ستاري‌فر در مشهد: * بودجه همچنان به نفت وابستگي زيادي دارد * انگار همه كمر همت بسته‌ايم تا پول نفت را مصرف كنيم

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: ستاري‌فر در مشهد: * بودجه همچنان به نفت وابستگي زيادي دارد * انگار همه كمر همت بسته‌ايم تا پول نفت را مصرف كنيم
خبرگزاري دانشجويان ايران - مشهد
سرويس: اقتصاد

رييس پيشين سازمان مديريت و برنامه ‌ريزي در يك سخنراني در مشهد به تشريح وضعيت اقتصادي ايران پرداخت و با دادن آمار و اطلاعاتي وضعيت نظام بودجه ريزي كشور را بررسي كرد.

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) منطقه خراسان، دكتر محمد ستاري‌فر افزود: بحث آمار و ارقام بودجه به يك چالش تبديل شده است و دير يا زود پيرامون اين موضوع بايد بحث جدي مطرح شود تا از انحراف جلوگيري شود.

وي با بيان اينكه بر اساس نظرات شخصي و مشرب خاص سياسي صحبت نمي‌كند، افزود: مباحث اين سخنراني بر اساس قانون اساسي، قانون برنامه چهارم توسعه، سند چشم‌انداز ‌٢٠ساله و سياست‌هاي كلي نظام است و اگر نقدي نيز صورت مي‌گيرد بر اساس اسناد قانوني است.

رييس پيشين سازمان مديريت و برنامه‌ريزي هم‌چنين با اين اعتقاد كه با اشاره به اينكه براي بررسي بودجه، مشكلات جدي دارم، تصريح كرد: مشكلات بررسي بودجه سال جاري از سال گذشته نيز بيشتر شده است؛ سال ‌٨٥ نيز از سال ‌٨٤ مشكل بيش‌تري داشتم. وقتي لوايح بودجه داده مي‌شد، طي يك هفته آمار، ارقام، منابع مالي و مصارف آن بررسي مي شد ، ولي اكنون مشكلاتي كه من با آن مواجه هستم ساير كارشناسان بودجه، نمايندگان مجلس، نماينده مركز پژوهش‌هاي مجلس نيز با آن مواجه شده‌اند.

*يك ميليارد دلار پول نفت در جاي خود هزينه نشده است

رييس اسبق سازمان مديريت و برنامه‌ريزي گفت: به عنوان مثال اگر پرسيده شود بودجه سال ‌٨٦ چگونه بوده است؟ كسي درباره آن نمي‌تواند نظر دهد. ديوان محاسبات عنوان كرد دو هزار اشكال در بودجه ‌٨٦ وجود دارد، يك ميليارد دلار پول نفت نيز در جاي خود هزينه نشده است و در حساب ذخيره ارزي بايد چند ده ميليارد دلار پول باشد اما آمار رسمي چيز ديگري حكايت مي‌كند.

ستاري‌فر خاطرنشان كرد: به عنوان مثال وزير نفت به مجلس نامه داد و گفت "واردات بنزين پنج ميليارد دلار است" در حالي كه يك هفته قبل عنوان كرده بود، ‌٦.1 ميليارد دلار و دولت نيز مي‌گويد اين رقم سه ميليارد دلار است، اما مجلس رقم هشت ميليارد دلار واردات بنزين را مطرح مي‌كند. نمي‌دانيم به كدام آمار بايد تكيه كرد، اين تعدد اعداد و ارقام در بودجه ‌٨٨ نيز مطرح است.

وي ادامه داد: سازمان برنامه و بودجه‌ و وزارت اقتصاد و دارايي هر كدام رقمي ارائه مي‌دهند و در مجلس يك رقم ديگر جمع زده مي‌شود‌ و در نطق رسمي تقديم لايحه بودجه به مجلس ارقامي ديگر ذكر مي‌شود كه در متن بودجه مندرج نيست، نطق رياست جمهور در موقع ارائه بودجه جزو اسناد رسمي كشور محسوب مي‌شود.

