واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: سرطان یکی از بلایای قرن بیستم است که سال هاست مردم ایران با آن آشنا هستند. طی دهه های گذشته بیماری سرطان، یک بیماری نادر به حساب می آمد اما هم اکنون بسیاری از ما می توانیم چند نفر از اطرافیان، دوستان، آشنایان را نام ببریم که بر اثر ابتلا به یکی از انواع سرطان جان باخته اند. در واقع سرطان هم اکنون واژه ای مترادف با مرگ است؛ بختک شومی که قربانیان خود را از بین مرد و زن، پیر و جوان و بالغ و نابالغ انتخاب می کند و آنان را به کام مرگ می کشد در حالی که این تصور نادرست و بسیار ساده انگارانه است. سرطان در دنیا هم اکنون یکی از بیماری های قابل پیش گیری و قابل درمان است و ترس بی مورد از آن حاصل ناآگاهی و بی اطلاعی عموم مردم از آن است. با توجه به اهمیت موضوع سرطان و تلاش صفحه خانواده و سلامت برای اطلاع رسانی درباره بیماری های مختلف این بار به بیماری سرطان می پردازیم و اطلاعات خوانندگان خود را درباره این بیماری افزایش می دهیم. به عنوان اولین گزارش از سلسله گزارش هایی که به سرطان اختصاص خواهیم داد، سرطان را به عنوان یک بیماری قابل پیش گیری و قابل درمان مورد بررسی قرار می دهیم و بدیهی است که درمان تمام سرطان ها زیرمجموعه این مطلب خواهد بود. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی و وزارت بهداشت آمریکا که مستندترین آمار درباره بیماری سرطان است، ۵۰ درصد کلیه سرطان ها قابل پیش گیری است. هم اکنون در سراسر جهان آمار سرطان رو به افزایش است اما مرگ و میر ناشی از سرطان کمتر شده است؛ برخلاف ایران که اگرچه آمار سرطان به علت افزایش تشخیص و آگاهی مردم و پزشکان بالا می رود اما مرگ و میر هم سیر صعودی خود را دارد. دکتر پیام آزاده متخصص سرطان گوارش و دبیر همایش سرطان ایران با این مقدمه می افزاید: علت کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان، پیش گیری صحیح، منظم و علمی، غربالگری و درمان های علمی است که در ۲۰ سال اخیر بالاترین پیشرفت های پزشکی در درمان را به خود اختصاص داده است. دو مسئله ای که از درمان اهمیت بیشتری دارد و آمار سرطان را تا ۵۰ درصد کاهش داده، پیش گیری و غربالگری است. هم چنین خوب است بدانید فقط پیش گیری باعث کاهش دوسوم آمار مرگ و میر ناشی از سرطان شده است. حال که اهمیت پیش گیری از سرطان تا حدودی واضح و روشن شد باید بر این نکته تاکید کرد که با وجود آمارهای صعودی از ابتلا به سرطان در سراسر دنیا، این بیماری کنترل شده است. به طور کلی باید گفت ۲ عامل در ایجاد سرطان تاثیر دارد. یکی ژن دیگری عوامل محیطی. ژنتیک که به فرد به ارث می رسد، در درمان قابل بحث است نه در پیش گیری. به این ترتیب پیش گیری عبارت است از اصلاح عوامل خطر و تغییر محیط و سبک زندگی. همان طور که اشاره شد ۵۰ درصد موارد تمام سرطان ها، قابل پیش گیری است. عوامل اصلی بروز آن که مورد تایید منابع علمی و پژوهشگران در سراسر دنیاست، در اختیار ما قرار دارد. دکتر آزاده با اشاره به این عوامل که عبارت از سیگار، تغذیه نامناسب، افزایش وزن و فعالیت کم جسمی است، ادامه می دهد: این ۴ عامل باعث بروز دوسوم سرطان هاست. نقش این ۴ عامل در ابتلا به سرطان سال هاست تایید و شناخته شده است و آمارها و تحقیقات چند دهه گذشته این امر را ثابت می کند. ▪ سیگار؛ سالانه ۵ میلیون نفر در آمریکا