واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: جامعه امروز از کارکرد مستندهاي سينمايي غافل است
سينماي مستند در ايران در حالي به حاشيه رانده شده که ميتواند با اتکا به داشتههايش يکي از نقشهاي موثر را در تلنگر زدن به اجتماع و هشدار درباره آسيبهاي اجتماعي ايفا کند. همانطور که در دنيا نيز غير از مستندهاي تعدادي فيلمساز خاص و شناخته شده معمولاً اغلب مستندها از نمايش عمومي بازميمانند، در ايران اين فيلمها شرايط مشابه دارند؛ با اين تفاوت که در ايران حتي آثار مستندسازان حرفهاي و باسابقه يا حتي مستندهايي که در مقطعي ميتوانند روشنگر بسياري از نکات در جامعه باشند، راهي به نمايش عمومي نمييابند.تلويزيون هم که در سطح جهان به عنوان رسانه رسمي پخش مستند شناخته شده غير از اقدامهاي مقطعي براي نمايش مستندهايي که جاي خالي آن در ميان نمايش انبوه فيلمهاي سينمايي و برنامههاي تلويزيوني ديده ميشود، جرياني مداوم را پي نگرفته است. اين معضل سالهاست وجود دارد و از آنجا که به نظر ميرسد رفع آن دغدغه مديران نيست، اتفاقي هم براي بهبود آن نميافتد.سالهاست جشنوارهها تنها مرکز رسمي نمايش مستندها بودهاند که اغلب به دليل مداوم نبودن آنها مستندهاي به نمايش درآمده نيز چندان در نقش جريانساز و آگاهيدهنده ظاهر نميشدند. در مورد جشنوارههاي معتبرتر هم از آنجا که بخش مستند همواره در حاشيه بوده، نمايش آثار با استقبال کمتر مواجه شده و برنامهريزي دقيق هم براي پخش مستندهاي ارزشمندتر ديده نميشود.تلويزيون هم که در سطح جهان به عنوان رسانه رسمي پخش مستند شناخته شده غير از اقدامهاي مقطعي براي نمايش مستندهايي که جاي خالي آن در ميان نمايش انبوه فيلمهاي سينمايي و برنامههاي تلويزيوني ديده ميشود، جرياني مداوم را پي نگرفته است.در اين ميان جشنواره کيش در شش سالي که با دبيري کامران شيردل برگزار شد توانست با انتخابهاي دقيق فيلمها و برپايي جلسه نقد و بررسي، انتظار مخاطب سينماي مستند را برآورده کند. اما مشکل جشنواره برگزاري در کيش و محدوديت دسترسي مخاطبان بود. سال هفتم هم با تغيير دبير عملاً کارکرد خود را از دست داد و تعطيلي آن پس از دوره هفتم دليلي است بر اين مدعا.مرکز گسترش سينماي مستند و تجربي به عنوان متولي دولتي سينماي مستند براي پر کردن جاي خالي جشنواره کيش از سال گذشته جشنواره سينما حقيقت را برپا کرد. جشنوارهاي که در نخستين سال با دعوت از ميهمانان خارجي و نمايش مجموعهاي از مستندها در چهار سالن سينما توانست تا حدودي انتظار ديدن مستندهاي بهروز را در تهران برآورده کند.اما مخاطب محدود جشنوارهاي که عموماً از دل خود دستاندرکاران سينماي مستند برآمدهاند کساني هستند که در اين جشنواره و جشنوارههايي از اين دست امکان ديدن فيلم را به دست ميآورند. از همين رو است که باز هم فاصلهاي از اهداف ساخت و نمايش مستند مشاهده ميشود.پخش مستند از تلويزيون همواره جزو برنامههاي اصلي رسانه ملي است، اما سهم مستندهاي پيشرو ايراني در اين ميان همواره ناچيز بوده است. شبکه چهار به عنوان شبکهاي که جديتر از هر شبکه ديگر پخش مستند را در برنامههاي خود قرار داده، در قالب برنامههاي مختلف از جمله "مستند چهار"، "بيست شب" و برنامههاي موضوعي ديگر مستند پخش ميکند.
در اين ميان نمايش مستندهايي مانند آثار شيردل و فيلمسازان جواني چون کيوان عليمحمدي و اميد بنکدار بسياري از خواستههاي مخاطب سينماي مستند را برآورده ميکند. اما قطع اين جريان در مقاطع مختلف سال و مشخص نبودن يک جايگاه براي اين آثار در کنداکتور پخش موجب ميشود آن ميزان تاثيرگذاري که از پخش اين آثار انتظار ميرود به دست نيايد. اما از سوي ديگر نقطه ضعف ديگر نبود تبليغات مناسب در مورد پخش اين آثار است. کمتر کسي از مخاطبان تلويزيون از زمان و اطلاعات لازم در مورد اين مستندها مطلع ميشود و همين مسئله حتي پخش مستند از تلويزيون را به آن حد از انتظار در جذب مخاطب نميرساند.سينماي مستند در ايران در حالي به حاشيه رانده شده که ميتواند با اتکا به داشتههايش يکي از نقشهاي موثر را در تلنگر زدن به اجتماع و هشدار درباره آسيبهاي اجتماعي ايفا کند. به نظر مي رسد راه يافتن مستندها به شبکههاي پربينندهتر تلويزيون يا تبليغات در مورد پخش اين آثار در ديگر شبکهها ميتواند انتظار از تلويزيون را براي عرضه مستند به مخاطب تا حدود زيادي برآورده کند. پخش مستند در قالب هفته فيلم، برنامههاي انجمن تهيهکنندگان سينماي مستند در خانه هنرمندان و... بيش از يک کورسو براي ايجاد عرصه نمايش مستندها نيست.مسئله ديگر حتي در اين نمايشهاي محدود نبود مخاطب است. کمتر تماشاگري براي پرکردن وقت خود سراغ ديدن مستند ميرود و از همين رو اغلب سالنهاي نمايش فيلم مستند معمولاً با 50 تا 100 نفر پر ميشود. هجوم تماشاگران براي ديدن مستندهايي که اطلاعرساني گستردهتر براي پخش آنها شده نشان ميدهد در صورت تبليغات مناسب ميتوان بينندگان را به سالن آورد.منبع : مهر
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 365]