محدوديت نمايش آثار مستند/جامعه امروز از تلنگر مستندهاي سينمايي غافل است

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: محدوديت نمايش آثار مستند/جامعه امروز از تلنگر مستندهاي سينمايي غافل است
سينماي مستند در ايران در حالي به حاشيه رانده شده كه مي‌تواند با اتكا به داشته‌هايش يكي از نقش‌هاي موثر را در تلنگر زدن به اجتماع و هشدار درباره آسيب‌هاي اجتماعي ايفا كند.

به گزارش خبرنگار مهر، همانطور كه در دنيا نيز غيز از مستندهاي تعدادي فيلمساز خاص و شناخته شده معمولاً‌ اغلب مستندها از نمايش عمومي بازمي‌مانند، در ايران اين فيلم‌ها شرايط مشابه دارند؛ با اين تفاوت كه در ايران حتي آثار مستندسازان حرفه‌اي و باسابقه يا حتي مستندهايي كه در مقطعي مي‌توانند روشنگر بسياري از نكات در جامعه باشند، راهي به نمايش عمومي نمي‌يابند.

تلويزيون هم كه در سطح جهان به عنوان رسانه رسمي پخش مستند شناخته شده غير از اقدام‌هاي مقطعي براي نمايش مستندهايي كه جاي خالي آن در ميان نمايش انبوه فيلم‌هاي سينمايي و برنامه‌هاي تلويزيوني ديده مي‌شود، جرياني مداوم را پي نگرفته است. اين معضل سال‌هاست وجود دارد و از آنجا كه به نظر مي‌رسد رفع آن دغدغه مديران نيست، اتفاقي هم براي بهبود آن نمي‌افتد.

سال‌هاست جشنواره‌ها تنها مركز رسمي نمايش مستندها بوده‌اند كه اغلب به دليل مداوم نبودن آنها مستندهاي به نمايش درآمده نيز چندان در نقش جريانساز و آگاهي‌دهنده ظاهر نمي‌شدند. در مورد جشنواره‌هاي معتبرتر هم از آنجا كه بخش مستند همواره در حاشيه بوده، نمايش آثار با استقبال كمتر مواجه شده و برنامه‌ريزي دقيق هم براي پخش مستندهاي ارزشمندتر ديده نمي‌شود.

مستند "روزهاي بي‌تقويم" ساخته مهرداد اسكويي

در اين ميان جشنواره كيش در شش سالي كه با دبيري كامران شيردل برگزار شد توانست با انتخاب‌هاي دقيق فيلم‌ها و برپايي جلسه نقد و بررسي،‌ انتظار مخاطب سينماي مستند را برآورده كند. اما مشكل جشنواره برگزاري در كيش و محدوديت دسترسي مخاطبان بود. سال هفتم هم با تغيير دبير عملاً‌ كاركرد خود را از دست داد و تعطيلي آن پس از دوره هفتم دليلي است بر اين مدعا.

مركز گسترش سينماي مستند و تجربي به عنوان متولي دولتي سينماي مستند براي پر كردن جاي خالي جشنواره كيش از سال گذشته جشنواره سينما حقيقت را برپا كرد. جشنواره‌اي كه در نخستين سال با دعوت از ميهمانان خارجي و نمايش مجموعه‌اي از مستندها در چهار سالن سينما توانست تا حدودي انتظار ديدن مستندهاي به‌روز را در تهران برآورده كند.

اما مخاطب محدود جشنواره‌اي كه عموماً‌ از دل خود دست‌اندركاران سينماي مستند برآمده‌اند كساني هستند كه در اين جشنواره و جشنواره‌هايي از اين دست امكان ديدن فيلم را به دست مي‌آورند. از همين رو است كه باز هم فاصله‌اي از اهداف ساخت و نمايش مستند مشاهده مي‌شود.

پخش مستند از تلويزيون همواره جزو برنامه‌هاي اصلي رسانه ملي است، اما سهم مستندهاي پيشرو ايراني در اين ميان همواره ناچيز بوده است. شبكه چهار به عنوان شبكه‌اي كه جديتر از هر شبكه ديگر پخش مستند را در برنامه‌هاي خود قرار داده، در قالب برنامه‌هاي مختلف از جمله "مستند چهار"، "بيست شب" و برنامه‌هاي موضوعي ديگر مستند پخش مي‌كند.

در اين ميان نمايش مستندهايي مانند آثار شيردل و فيلمسازان جواني چون كيوان عليمحمدي و اميد بنكدار بسياري از خواسته‌هاي مخاطب سينماي مستند را برآورده مي‌كند. اما قطع اين جريان در مقاطع مختلف سال و مشخص نبودن يك جايگاه براي اين آثار در كنداكتور پخش موجب مي‌شود آن ميزان تاثيرگذاري كه از پخش اين آثار انتظار مي‌رود به دست نيايد.

نمايي از مستند "آسمان سياه شب" ساخته بنكدار و عليمحمدي

اما از سوي ديگر نقطه ضعف ديگر نبود تبليغات مناسب در مورد پخش اين آثار است. كمتر كسي از مخاطبان تلويزيون از زمان و اطلاعات لازم در مورد اين مستندها مطلع مي‌شود و همين مسئله حتي پخش مستند از تلويزيون را به آن حد از انتظار در جذب مخاطب نمي‌رساند.

به نظر مي رسد راه يافتن مستندها به شبكه‌هاي پربيننده‌تر تلويزيون يا تبليغات در مورد پخش اين آثار در ديگر شبكه‌ها مي‌تواند انتظار از تلويزيون را براي عرضه مستند به مخاطب تا حدود زيادي برآورده كند. پخش مستند در قالب هفته فيلم، برنامه‌هاي انجمن تهيه‌كنندگان سينماي مستند در خانه هنرمندان و... بيش از يك كورسو براي ايجاد عرصه نمايش مستندها نيست.

مسئله ديگر حتي در اين نمايش‌هاي محدود نبود مخاطب است. كمتر تماشاگري براي پركردن وقت خود سراغ ديدن مستند مي‌رود و از همين رو اغلب سالن‌هاي نمايش فيلم مستند معمولاً‌ با 50 تا 100 نفر پر مي‌شود. هجوم تماشاگران براي ديدن مستندهايي كه اطلاع‌رساني گسترده‌تر براي پخش آنها شده نشان مي‌دهد در صورت تبليغات مناسب مي‌توان بينندگان را به سالن آورد.
سه شنبه 19 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 295]