بر اثر ابتلا به سرطان و بیماری های قلبی-عروقی ناشی از دود سیگار می میرند. نیمی از سیگاری ها از بیماری های ناشی از سیگار می میرند و والدین سیگاری به طور متوسط ۱۳ سال کمتر از همسالان غیرسیگاری خود عمر می کنند. سیگار مسئول ۳۰ درصد از مرگ های ناشی از سرطان است. (منظور ما در این جا سرطان مربوط به بزرگسالان است نه کودکان، زیرا سرطان های کودکان ژنتیکی است در صورتی که عوامل محیطی سال های سال طول می کشد تا به سرطان منجر شود) مصرف سیگار، سرطان ریه را ۲۰ برابر و سرطان پانکراس را ۵ برابر افزایش می دهد. در این جا باید گفت منظور از سیگار فقط سیگار معمولی نیست بلکه پیپ، چپق، تنباکوی غیرکشیدنی، قلیان و حتی استنشاق غیر مستقیم دود سیگار هم شامل این بحث می شود. کسانی که در معرض دود سیگار قرار دارند تقریبا برابر با افراد سیگاری در معرض خطرات سیگار هستند. جالب این که قطع سیگار به نحو غیر قابل باوری، باعث کاهش خطر سرطان و حتی جلوگیری از سیر سرطان می شود. این نکته به این معناست که سیگار نه فقط در ایجاد سرطان نقش دارد بلکه سیر سرطان را بدتر می کند و از همه جالب تر این که درمان سرطان در افراد سیگاری ۳۰ تا ۵۰ درصد کم اثرتر از غیر سیگاری هاست. بنابراین ترک سیگار قبل از ابتلا به سرطان برای پیش گیری و هم بعد از ابتلا برای درمان موفق سرطان، توصیه اکید متخصصان است. به گفته این متخصص سرطان گوارش، یکی از مهم ترین اولویت های بهداشتی در جامعه امروز ما ایجاد تسهیلات اجتماعی برای ترک سیگار است. ▪ نور آفتاب؛ در بسیاری از نقاط جهان قرار گرفتن در معرض مستقیم نور آفتاب به بروز انواع سرطان های پوست دامن زده که در کشور ما نیز افزایش یافته است. مکانیسم های مختلفی درباره ایجاد سرطان بر اثر نور آفتاب وجود دارد اما در این بخش تنها به توصیه های بهداشتی بسنده می کنیم. اولین توصیه این است که تا حد امکان از ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعدازظهر که حداکثر شدت تابش نور آفتاب است، تمام بدنمان را بپوشانیم. در شرایط فعلی جامعه ما استفاده از کلاه توصیه می شود زیرا می تواند به خوبی ما را از آفتاب محافظت کند. از آن جا که نور آفتاب هم مثل دیگر شاخص های خطر نیاز به زمان دارد تا ایجاد سرطان کند، استفاده از کلاه را از بچگی توصیه می کنیم زیرا آثار فاکتورهای خطر ایجادکننده سرطان تجمعی است، به عبارتی در طول سالیان سال دست به دست هم می دهد و ایجاد سرطان می کند. از بچگی باید به کودکان یاد دهیم با کلاه و با پوشش کامل در صورت لزوم زیر نور آفتاب قرار بگیرند. توصیه اکید ما این است که افراد حتی با پوشش کامل و کلاه، سر و گردن را نیز ضد آفتاب بزنند تا از آثار اشعه های خطرناک نور خورشید در امان بمانند. ▪ تغذیه؛ یکی از اصلی ترین شاخص های خطر ایجاد کننده سرطان ها به خصوص سرطان دستگاه گوارش تغذیه است. وی با کنار زدن تبلیغ و ضد تبلیغ و حرف و حدیث ها و مقالات علمی و غیر علمی درباره نقش تغذیه در ابتلا به سرطان می گوید: آن چه مورد استناد ماست جمع بندی گزارش سازمان بهداشت جهانی در این باره است که شامل همه مقالات و پژوهش های مبتنی بر شواهد در سراسر دنیاست. بنابراین کلیات توصیه های سازمان بهداشت جهانی را ذکر می کنیم و این توصیه ها را به ۲ دسته چه نخوریم و چه بخوریم تقسیم بندی می کنیم «در دسته اول، نقش الکل مطرح است. الکل بدون تردید باعث ایجاد