ستاري‌فر كه در دومين نشست تخصصي بنياد آزادي، رشد و آباداني ايران شعبه خراسان رضوي سخن مي‌گفت، با تصريح بر اينكه بودجه سال ‌٨٧ ، ‌٣٠ مورد اشكال داشت، ادامه داد: به عنوان مثال عنوان كرده بودند ‌٢٩ ميليارد دلار منابع ارزي در بودجه در نظر گرفته شده است‌، ولي اين رقم بر خلاف برنامه چهارم توسعه بود.

وي با اشاره به اينكه دو تعريف در خصوص بودجه كشور مطرح است، گفت: يك تعريف حداقلي در قانون محاسبات عمومي است مبني بر اينكه بودجه بيان دخل و خرج دولت از ابتدا تا آخر سال است؛ تعريف مهمتر و كليدي‌تر منبعث از قانون اساسي و قانون برنامه و بودجه است كه بودجه را برنامه يك‌ساله كشور قلمداد مي‌كند. منادي اين تعريف حداكثري سازمان مديريت و برنامه‌ريزي و منادي تعريف حداقلي بودجه، وزارت اقتصاد و دارايي است.

ستاري‌فر تصريح كرد: در كشورهاي در حال گذار مثل ايران نقش بودجه مهمتر مي‌شود، در جايي كه انفال و مالكيت‌هاي عمومي در اختيار دولت است اهميت بودجه دو چندان است.

*تلقي حاكميت براي اداره كشور‌ در ايده‌ها، منظرها و چشم‌اندازهاي نظام شكل مي‌گيرد

ستاري‌فر اظهار كرد‌: تلقي حاكميت براي اداره كشور‌ در ايده‌ها، منظرها و چشم‌اندازهاي نظام شكل مي‌گيرد و پس از آن به برنامه كلي بايد پرداخته شود. برنامه كلي همان سياست‌هاي كلي دولت است كه ابتدا نزد مقام معظم رهبري و سپس در مجمع تشخيص مصلحت نظام بررسي مي‌شود و بعد دوباره براي مقام معظم رهبري ارسال مي‌شود، سياست‌هاي كلي نظام وقتي تنظيم شد به تبع آن برنامه پنج ساله و به تبع آن بودجه‌هاي ساليانه بسته مي‌شود.

وي ادامه داد: بودجه ساليانه برنامه يك ساله كشور مي‌شود، در پي اين فرآيندي كه ذكر شد وقتي مي‌گويند يك كشور چشم‌انداز دارد يعني بايد چگونگي تقسيم كار بين اعضاي دولت‌، انتظام‌، انسجام و تدبير دولت و نظام مديريتي بايد تعريف شود.

* بودجه سال ‌٨٨ برخاسته از برنامه‌ توسعه چهارم نيست

اين استاد دانشگاه با اشاره به اينكه با نگاه حداكثري به بودجه كه بايد نظم اداري، حقوقي، تدبير و تقسيم كار را نشان دهد مشكلات جدي مطرح است، ادامه داد: منابع و چگونه خرج شدن‌، فرآيند مفصلي دارد كه تمام اركان حاكميت با آن درگير هستند، متاسفانه بايد بگويم بودجه سه سال گذشته و مخصوصا سال ‌٨٨ بودجه‌ برخاسته از برنامه‌ توسعه چهارم نيست، عملكردهايي را مي‌بينيم كه با اسناد قانوني داراي مغايرت‌هاي جدي است، اين مغايرت‌هايي كه من مي‌بينم اساسي‌ترين مغايرتي‌هايي است كه كشور با آن روبرو شده است.

