واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: تاثیر نماز بر تلقین های سازنده روانی(قسمت اول)
پیامبر اكرم (ص) فرموده اند: الصلوه قربان كل تقی نماز وسیله نزدیكی با تقوایان به خداست. تلقین و تعریف آن "تلقین" از گذشته های دور تا عصر حاضر، از پُر رمز و رازترین و شگفت انگیزترین، پدیده های انسانی به شمار می آمده است و از جمله مواردی است كه منطق و دانش بشری حتی در عصر"انفجار علوم" هنوز به توجیه كامل علمی آن نرسیده است.(1)تلقین به روش های مختلفی انجام می پذیرد، مثلا ممكن است از طرف شخصی به شخص یا اشخاص دیگر و یا حتی گاهی به صورت خود به خود انجام بپذیرد. در هر صورت، در قاموس تلقین، كلمه "نه" وجود ندارد و به وسیله آن تقریبا هر كار غیر ممكنی، ممكن می نماید. گاه حتی بر اثر تلقین چنان آثار و نتایج شگفت انگیزی پدید می آید كه سبب می شود برخی پدیده های مربوط به آن، به امور غیبی نسبت داده شود و این موضوع گه گاه مورد سوء استفاده عده ای سودجو و فرصت طلب قرار گرفته است تا به وسیله آن خود را اشخاصی مقدس و مرتبط با عالم غیب و ماوراء الطبیعه معرفی نمایند. به عنوان مثال می توان به جلسات عجیب و غریب احضار روح اشاره نمود كه با كمال تاسف در سطح كشور اسلامی ما و حتی در بین قشر روشنفكر و مسلمان، طرفداران بسیاری پیدا كرده است. حال آن مسائلی كه طرفداران این عملیات مسخره(كه به وسیله حركت یك استكان یا نعلبكی بر حروف درج شده روی یك میز چوبی صورت می گیرد!؟) آن را جزو مسائل عجیب و خارق العاده مربوط به احضار روح! می دانند، از ساده ترین و پیش پا افتاده ترین مسائل قابل توجیه با پدیده تلقین است. هر یك از شركت كنندگان در جلسه احضار روح به وسیله تلقین به خود و البته به صورت ناخودآگاه، اطلاعاتی را ضمن حركت استكان بر حروف روشن می سازد كه دیگران به كلی از آن بی اطلاع بوده اند، در نتیجه شخص با این كه بر اثر تلقین نمودن به خودش، شخصا و ناخودآگاه اطلاعات خصوصی خویش را افشا كرده است، این اثر را به روح نسبت می دهد. در نتیجه این شخص به صحت موضوع احضار ارواح اعتقاد شدید پیدا می كند تا جایی كه همه پیشگویی های روح به اصطلاح حاضر شده! را در مورد آینده نیز باور می كند و هیچ بعید نیست كه مثلا اگر روح پیشگویی كند كه: فردا پای تو خواهد شكست! شخص چنان به خود حتمی بودن وقوع پیشگوئی روح را تلقین نماید كه در كمال تعجب اطرافیان، فردای آن روز پایش بشكند!؟ و در اثر این امر، باز هم بازار تبلیغ برای قضیه و تلقین صحت آن گرم تر شود.علاوه بر این قبیل مثال ها، سودجویی از پدیده تلقین، طیف گسترده ای از فعالیت های بشری، از تلقین یك فرد و عقیده خاص گرفته تا تبلیغات مختلف مثل تبلیغات تجارتی(كه در همه اشكال خود فقط بر قدرت تلقین تكیه دارند)(2) را در بر می گیرد. در این مورد، سوء استفاده از تلقین به خصوص در مورد مسائلی كه ادعا می شود جنبه غیر مادی و ماورائی دارند، به كرات به چشم می خورد و گاهی هم به صورت بازاری برای خالی كردن جیب افراد ساده اندیش در می آید، مثلا یك جنبه مهم دیگر از تلقین، "هیپنوتیزم" است که گه گاه با تسخیر اراده افراد، سبب پرده دری های شوم و افشای رازهای شخصی افراد می شود و درست به همین دلیل است كه اموری مثل هیپنوتیزم از سوی بسیاری از فقهای بزرگوار شیعه(جز در مواردی كه ضروریات درمانی ایجاب می كند) حرام اعلام شده است. اما تلقین همان قدر كه می تواند مورد سوء استفاده قرار گیرد و سبب ضرر رساندن به مردم به دلیل تحریف اذهان آنها از حقیقت یا كشف اسرار آنها و .. گردد، می تواند در موارد بسیاری به عنوان یك پدیده مفید، مورد استفاده و بهره برداری قرار بگیرد و این امر با قدرت شگفت انگیز تلقین در ممكن نمودن غیر ممكن ها، تحقق می پذیرد. تلقین هایی كه در جهت شیرین كردن زندگی انسان و موفق نمودن او در كارهایش(مثلا در جهت اهدای سلامتی به او) به كار برده می شوند را می توان "تلقین های سازنده روانی" نامید. به عنوان مثال چنانچه فرد دائما به خود تلقین كند كه آدم بیمار یا بدبختی است، دیری نمی پاید كه بدبختی و مرض زندگی او را پر می كند(تلقین مخرب روانی)، اما اگر شخصی دائما به خود بگوید كه من فرد سالم و نیرومند و خوشبختی هستم، دیری نمی پاید كه خود را خوشبخت ترین و سالم ترین فرد روی زمین احساس می كند.