واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: کشمکش در فضا(1)آزمایش موشک ضدماهوارهای چیندر چهارچوب رقابت با آمریکا
به صورت تئوریک، تمامی کشورها علاقهمندند که در صورت امکان، از فرصتهای به وجود آمده در صحنه شطرنج سیاست جهانی استفاده کنند. اما تنها کشورهایی که تعریف درستی از شرایط داشته باشند، با تجزیه و تحلیل موقعیت خود و دیگران میتوانند از این فرصتها به نفع خود استفاده کنند. فرصتها معمولاً در مدت محدودی خودنمایی کرده و به سرعت از دست میروند و معمولاً تکرار نشدنی هستند. کشور استفاده کننده از فرصت، معمولاً خود را از نظر موقعیت اقتصادی یا تکنولوژیک یا استراتژیک ارتقا داده و با شرایط نوینی در مقابل سایر کشورها قرار میگیرد.جنگ ایران و عراق چنین فرصتی را برای دوبی، ابوظبی، شارجه، عمان و قطر برای تبدیل شدن به مراکز تبادل تجارت منطقه به وجود آورد اما تنها دوبی توانست به خوبی از این فرصت استفاده کند و دیگران، یا از درک شرایط عاجز بودند یا محافظه کاری به آنان اجازه تحرک لازم را نمیداد و وقتی به خود آمدند که دیگر مجالی برای اقدام باقی نمانده یا فرصت ناچیزی مانده بود.در ژانویه 2007 و در اوج اهمیت موضع این کشور در جلوگیری از ارسال پرونده اتمی ایران از شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی به شورای امنیت، چین با نادیده گرفتن روابط دوستانه خود با ایران، بزرگترین قرار داد تامین نفت خام را برای پر کردن ذخایر استراتژیک خود، با عربستان به امضا رساند.در مثال دیگر میتوان به تصمیم آمریکا برای حضور در آسیای مرکزی با استفاده از فرصت و گیجی چین و روسیه و بسیاری از کشورها (ناشی از واقعه 11 سپتامبر) اشاره کرد؛ فرصتی که میتوانست تکرار شود.2 نمونه از این گونه فرصتها در سال گذشته نصیب جمهوری خلق چین شد که این کشور توانست با درایت، از آنها به نفع خود استفاه اساسی کند. در ژانویه 2007 و در اوج اهمیت موضع این کشور در جلوگیری از ارسال پرونده اتمی ایران از شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی به شورای امنیت، چین با نادیده گرفتن روابط دوستانه خود با ایران، بزرگترین قرار داد تامین نفت خام را برای پر کردن ذخایر استراتژیک خود، با عربستان به امضا رساند. چین با بزرگنمایی نیازمندی انرژی خود به کشورهای غربی، در مقابل نیاز آنها به رای مثبت چین در ارسال پرونده ایران به شورای امنیت، فرصتی را به دست آورد که حتی با فروش موشکهای بالستیک خود به عربستان در خلال جنگ ایران و عراق در سال 1985 به دست نیاورده بود. دیگر فرصتطلبی چین را نیز در آزمایش موشک ضدماهواره که موضوع این نوشته است باید جستجو کرد.
چین در 11ژانویه 2007 توانست با شلیک یک موشک بالستیک میان برد، یکی از ماهواههای قدیمی خود را در 537 مایلی (800 کیلومتری) زمین نابود کند. این آزمایش بسیار ارزشمند توانایی چین را برای دستیابی و کنترل بخشهایی از فضا که جایگاه ماهوارههای جاسوسی و سیستم دفاع ضدموشکی آمریکا در آن قرار دارد، به نمایش گذاشت.در رقابت بین قدرتها پس از فروپاشی نظام دو قطبی، این اقدام چین از نظر کارشناسان نظامی، تحریک آمیزترین عملی بود که چینیها از زمان آزمایش موشکی خود در ساحل تایوان در 10 سال پیش انجام داده بودند و نشان داد که این کشور علاقهمند است در فضا که برای امنیت ملی آمریکا حیاتی قلمداد میشود به رقابت بپردازد.زمان آزمایش ضدماهوارهای چین به درستی وقتی انتخاب شده بود که دولت آمریکا با نادیده انگاشتن گزارش مشورتی موسوم به «بیکر- همیلتون» و مواجهه با رقابتهای داخی آمریکا، برنامه سیاسی و نظامی گستردهای را برای خاورمیانه، عراق و ایران تدارک دیده بود (حمله به کنسولگری ایران در اربیل، بازداشت دیپلمات ایران در بغداد و... در این زمان صورت گرفت) و نیاز مبرم به جلب رضایت چین و روسیه داشت و متقابلاً امکان واکنش فوری و جدی علیه چین از او سلب شده بود. به عبارت دیگر میتوان گفت چینیها از شرایط به وجود آمده برای جمهوریخواهان در آمریکا و عراق، استفاده کرده و موقعیت خود را به مدار بالاتری ارتقا دادند.
باید این گونه تصور کرد که پیشرفت تکنولوژیک چین از مدتها قبل، این کشور را به مرحله زدن ماهوارهها نزدیک کرده بود اما زمان آزمایش چنین اقدامی میتوانست حساسیت سیاسی به وجود آورد و چین به دنبال شرایط مناسب برای آشکار کردن این توانایی خود بوده. اگر این اتفاق 3-2 سال پیش صورت میگرفت قطعاً چین با واکنشهای جدی آمریکا به شکل اعمال تحریم و توقف مذاکرات تجاری یا سرمایهگذاری و حتی فشار بر اروپا برای اتخاذ تصمیم مشابه روبه رو میشد، اما استفاده از این فرصت باعث شد که این کشور ضمن ارتقای موقعیت استراتژیک خود، با کمترین واکنش روبهرو شود.اگر چه افزایش توانمندی چین در مقابل آمریکا به تشکیل نظام چند قطبی که مورد نظر ایران است کمک میکند اما اگر ایران دیپلماسی فعال و توانمندیتر از خود نشان دهد، علیالاصول باید سهم خود از این تغییرات را در هماهنگی با این کشور جستجو کند. پرواضح است که قدرتهای بزرگ که با ایران روابطی دارند در معاملات خود با آمریکا از این مزیت استفاده مطلوب میبرند (مثل پیشنهاد روسیه به آمریکا برای استفاه از پایگاه نظامی خود در آذربایجان برای کنترل ایران در مقابل سیر موشکی ناتو در لهستان). ادامه دارد...منبع: همشهری دیپلماتیک
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 346]