* دولت نهم در طول ‌١٠٠ سال اخير پرپول‌ترين دولت بوده است

وي با تاكيد بر اين نكته كه دولت نهم در طول ‌١٠٠ سال اخير پرپول‌ترين دولت بوده است، افزود: به صراحت مي‌گويم كه دولت نهم، يك دولت برنامه‌، منابع و بودجه نيست بلكه طبق اسناد محكم بايد گفت يك دولت هزينه است. منابع گسترده‌اي را به علل جهاني و گران شدن نفت كسب كرده است اما انگار يك اراده شكل گرفته كه كل اين منابع هزينه شود.

رييس اسبق سازمان مديريت و برنامه‌ريزي گفت: در مناظره‌ تلويزيوني با آقاي فرهاد رهبر گفتم كه ‌١٢٠ ميليارد دلار ارز كسب شده‌ است. بعدها رييس جمهور در جلسات مختلف گفتند، اين كلمه ‌١٢٠ ميليارد دلار كه شما گفته‌ايد خطرناك است، بايد از ذهن تاريخي پاك شود. چند روز قبل كه نزد رييس جمهور بودم، گفتم ‌١٢٠ميليارد دلار را فراموش كنيد چون رقم بيشتر شده است. تا شهريور سال جاري دولت بر حسب گزارش بانك مركزي، ‌٢٥٥ ميليارد دلار ارز دريافت كرده است كه اين رقم تا اسفند به ‌٢٨٠ ميليارد دلار مي‌رسد. بزودي هم خودمان، هم نسل بعد و هم دنيا خواهد ‌پرسيد اين كشور چه كرده است كه ‌٢٨٠ ميليارد دلار منابع ارزي تثبيت شده و قوي داشته است، ولي روزگار و شاخص‌هاي رشد آن بايد اين چنين باشد.

ستاري‌فر عنوان كرد‌: دوگانگي عجيبي در شاخص‌ها و روزگار معيشتي مردم وجود دارد. در دانشگاه دانشجويان مدام از من سوال مي‌كنند كه دولتمردان آمار و ارقامي از رشد شتابان مي‌دهد، ولي احساس كارگزاران و مردم كوچه‌بازار، با احساس دولت متفاوت است. مگر مي‌شود كه درصد كلاني از احساس‌ها دوگانه باشد. با اين ‌٢٨٠ ميليارد دلار منابع ارزي در اين چهار سال كدام بخش به راستي داراي رونق است؟ بخش پيمانكاري، كارگري، بازار؟

اين اقتصاددان با يادآوري اين كه ‌٢٨٠ ميليارد دلار، منبع بسيار مهم و كليدي براي كشور است، گفت: از دل كتاب كوچك چشم‌انداز سياست‌هاي كلي نظام كه توسط مقام معظم رهبري به امضا رسيده است‌، كتاب قانون برنامه چهارم توسعه برخاسته است‌، از اين دو كتاب‌، بودجه‌هاي يك‌ساله تنظيم مي‌شود. اگر به اين دو كتاب كه قانون شده است و پنج هزار فرصت‌نفر به پشتوانه نظام اطلاعاتي ـ تاريخي روي آن كار كرده‌اند معتقد بوديم، اكنون ‌٢٨٠ ميليارد دلار پول در اختيار داشتيم‌.

عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي افزود: اگر از اين ‌٢٨٠ ميليارد دلار دولت نهم طي چهار سال ‌٦٠ ميليارد دلار برداشت مي‌كرد و ‌٢٢٠ ميليارد دلار در حساب ذخيره ارزي ذخيره مي‌شد؛ آقاي خاتمي نيز وقتي خداحافظي كرد ‌٥/١٤ ميليارد دلار در حساب ذخيره ارزي بود كه اين رقم با آن ‌٢٢٠ ميليارد دلار به ‌٢٣٤ ميليارد دلار مي‌رسيد، با توجه به بحران جهاني اگر اكنون اين رقم را ايران مي‌داشت و با توجه به اين كه كالاي سرمايه‌يي و تكنولوژي در جهان به يك چهارم قيمت رسيده است‌، مي‌توانست هزار ميليارد دلار كالاي سرمايه‌اي موجبات اشتغال و رشد شتابان را فراهم كند‌.