(3) در این مورد گاهی حتی خود غربیان، پا را از دایره معقولات هم فراتر نهاده اند و ادعا كرده اند كه آدمی كه در هفت آسمان یك ستاره هم ندارد و حتی ته جیبش یك پول سیاه هم پیدا نمی شود! اگر چند روزی دائما به خود تلقین نماید كه من پول دارترین و سرمایه ترین آدم روی زمین هستم، دیری نمی پاید كه درب گنج های آسمان ها و زمین بر روی این آدم باز می شود و در مدت كوتاهی تبدیل به یك پولدار تمام عیار می شود!؟(4)توجیه علمی و پزشكی نیز در این قبیل موارد، بدین صورت بیان می شود كه تلقین دائمی و توجه مداوم به سلامت و خوشبختی و یا حتی ثروتمند شدن در یك شخص باعث می شود كه به زبان روان شناسی برخی استعدادهای نهفته او(كه در ضمیر ناخود آگاهش پنهان هستند) و به زبان پزشكی برخی ناقل های عصبی(5) خاص، كه غیر فعال بوده اند، بر اثر توجه و تلقین(اثر قشر مغز و اراده) پیدا و فعال شوند و آن شخص را به سمت سلامتی و خوشبختی هدایت كنند یا شم اقتصادی او را شكوفا سازند و مسبب موفقیت او در جهت ثروتمند شدن گردند. با این اوصاف بدیهی است كه هر چه شخص از درجه تلقین پذیری بالاتری برخوردار باشد، انواع تلقین از جمله تلقین های سازنده روانی كه منجر به موفقیت او می شوند، به نحو موثرتری عمل می كنند. از طرفی، علم و تجربه ثابت كرده اند كه انسان در برخی حالات خود، از درجه تلقین پذیری بالاتری برخوردار می شود، به عنوان مثال در اوج فلسفه هیپنوتیزمی(سومنامبولیزم) انسان در شرایطی قرار می گیرد كه حتی اگر به او تلقین كنند كه مثلا آتش سیگار دست تو را هرگز نخواهد سوزاند، شخص هرگز متوجه سوختن شدید پوست و عضلات دست خود نخواهد شد(البته باید توجه داشت كه این مثال ربطی به تلقین های سازنده روانی ندارد). اما باید دید كه انسان در اوضاع معمولی در چه حالاتی می تواند خود را بیشتر در معرض تلقینات روانی قرار دهد و در چه شرایطی از درجه تلقین پذیری بالاتری برخوردار است. در قسمت بعدی در این باره توضیحاتی خواهیم داد...پی نوشت:1- روان پزشكی لینفورد ـ ریس، ترجمه زیر نظر مرحوم دكتر عظیم وهاب زاده، صفحه 388 2- همان منبع صفحه 3893- در این مورد ظاهرا بودا گفته است: "خوشبختی چیزی نیست جز احساس خوشبختی، ضمنا برخی از امثال و حكم از جمله ضرب المثل مشهور ایرانی : "بخند تا دنیا به رویت بخندد" بر همین موضوع دلالت می كنند. 4- برای مطالعه بیشتر درباره این موضوع رجوع كنید به كتاب های عجیب و بامزه خانم كاترین پاندر(كشیش آمریكایی) به خصوص در سرتاسر كتاب "قانون توانگری" ترجمه خانم گیتی خوشدل 5- در ادامه این مجموعه مقالات بحث هایی پیرامون ناقل های عصبی و تعادل آنها كه به بهترین شكل توسط نماز حاصل می شود، خواهیم داشت، ضمنا پیشنهاد می كنیم كه برای فهم بهتر مقاله "تاثیر نماز بر تلقین های سازنده روانی" ، آن را یك بار دیگر پس از مطالعه نكته سی و هشتم از این مجموعه مقالات(تاثیر نماز بر تعادل ناقل های عصبی) مطالعه فرمائید. دکتر مجید ملک محمدی*مطالب مرتبط:تاثیر نماز بر سلامت روانی كودكانتاثیر نماز بر ثبات شخصیتتاثیر نماز بر شخصیت منزوی(اسكیزوئید)تاثیر نماز بر شخصیت ظنین(پارانوئید)تأثیر نماز در پیشگیری از خودكشیتاثیر نماز بر وسواس فكریتأثیر نماز بر ایمنی حواس
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 507]