واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
اگر استرس بگذارد نويسنده:فرزانه روستايمنبع:روزنامه ایران پاسخ هاى توأم با عصبانيت به پرسش هاى ساده ديگران، عوارضى مانند سر درد هاى شديد پس از گذراندن يك روز پر مشغله، ضربه زدن رانندگان به فرمان اتومبيل (زمانى كه در ترافيك است) و يا تكان دادن پاها و جويدن ناخن ها، همگى نوعى از بروز ناآگاهانه فشارهاى روانى در افراد است.آمارهاى منتشره نيز بيان كننده افزايش محسوس بيماريهاى ناشى از فشارهاى روانى در قرن اخير و بويژه در كشور هاى پيشرفته است. اما دليل اين افزايش ناگهانى، بيماريهايى با منشأ عصبى و مصرف روز افزون آرام بخش چيست؟متخصصان علوم اجتماعى معتقدند :از بين رفتن ساختارهاى سنتى حمايت كننده مانند خانواده، تغيير ارزش هاى جوامع، فشارهاى كارى، رژيم غذايى نامناسب، كم تحركى، مصرف بى رويه دارو و حساسيت بيش از حد افراد به رفتارهاى خود و ديگران را سبب افزايش استرس و بالطبع تأثيرات ناخوشايند آن مى دانند، اما آيا مى دانيد كدام عوامل در كاهش يا افزايش استرس هاى افراد دخالت دارند و نحوه مقابله با آنها چيست؟ رويدادهاى زندگىتحقيقات دو روانشناس به نام هاى «هولمز» و «راهه» نشان داده است رويدادهاى معينى كه موجب تغيير ناگهانى در روند زندگى مى شوند، امكان ابتلاى فرد به بيماريهاى جسمى (در پى ناراحتى هاى عصبى) را افزايش مى دهد. اين تغييرات، طيفى وسيع از اتفاق هاى مهم مانند مرگ همسر، بيمارى و مشكلات اقتصادى افراد تا استرس هاى به ظاهر كم اهميت ناشى از ايام عيد را در بر مى گيرد. روانشناسان مذكور با توجه به اين كه هر واقعه زندگى، صرفنظر از مطلوب يا غير مطلوب بودن، استرس زا است، به هر يك از آنها نمره اى معين داده و نتيجه گرفتند، افرادى كه ميزان تغييرات در زندگى شان بيشتر از حد معين است، به احتمال زياد، در دو سال بعدى زندگى به امراضى با منشأ عصبى مانند بيمارى هاى قلبى دچار مى شوند . از جمله اين تغييرات مى توان به مرگ، طلاق، زندگى جدا از همسر، زندانى شدن و ازدواج ... اشاره كرد. محيطمحيط زندگى هر فرد، از اجتماع، محل كار و طبيعت پيرامون او تشكيل مى شود. محيط اجتماعى صدر درصد در ميزان استرس افراد نقش دارد. رويدادهاى سخت زندگى بر افرادى كه در فعاليت هاى اجتماعى شركت كرده و از سوى نهادهايى مانند خانواده، حمايت عاطفى مى شوند، تأثير منفى كمترى دارند. نتيجه بررسى محققان نشان مى دهد انزواى اجتماعى، تجرد، نداشتن اعتقادات و نبود صميميت با همسر، رابطه نزديكى با ميزان ابتلاى افراد به بيماريهاى روانى دارند.محيط شغلى نيز بر استرس افراد تأثير گذار است. با وجود اين كه اشتغال، صرف نظر از تأمين مالى در ارضاى تمايلاتى مانند اعتماد به نفس، نقشى تعيين كننده دارد، اما واقعيت اين است كه هر فرد، بيشترين صدمه روانى را در محيط كار تجربه مى كند.شرايط نامطلوب مانند كار طولانى و استراحت كم، نور ناكافى و سرو صداى زياد، نداشتن امنيت شغلى، چه در مشاغل طاقت فرسا و چه در كارهايى كه نياز به تمركز و سرعت عمل در تصميم گيرى دارند، منجر به بيمارى مى شود. از ديگر عوامل ايجاد فشار روانى در محيط كار، مى توان به تقابل نوع فعاليت هاى شغلى با ارزش هاى شخصى و اجتماعى فرد، روابط بين همكاران و رئيسان اداره و سرانجام، تغييراتى مانند ترفيع، بازنشستگى و يا اضافه كارى اشاره كرد.