* حقايق گمرك چيز ديگري مي‌گويد!

ستاري‌فر تصريح كرد: وقتي در سازمان برنامه و بودجه بودم براي نوسازي گسترده نساجي‌ها بايد ‌١٥-10 ميليون دلار در سال ‌٨٢ هزينه مي‌شد، ولي اكنون براي اين كار ‌٤-3 ميليون دلار لازم است كه اين كار نشده است. ولي در اين اوضاع پول خرج خريد پرتقال و سيب شده است و پول از دست رفته و اين فرصت تاريخي نابود شده است. مي‌گويند اين رقم صرف كالاي سرمايه‌يي شده است اما طبق اسناد و ارقام بايد بگويم كه حقايق گمرك چيز ديگري مي‌گويد.

وي خاطر نشان كرد: ايران جزو ‌١٠ كشور دنيا در توليدات مركبات است ولي حالا كدام باغ آباد است؟ بازارهاي ميوه ايران را چين و كشورهاي ديگر اشغال كرده‌اند، وقتي مي‌گويند در استان بزرگ خراسان حدود هفت ميليون تن توليد چغندر داشته‌ايم چه شده است كه به يك هزار تن كاهش يافته است؟ چرا نيمي از كارخانه‌هاي قند تعطيل است يا با نصف ظرفيت كار مي‌كند؟ اگر بناست كه بگويند اين رقم صرف كالاي سرمايه‌يي شده است؛ يعني بايد كارخانه‌هاي ديروزي ‌١٠٠ درصد كار كند و اكنون بايد توسعه آن كارخانه‌ها در دستور كار باشد نه اينكه كارخانه‌ها زير ظرفيت كار كنند.

ستاري‌فر افزود: اتاق بازرگاني ايران در اين ‌٣٠ سال رويكردي محافظه‌كارانه‌ داشته و زياد صحبت نمي‌كرده است ولي اكنون هر هفته يك جلسه گذاشته مي‌شود و تمام اصناف به اين وضع اعتراض دارند. آيا همه اين‌ها دروغ است؟ اگر دروغ باشد دولت‌ها بسترساز هستند، مردم كوچه و بازار و صنايع احساس خوبي نسبت به اقتصاد ندارند، مگر مي‌شود در يك جا احساس عمومي دولت و ملت با هم متفاوت باشد.

وي با اشاره به اينكه منابع مالياتي بودجه كشور در سال ‌٨٧‌، ‌٢١ هزار ميليارد تومان است، خاطرنشان كرد: كلمه واگذاري دارايي‌هاي مالي در زمان آقاي خاتمي تنظيم شد تا با نظام اقتصاد دنيا بتواند حرف بزند. قبلا كلمه كه "درآمدهاي حاصل از نفت" اطلاق مي‌شد، در واقع نفت درآمد نيست، سرمايه مملكت و جزو انفال است. در برنامه چشم‌انداز و سياست‌هاي كلي مقرر شد كه به اندازه واگذاري دارايي مالي بايد پول نفت را تبديل به سرمايه كنيم.

* بودجه پلكاني، اصلاح آن را سخت كرده است

وي با اشاره به اين كه قانون برنامه چهارم توسعه چندين ساعت در حضور مقام معظم رهبري بحث و ماه‌ها روي آن كار شده است، گفت: آيا بودجه در زمان آقاي خاتمي اشكال نداشت‌؟ بله اشكال داشت. در زمان آقاي هاشمي رفسنجاني و آقاي موسوي نيز اشكال داشت. به خاطر پديده نفت تنبل شده‌ايم اما طي هشت سال دولت خاتمي به شدت ساختار بودجه اصلاح مي‌شد، اكنون تمام فرآيند تخصيص بودجه به هم خورده است. بودجه پلكاني در فرآيندي كند و خسته‌كننده طي مي‌شود كه اصلاح بودجه را سخت كرده است.

