واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: در ارجحیت و تقدم عدالت بر سیاست نقدی بر سخنان رئیس قوه قضاییه *هومان دوراندیشسخنان اخیر رئیس قوه قضاییه در خصوص سران جنبش سبز، واکنش متقابل مهدی کروبی را در پی داشت. صادق لاریجانی در سخنان خود گفته بود: " اگر نظام تاكنون ملاطفت و مماشات کرده حمل بر نفهميدن نكنيد، برخی پروندهها به خاطر دخالتهای خاص افراد مسكوت مانده است. " سخنان اخیر رئیس قوه قضاییه حقیقتاً تامل برانگیز است. صادق لاریجانی در نخستین روزهای ریاستش بر قوه قضاییه، سخنانی از این قبیل گفت که قوه قضاییه در اجرای عدالت محکم و پایدار ایستاده است. مدلول این سخن این است که قوه قضاییه با پرونده های قضایی برخورد سیاسی نخواهد داشت و هیچ کسی را با عنایت به ملاحظات سیاسی، مجازات نکرده و یا از مجازات مصون نخواهد گذاشت. بدیهی است این جمله که " برخی پرونده ها به خاطر دخالت های خاص افراد مسکوت مانده است "، آشکارا در نقطه مقابل وعده رئیس قوه قضاییه مبنی بر اجرای بی ملاحظه عدالت است. به بیان ساده و سرراست، مدلول این سخن رئیس قوه قضاییه این است که برخی از متهمان به دلیل " پارتی بازی " و برخورداری از حمایت افراد ذی نفوذ، فارغ البال به زندگی خود مشغولند بی آنکه بابت خلافکاریهای خود به قانون پاسخگو باشند.نخستین سئوالی که پس از شنیدن سخنان اخیر رئیس قوه قضاییه به ذهن مخاطب خطور می کند، این است که اگر واقعاً چنین افرادی وجود دارند قوه قضاییه با کدام دلیل موجه تا کنون از برخورد با آنان اجتناب کرده است؟ شاید گفته شود که صادق لاریجانی پاسخ این سئوال را در سخنان خود داده است؛ یعنی او گفته است که " دخالت های خاص افراد " موجب مسکوت ماندن چنین پرونده ها یی شده است."بدیهی است که این پاسخ صرفاً شرحی از آنچه که در پشت پرده قوه قضاییه می گذرد به دست می دهد. به بیان دقیق تر، پاسخ مذکور جنبه توصیفی دارد و از توجیه عاری است. توجیه یا justification ، مطابق تعریف، " چیزی است که ذهن از آن آرامش می یابد. " توجیه علی القاعده باید حاوی دلیلی باشد که قدرت اقناع مخاطب را داشته باشد ( دلیل موجه ). حال اگر از رئیس قوه قضاییه پرسیده شود چرا این قوه به " برخی پرونده ها " رسیدگی نمی کند و ایشان در جواب بگویند " به خاطر دخالت های خاص "، بدیهی است که این پاسخ، حاوی دلیلی موجه در تایید کوتاهی قوه قضاییه در این زمینه نیست. اما از این نکته که بگذریم، نکته مهمتر در سخنان رئیس قوه قضاییه این است که ایشان تلویحاً عدم گشایش پرونده های ادعایی مذکور را منوط به مواضع سیاسی سران جنبش سبز کرده است. به عبارت دیگر صادق لاریجانی به عنوان رئیس قوه قضاییه این پیام را به سران جنبش سبز ارسال کرده است که در صورتی که نقش آفرینی سیاسی شان در آینده نیز به سبک و سیاق شش ماه گذشته ادامه یابد، پرونده های آنان گشوده خواهد شد و به اعمال خلافشان رسیدگی خواهد شد. این پیام این سئوال را به ذهن مخاطب متبادر می کند که اگر سران جنبش سبز دست از طلب بدارند، تکلیف پرونده های قضایی خود و خانواده شان(در صورت وجود چنین پرونده هایی) چه خواهد شد؟ مگر نه اینکه بالاخره باید متهمان محاکمه شوند و مجرمین مجازات؟ پس چرا سخنی گفته می شود که تلویحاً دال بر این است که محاکمات قضایی تابعی از منازعات سیاسی است؟و آیا از این سخن جناب لاریجانی این نکته قابل استخراج و استنباط نیست که در شرایط فعلی عدالت در جامعه ایران تابعی از سیاست است؟ اگر رئیس قوه قضاییه تنها به ذکر این تذکر اکتفا می کرد که اقدامات سران جنبش سبز برخلاف امنیت ملی است و در صورت تداوم این اقدامات قوه قضاییه با آنان برخورد می کند، شبهه گروکشی " برخی پرونده ها " پیش نمی آمد و کسی نمی توانست در نقد ایشان بگوید که عدالت را ( البته در صورت وجود چنان پرونده هایی ) تابع سیاست ساخته است. به هر حال به نظر می رسد که فضای سیاسی ملتهب کشور در شرایط فعلی، به گونه ای است که دقت در اظهار نظرها را تا حدی از بین برده است. شاید بتوان نسبت به سخنان غیردقیق سیاسیون، به دلیل قرار داشتن آنها در متن منازعات و مجادلات سیاسی ، تا حدی آسان گیرانه برخورد کرد ولی بدون تردید عالی ترین مقام قضایی کشور نباید با برافروختگی و التهاب و خدای نکرده سیاست زدگی دبیر کل فلان حزب سیاسی سخن بگوید. بنابراین چه خوب است که آیت الله صادق لاریجانی در مقام سخن خویشتنداری و دقت را چاشنی گفتار خویش سازند و پا در راهی نگذارند که سالها آیت الله یزدی به عنوان رئیس قوه قضاییه رهرو آن بود. حلم و خویشتنداری رئیس قوه قضاییه بدون تردید چه درعملکرد این قوه و چه در افزایش وجهه قوه قضاییه در افکار عمومی بی تاثیر نیست. کوتاه سخن آنکه، لسان رئیس قوه قضاییه نباید لسان تهدید باشد و در کلام او عدالت نباید تابع و طفیلی و زیردست سیاست باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 265]