که براي اجراي پروژه هاي تبديل گاز مايع به حالت گاز در استان ژه جکيانگ دست نگهدارند.چين همچنين بطور جدي در نظر دارد خط لوله اي براي حمل سالانه ۳۰ ميليارد مترمربع گاز از ميدان هاي کويکتا (ايرکوسکايا اوبلاست) به شمال شرقي چين بکشد. مسير جايگزين ديگري را نيز مي توان با عبور خاک جمهوري مغولستان برگزيد که ۱۵۰۰ کيلومتر کوتاه تر است. اين لوله گذاري از لحاظ فني ميسر است و بسيار ارزان تر هم تمام ميشود. اما در سال ۱۹۹۸ مذاکراتي که ميان روسيه، مغولستان، چين، کره و ژاپن پيرامون احداث آن انجام شد به شکست انجاميد. روس ها در آن مذاکرات پيشنهاد کرده بودند که بخشي از گاز را به مغولستان که براي زدودن آلودگي هوا در اولان باتور بي تاب بود ، بفروشند. اما هرچه کوچکترين نشانه اي از تفاهم روسيه و مغولستان داشته باشد، جز بدگماني دولت چين را بر نمي انگيزد. چين اکراه دارد مزيتي به کشوري ببخشد که آنرا شمالي ترين استان از دست رفته خود مي شناسد.ديدار پوتين از چين در اواسط ماه اکتبر ۲۰۰٤ به هيچ قراردادي در باره مسائل مربوط به خط لوله نيانجاميد. مذاکراتي که در پي آن ميان چين و قزاقستان به انجام رسيد به منظور افزايش مقدار خريد نفت خام و گاز توسط چين بود. کار لوله گذاري براي انتقال نفت هرچند به پايان نرسيده اما در حال پيشروي است و از بخش ميان آتيرو و کنکياک هم اينک بهره برداري هم مي شود. اکنون برنامه ريزي بخش مرکزي که کنکياک را به آتاسو مي پيوندد آغاز شده و در همان حال قراردادي ٧۰۰ ميليون دلاري براي کشيدن خط لوله اي به طول ۱۲٤۰ کيلومتر از آتاسو تا آلاشانکو به امضا رسيده است.نفت را با راه آهن از آلاشانکوه به سه پالايشگاه نزديک در ناحيه جينجيانگ خواهند رسانيد. اين خط لوله مي تواند سالانه ۱۰ ميليون تن نفت خام را انتقال دهد و مالا ظرفيت آن به دوبرابر افزايش يابد. اين واردات بدليل ملاحظات سياسي براي توسعه اقتصادي گزينجيانک، غربي ترين ناحيه چين که بالقوه استاني سرکش است حساس شمرده مي شوند. بعلاوه چيني ها و قزاق ها در حال بررسي امکان ساختن خط لوله اي براي انتقال گاز طبيعي ميان قزاقستان باختري و استان چيني جينجيانگ اند. طبيعتا هر دو طرف از پرهزينه بودن چنين طرحي نگران اند؛ اما بنظر مي رسد که اين پروژه داراي اهميتي استراتژيک در رابطه با ذخيره دراز مدت نفت بوده باشد.پي نوشت : ۱- جغرافياي سوق الجيشي ۲۰۰٤/ ۲۰۰۳ جلد I XX۲- طراحان پروژه ذخاير نفت بازيافتني نفت را ۳ /۲ ميليون بشکه و حجم گاز را ٤۸۵ ميليارد متر مکعب برآورد کرده اند .٣- جي.ال. کندي، نکته هاي اساسي درباره لوله کشي نفت و گاز، چاپ دوم، پن ول، توسلا، اکلاهما (۱۹۹۳) صفحه ۲.٤- پرايم. اطلاعيه خبرگزاري تاس، ۱۵ اکتبر ۲۰۰٤ ساعات ٤۳:۱۱ به وقت مسکو.۵- الف. مياموتو، گاز طبيعي در آسيا، ( مجموعه مقالات، گردآوري آي. وايبرو و جي. سترن) اتنشارات دانشگاه اکسفورد، ۲۰۰۲، صفحات ۱۸٧- ۱۰۶.۶- نگاه کنيد به سايت زير: http://en.rian.ru/rian/index.cfm?prd_id=159&msg_id=5083726&startrow=1&find=Sakhalinتصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 426]
-
گوناگون
پربازدیدترینها