ستاري‌فر ادامه داد: در زمان خاتمي شوراي شهر و روستا نداشتيم، در نتيجه منطق نحوه اداره دولت بايد به هم مي‌خورد، اگر بخواهيم بودجه را اصلاح كنيم، بايد نحوه نگاه دولت، اصلاح شود و اين يكي از معضلات است. در زمان موسوي و جنگ هر كس ‌١٠ شاهي پول مي‌خواست در حساب و كتاب بودجه روشن و شفاف وجود داشت.

وي افزود: ‌٧٣٢ دستگاه ملي در كشور است، ولي دولت ‌٣٩ دستگاه در بودجه اعلام كرده است، بعد مي‌گويند اين كار در راستاي كوچك‌ كردن بودجه است. اگر بودجه در زمان خاتمي حدود يك هزار صفحه بود، اكنون بيش از چند ده هزار صفحه شده است.

وي تاكيد كرد: اگر ‌٢٠٠ مصوبه بودجه سال ‌٨٧ جمع شود از كتاب بودجه قبلي نيز بيشتر خواهد شد. بودجه دولت اصلاحات شفاف و كارشناسي بود، ولي اكنون اين چند ده هزار صفحه بودجه مشخص نيست‌، در خود هر استان ارقام بالا و پايين مي‌شود و بعد هم مي‌گويند بودجه كوچك شده‌ است.

وي در ادامه تاكيد كرد: در زمان آقاي خاتمي حدود يك هزار و ‌٨٠٠ صفحه بودجه به مجلس تقديم مي‌شد ولي مجلسي‌ها ‌٣٠ صفحه آن را بحث مي‌كردند، خلاصه كل بودجه و هر اطلاعاتي را كه مي‌خواستند در پيوست بودجه بود. مثلا در خصوص سد دوستي مي‌گفتند چه كارهايي شده است‌، زمان شروع و پيشرفت‌ و كاستي‌ها مشخص بود، ولي الان سوابق پروژه‌ها در بودجه نيست و كسي نمي‌تواند نظر بدهد.

اين استاد دانشگاه علامه طباطبايي با اشاره به اين كه بانك مركزي در سال پرپولي اعلام كرده است كه ‌٧٢ ميليارد دلار منابع ارزي در حال استفاده است، گفت: در سال ‌٨٧‌، ‌١٩ هزار ميليارد تومان ماليات وضع شده بود‌ و سال آينده بايد ‌٢١ هزار ميليارد تومان مي‌داشتيم ولي بر اساس چه گذاره‌اي مي‌خواهند ‌٢٠ هزار ميليارد تومان ماليات بگيريد.

* تنظيم بودجه انقباضي يعني به آموزش و پرورش بگويم پول كم شده است

ستاري‌فر ابراز كرد: بانك‌ها حداكثر سودي كه داشته‌اند يك درصد است، وضع بخش دولتي و خصوصي خوب نيست، رشد اقتصادي كم است، فضاي كسب و كار خوب نيست و ماليات محقق نمي‌شود. كارشناسان مجلس در مركز پژوهش‌ها مي‌گويند بودجه دولت در سال ‌٨٨، در بالاترين مقدار انبساطي منابع و مصارف در حداقل ممكن شكل گرفته است.

