واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: معجزه فيبرهاي غذايي فيبرهاي غذايي بخشي از گياهان هستند که توسط آنزيم هاي موجود در دستگاه گوارش انسان قابل هضم نيستند.فيبرهاي غذايي فوايد زيادي براي حفظ سلامتي انسان و جلوگيري از بيماري ها دارند و به همين دليل امروزه نقش بسزايي در رژيم هاي درماني و پزشکي ايفا مي کنند. البته بايد توجه داشت که استفاده از فيبرها فقط براي افرادي با بيماري هاي خاص توصيه نمي شود و همه مردم بايد روزانه به مقدار لازم از فيبرها استفاده کنند. فيبرهاي غذايي در ميوه ها، سبزي ها، بقولات و دانه هاي کامل يافت مي شوند که فراهم کننده ريزمغذي ها و ترکيبات غيرمغذي مانند آنتي اکسيدان ها، فيتواستروژن ها هستند که اهميت زيادي براي سلامتي انسان دارند. يک رژيم غذايي سرشار از فيبر، از نظر انرژي و چربي فقير است. اين رژيم از لحاظ حجم زياد بوده و از نظر ريزمغذي ها غني است و همين امر خود يکي از مزيت هاي استفاده از فيبرها در رژيم غذايي است. دسته بندي فيبرهاي غذايي 1 ـ سلولز 2 ـ پلي ساكاريدهاي غيرسلولزي که خود به پنج دسته تقسيم مي شوند و شامل همي سلولز، پکتين، صمغ ها، لزوجت گياهان و گياهان خزمانند و جلبکي هستند. 3 ـ غيرکربوهيدرات ها: در اين گروه ليگنين جاي دارد. سلولز: انسان ها به علت فقدان آنزيم لازم جهت هضم سلولز در دستگاه گوارش خود قادر به هضم سلولز نيستند. بنابراين سلولز در مسير دستگاه گوارش به صورت توده اي قرار مي گيرد و همين توده به حرکت غذا در طي دستگاه گوارش کمک کرده و سبب تقويت و افزايش حرکات دودي معده مي شود.سلولز اغلب در ديواره ي سلولي گياهان يافت مي شود و فراهم کننده ي موادي است که در گذشته فيبر خام ناميده مي شدند. منابع اصلي سلولز عبارتند از: برگ و ساقه سبزي ها، پوست و دانه ي ميوه ها پلي ساكاريدهاي غيرسلولزي: اين مواد آب را جذب کرده و زمان تخليه غذا را از لوله هاي گوارشي کوتاه مي کنند. تمام اين مواد به غير از همي سلولز، موادي صمغ مانند هستند که در آب حل مي شوند و به کلسترول چسبيده و جذب کلسترول را کنترل مي کنند و هم چنين با توليد توده هايي غيرقابل هضم در روده و تحريک عضلات روده، مانع فشار کلون مي شوند. ليگنين: اين نوع فيبر تنها نوع غيرکربوهيدراتي از فيبرهاي غذايي است. ليگنين اغلب از قسمت چوب مانند گياهان به دست مي آيد و در روده با صفرا ترکيب شده و ترکيبات غيرقابل حل توليد كرده و مانع هضم آنها مي شود. ليگنين در بافت سفت گلابي و نوعي لوبيا يافت مي شود. دسته بندي فيبرهاي غذايي از لحاظ قابل حل بودن ـ فيبرهاي غيرقابل حل: سلولز، اغلب همي سلولزها، ليگنين فيبرهاي قابل حل: صمغ ها GUM، لزوجت گياهان MUCILAGE، جلبک ها و خزه ها ALGAL و بيشتر پکتين ها منابع سلولز سيب، گلابي، نخود، لوبيا، خانواده کلم، سبزي هاي ريشه اي، گوجه فرنگي، سبوس، گندم کامل، گندم سياه کامل منابع پلي ساخاريدهاي غيرسلولزي همي سلولز: سبوس، غلات، دانه هاي کامل پکتين: سيب، مرکبات، توت ها به خصوص توت فرنگي، لوبيا سبز، هويج صمغ ها: بلغور جو دوسر، لوبيا خشک ليگنين: گندم کامل، گندم سياه کامل، توت فرنگي، هلو، گلابي، آلو، سبزي هاي رسيده فوايد مصرف سبوس براي بدن نان قهوه اي، ناني است که از آرد دانه هاي سبوس دار گندم توليد شده و نان سفيد، ناني است که از آرد بدون سبوس توليد شده و پوسته گندم (سبوس) آن حذف شده است.بسياري از پزشکان تا اوايل دهه سي قرن بيستم سبوس را يک ماده زايد و اضافي که موجب خراش روده بزرگ (کولون) مي شد، به حساب مي آوردند. اما با پژوهش هاي جديد دو دهه گذشته فوايد فراوان نان سبوس دار اثبات شد و سبوس به عنوان يک داروي طبي براي بيماراني که هميشه از مسئله يبوست و يا اختلالات روده بزرگ رنج مي بردند، شناخته شد.اين ماده موثر حياتي هم اکنون در داروخانه هاي ايالات متحده و سراسر اروپا در فروشگاه هاي مواد غذايي کشورهاي پيشرفته به صورت بسته بندي هاي شکيل عرضه مي شود. خبرها علمي جديد از فوايد سبوس هم اکنون پزشکان اتفاق نظر دارند که سبوس مهم ترين راه درمان طبيعي يبوست به شمار مي رود. جلوگيري از يبوست نيز از بروز بواسير، التهاب ديورتيکول (کيسه اي مدور به اشکال و اندازه هاي مختلف است که در جدار داخلي روده ايجاد مي شود)، سرطان کولون، شقاق، فيستول، شکاف بافت معده و عفونت هاي دستگاه گوارش (که غالبا در ميان افراد مسن مشاهده مي شود) پيشگيري مي کند.