محيط طبيعى نيز در استرس افراد اثر گذار است. عوامل فيزيكى و طبيعى مانند ازدحام و سرو صداى بيش از حد، تنهايى، گرما، سرما، نور، انواع مواد شيميايى كه از طريق آب، غذا و هوا جذب بدن مى شوند، وجود كلسترول بيش از حد در رژيم غذايى، استشمام دود سيگار و نداشتن تحركات بدنى، هر كدام به طور مستقيم يا غير مستقيم بر سلامت جسم و روان انسان اثر مى گذارند. ويژ گى هاى فردى روانشناسان در بررسى شخصيتى افراد، آنها را به گروه الف و ب كه خصوصيات متضاد دارند، تقسيم مى كنند. افراد گروه الف عجول، بشدت رقابت طلب و پرخاشگر هستند و معمولاً بدون برنامه ريزى اقدام به عمل مى كنند. رفتار آنها با تأثير بر سيستم قلب و عروق، فشار خون و ضربان قلب را افزايش داده و امكان بروز حملات قلبى را بالا مى برد. اما نكته جالب توجه اينجاست كه با وجود خطر آفرين بودن اين صفات، تحقيقات نشان مى دهد بيشتر مديران موفق، متعلق به اين دسته هستند. البته اين رفتارها در هنگام رقابت، نوعى سازگارى به شمار مى آيد. اما در مواقع عادى بايد كنترل شوند.نبود خودباورى در افراد، مطرح نكردن نظرات و نگرشها، كم جرأتى و آرمان گرايى بيش از حد، از عوامل ديگر بروز ناكامى و در پى آن استرس است. در مقابل، وجود برخى ويژگى ها در افراد، سبب افزايش مقاومت آنها در برابر ناملايمات زندگى مى شود. يكى از خصوصيت ها، كنترل بر رويدادها و باور اين نكته است كه انسان مى تواند بر مسير اتفاق هاى زندگى تأثير بگذارد. افراد داراى اين خصوصيت، به جاى دليل تراشى و گناه كار جلوه دادن ديگران، مسئوليت اعمالشان را خود به عهده مى گيرند. احساس تعهد و هدفمندى در مقابل امور شغلى و زندگى، برخوردارى از قدرت مبارزه طلبى و انعطاف پذيرى نيز از ويژگى هاى ديگر افرادى است كه در مقابل تغييرات زندگى احساس نا امنى نكرده و فشارها را با موفقيت پشت سر مى گذارند. ويژگى هاى ژنتيكىبرخى افراد پيرامون ما به سرعت هيجان زده شده و به سختى آرامش خود را باز مى يابند و عده اى ديگر به اصطلاح «خونسرد» هستند. از نظر روانشناسان، اين تفاوت ها را مى توان بيشتر به زمينه ژنتيكى افراد نسبت داد. پاسخ هاى روانى به محرك هاى خارجى نيز از تفاوت هاى ژنتيكى افراد منشأ مى گيرد و از اين رو است كه در فشارهاى عصبى، عضلات كوچك پوست سر شما واكنش نشان داده و سبب بروز سرد درد مى شوند. در حالى كه احتمالاً دوست شما هرگز چنين سردردى را تجربه نكرده است. واكنش سيستم هاى قلب وعروق، گوارش و تنفس نيز به همين ترتيب به بيماريهايى نظير تپش قلب، زخم معده و آسم منجر مى شود. تجربه هاى گذشتهتجربه هاى دوران كودكى، نقشى مؤثر در چگونگى شكل گيرى شخصيت، نگرش و شيوه مقابله با فشار روانى در افراد دارد. پيامهايى كه والدين، خواسته يا ناخواسته به كودكان انتقال مى دهند، يا سبب ايجاد اعتماد به نفس و تقويت توانايى مقابله با مشكلات و يا زمينه ساز تسليم شدن آنها مى شود.ميزان صميميت والدين بر فرزندان نيز با سلامت روانى آنها در دوران بزرگسالى رابطه نزديك دارد، نداشتن صميميت با والدين در دوره كودكى، سبب منزوى شدن افراد در دوران بزرگسالى مى شود. آگاهى و ادراك صحيحبرخى افراد از توانايى ها و فشارهاى روانى اطراف خود شناخت درستى ندارند. اين دسته، انتظارات خارجى و خواسته هاى درونى خود را بخوبى مى شناسند و به همين دليل در هنگام استرس، سازگار مى شوند. اما افرادى كه آگاهى شان از فشار هاى روانى كم است، معمولاً اصل موضوع ناراحت كننده را فراموش كرده و در جزئيات غرق مى شوند و به همين دليل قادر به حل مشكل نيستند. عواملى مانند بينش و آگاهى سبب ادراك درست فرد از مشكل خواهد شد.
#پزشکی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 484]