و تشدید سرطان های مختلف از جمله سر و گردن، سینه و گوارش می شود، حتی ۱۰ گرم آن که بسیار ناچیز است در این باره هیچ شکی وجود ندارد.» دومین ماده غذایی گوشت قرمز است. بر اساس تحقیقات مصرف بالای هر نوع گوشت قرمز اعم از گاو، گوساله، گوسفند و غیره بدون شک باعث ابتلا به سرطان روده می شود. این مسئله ربطی به نوع پخت ندارد. بنابراین مصرف گوشت قرمز سرطان زاست. توصیه این است که گوشت قرمز را به سبک سنتی آب پز کنیم زیرا این شیوه کمتر سرطان زاست، در صورتی که گوشت قرمز استیک شده، کباب شده و نمک سود شده، بیشتر سرطان زاست. هم چنین چربی های اشباع شده و نشده نقش غیرمستقیمی در ابتلا به سرطان دارد. به عبارتی هنوز نقش مستقیم چربی در ابتلا به سرطان در هیچ مقاله و پژوهش مبتنی بر شواهدی در این باره منتشر نشده است، افزایش وزن به صورت غیرمستقیم بدون شک به سرطان منجر می شود. همین نقش را برای کربوهیدرات و شیرینی هم قایل هستیم یعنی در واقع کربوهیدرات ها و شیرینی ها با افزایش وزن در ایجاد سرطان نقش دارد. در این جا باید اشاره ای کوتاه به مواد غذایی ضدسرطان نیز کنیم. به عنوان مثال با وجود تبلیغات وسیع درباره امگا۳ و طی تحقیق گسترده ای که درباره ۱۱ سرطان شایع دنیا انجام شد مشخص شده است که امگا۳ هیچ نقشی در پیش گیری ندارد هم چنین متخصصان هیچ نقشی برای ویتامین C، E، مولتی ویتامین، سلینیوم و اسیدفولیک در پیش گیری از هیچ سرطانی قایل نیستند. مطالعه روی ۱۶۰ هزار زن طی ۸ سال نشان داد مولتی ویتامین نقشی در پیش گیری از سرطان ندارد. البته استثنا وجود دارد و آن هم ویتامین D و کلسیم است که از نظر تئوریک در پیش گیری از سرطان روده موثر است. بنابراین تمام تبلیغات غرب در مورد پیش گیری از سرطان با استفاده از مکمل ها مبنای علمی ندارد. در بحث تغذیه به دسته دوم و چه بخوریم می رسیم مصرف میوه جات و سبزیجات تازه و پخته، مرکبات، گوجه فرنگی، لبنیات، سبزیجات فیبردار مثل کلم، بادمجان، کدو باعث کاهش یک سری از سرطان ها می شود، به شرط این که روزانه و با حجم زیاد استفاده شود. وی ادامه می دهد: بعد از سیگار مهم ترین علت مرگ ناشی از سرطان چاقی است. در آمریکا چاقی علت ۱۴ درصد مرگ ناشی از سرطان در آقایان و ۲۰ درصد در خانم هاست. چاقی به ۲ علت ایجاد می شود؛ یا تغذیه نامناسب یا کمبود فعالیت جسمی که بحث تغذیه آن مطرح شد. اما درباره اهمیت فعالیت جسمی همین بس که طبق جدیدترین تحقیق علمی که به تازگی چاپ شده است مشخص شد در آقایان با تمرکز روی سرطان های گوارش و ریه، ۳۰ دقیقه ورزش متوسط و سنگین خطر مرگ ناشی از سرطان زودرس به کمتر از نصف کاهش پیدا می کند. فعالیت فیزیکی متوسط به بالا فعالیتی مثل باغبانی، دوچرخه سواری، پیاده روی تند، تنیس و غیره است و نه انجام کارهای عادی روزانه، این فعالیت باید ضربان قلب را تند کند و عرق فرد را درآورد. ورزش به دلیل ایجاد تعادل انرژی در بدن، ترانزیت دستگاه گوارش، تنظیم هورمون های بدن و دیگر مکانیسم ها در کاهش ابتلا به سرطان موثر است. توصیه ما به عنوان یک متخصص سرطان این است که علاوه بر جدی گرفتن توصیه های گفته شده، از مصرف فست فودها، مصرف آب و دوغ به جای نوشابه های گازدار پرهیز و سبزیجات و میوه جات تازه در سبد غذایی خانوار گنجانده شود. روزنامه خراسان (www.khorasannews.com)
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 805]