توصيه مي شود همراه با مصرف سبوس، مايعات و آب فراواني نيز مصرف شود. براساس پژوهش هاي مختلف، سبوس غني ترين منبع غذايي فيبر و الياف گياهي محسوب مي شود. اين فيبر و الياف را که بيشتر مواد سلولزي و همي سلولزي است، اکثر مردم مي شناسند و مي دانند که مصرف آن موجب افزايش حجم مدفوع مي شود. افزايش حجم مدفوع عامل اساسي مبارزه با يبوست و بيماري کولون و پيدايش سرطان کلون است.البته بايد گفت که فيبرهاي گياهي به دو نوع محلول و نامحلول تقسيم مي شوند. سبوس گندم جزء فيبرهاي غذايي نامحلول است که در جلوگيري از يبوست و ساير بيماري هاي روده بزرگ تاثير زيادي دارند.سبوس جو و برنج جزء فيبرهاي محلول هستند که اثر زيادي در کاهش کلسترول خون دارند. فيبرها و معجزه هاي درماني يکي از پژوهشگران علوم تغذيه و فيزيولوژي دستگاه گوارش به نام جين کاربر مي گويد: «در تنظيم سيستم گوارشي و رفع يبوست هيچ ماده اي با قدرت سبوس برابري نمي کند. سبوس موجب رانش مدفوع در طول لوله هاي روده کوچک و بزرگ شده و در عين حال تاثير فراواني بر حرکات موجي شکل روده ها دارد.» علاوه بر آن يبوست باعث جذب سموم مدفوع و ورود آنها به خون شده و خون را کثيف و غليظ مي سازد. پيداست که خون آلوده محيط مناسبي براي تغذيه سلول ها و نيز گلبول هاي سفيد و قرمز نبوده و سبب تيرگي رنگ رخسار و رسوب مواد سمي در انتهاي مفاصل و درد و التهاب آنها در نواحي کمر و پا مي شود. به ويژه اگر همراه با اوره و اسيداوريک بالا ناشي از مصرف زياد مواد پروتئيني مانند گوشت هاي قرمز باشد، اين اثرات تشديد مي شود. يبوست بر سيستم عصبي و روابط و رفتار افراد نيز اثر مي گذارد و موجب بروز عصبانيت، پرخاشگري، افسردگي، تنش هاي رواني، خستگي هاي مفرط، کوفتگي بدن، بي حوصلگي، کسالت و سرانجام پيري زودرس در اثر راديکال هاي آزاد مي شود.فيبرهاي گياهي به دو نوع محلول و نامحلول تقسيم مي شوند. سبوس گندم جزء فيبرهاي غذايي نامحلول است که در جلوگيري از يبوست از ساير بيماري هاي روده بزرگ تاثير زيادي دارند. سبوس جو و برنج جزو فيبرهاي محلول هستند که اثر زيادي در کاهش کلسترول خون دارند. توصيه مي شود هنگام مصرف سبوس، از نوشيدن مايعات به ويژه آب، آب ميوه ها و نيز مصرف روغن زيتون غافل نشويد. اين مواد به اثربخشي سبوس در حفظ سلامتي بدن کمک مي کند.گروهي از پژوهشگران انگليسي به سرپرستي «کومانگ» از دانشگاه کمبريج انگليس، اقدام به مقايسه اثر سبوس و اثرات هويج، کلم و سيب در تنظيم حرکات دودي شکل روده در ميان 19 هزار فرد سالم و طبيعي کردند و به اين نتيجه رسيدند که اگرچه سبزي ها و ميوه اثرات ملين خوبي در روده هاي انسان دارند، اما ميزان اين اثر هرگز به پاي تاثير سبوس بر روده ها نمي رسد. پژوهشگران دانشگاه کمبريج به اين نتيجه رسيدند که مصرف روزانه 50 گرم سبوس، وزن مدفوع و سهولت خروج آن را از روده ها دو برابر مي کند.براي دستيابي به چنين اثري بايد 5 فنجان هويج يا کلم پخته يا 11 عدد سيب خورده شود تا (برابر با تاثير 50 گرم سبوس در بدن) باشد. در پژوهشي ديگر روشن شده که مصرف روزانه 15 گرم سبوس به اضافه مصرف انواع غذاهايي مانند دانه هاي گياهي، شير يا سيب زميني منجر به درمان 60 درصد از مبتلايان به يبوست شده است. فيبر و الياف گياهي سبوس ضد سرطان کولون پژوهش هاي جديد نشان مي دهد که مصرف سبوس و نان سبوس دار احتمال پيدايش سرطان کوکون و راست روده را کاهش مي دهد.سبوس موجب تخمير و آزادسازي ترکيبات ناشي از سوخت و ساز بدن در کولون مي شود و همين پديده يعني پيدايش ترکيبات ناشي از فعل و انفعالات متابوليسم، عامل بازدارنده در پيدايش سرطان روده ها و مانع حدوث بيماري هاي دستگاه گوارش است. آيا زياده روي در مصرف سبوس مجاز است؟ همان گونه که کاهش عدم مصرف سبوس براي عملکرد سيستم گوارشي مناسب نيست. افراط و زياد ه روي در مصرف سبوس نيز عارضه به وجود مي آورد. بنابراين توجه به نکات زير ضروري است. زياده روي در مصرف سبوس ممکن است ايجاد اسهال کند يا منجر به انسداد روده و التهاب ديورتيکول روده شود. توصيه مي شود پس از مصرف سبوس، مايعات و آب فراواني نيز مورد مصرف قرار گيرد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 498]