اين اقتصاددان با اعلام هشدار مبني بر اينكه آموزش و پرورش در مهر سال آينده با مشكل حاد و جدي مواجه خواهد شد، تصريح كرد: تنظيم بودجه انقباضي يعني به آموزش و پرورش بگويم پول كم شده است، كمتر اعتبار مي‌دهيم. با اين وجود چكار بايد كرد؟

وي گفت: براي بودجه‌اي دقيق، ابتدا برنامه‌، برنامه يكساله، تنظيم اموراقتصادي و بعد هم تنظيم امور مالي آن بايد صورت گيرد. تنظيم امور اقتصادي يعني اگر سال جاري ‌٧٥ ميليارد درآمد نفت باشد، بايد تك‌تك دستگاه اجرايي بدانند به چه ميزان كمربندها را محكم كنند، در كجاها بايد انقباضي رفتار كنند‌، كدام فعاليت‌ها بايد تعطيل، كدام نيمه تعطيل و كدام فعال شود؟ بودجه ‌٨٨ از منظر حسابداري بسته شده است و از اين منظر اعتباري ندارد ولي اگر بر اساس برنامه‌، برنامه يك ساله‌، تنظيم امور اقتصادي‌ و مالي‌ و سپس حسابداري تنظيم شود، داراي اعتبار خواهد بود.

* ماليات بانك مركزي، رديف نامطمئن در بودجه

وي عنوان كرد: در سال آينده پنج هزار ميليارد تومان از واگذاري سهام به خزانه بايد واريز شود، اين در حالي است كه بايد ‌٢٥ هزار ميليارد تومان خصوصي‌سازي شود. حال در سالي كه بحران‌هاي جهاني و داخلي و بحران هميشگي جابجايي قدرت وجود دارد، آيا فضايي اقتصادي مي‌توان ترسيم كرد كه اين خصوصي‌سازي فراهم شود؟ از سويي فضايي اقتصادي كه بتواند اين درآمدها را شكل دهد كجا است‌؟

ستاري‌فر با تذكر اين نكته كه براي اولين بار يك رديف مالياتي خطرناك در بودجه به اسم ماليات بر نرخ تسعير ارز در بانك مركزي بسته شده است، خاطرنشان كرد: بانك مركزي دلارهاي دولت را خريده و به جاي آن اسكناس داده است، بانك، اول سال ‌٦٠ ميليارد دلار پول با دلاري ‌٩٠٠ تومان دارد‌، آخر سال اين‌ها با ‌٩٤٠ تومان محاسبه شود و قرار شده است از اين تفاوت ماليات بگيرند كه اقدام بسيار خطرناكي است و موجب تغيير در حجم نقدينگي‌، تورم و پايه پولي مي‌شود و در دنيا معني ندارد.

اين استاد دانشگاه گفت: در سال ‌٨٠ بودجه ‌١٠٥ ميليارد تومان و در سال ‌٨٢ رقم به ‌١٧٨ ميليارد تومان رسيده است، مي گويند چرا در زمان خود شما نيز رقم بودجه افزايش داشته است حال آنكه در سال ‌٨٠ رويكرد يكسان‌سازي نرخ ارز را نداشته‌ايم‌. ‌١٥.5 ميليارد دلار بايد ضرب در هفت مي‌شد ولي در سال ‌٨٢ يكسان‌سازي ‌شد و همان ارز ‌١٥.5 ميليارد دلاري ضرب در ‌٨٠٠ شد، بنابراين عدد حسابداري عوض شده است.

* بودجه آيينه كل عمليات اقتصادي دولت نيست

وي افزود: در دوره‌ سه ساله گذشته ‌١٩٧ ميليارد دلار نفت فروخته شد، درآمد نفت و گاز از ‌٢٢ ميليارد دلار در سال ‌٨٧‌ به ‌٧٠ ميليارد دلار رسيد. اگر مصارف ارزي سال ‌٨٧ را جمع بزنيم، بايد رقم قابل ملاحظه‌اي در حساب ذخيره ارزي باشد ولي بانك مركزي گزارش مي‌دهد كه اين پول نيست نمي‌گويم كسي اين پول را برداشته است بلكه در جاي ديگري خرج شده‌ است، زيرا بودجه ديگر آيينه كل عمليات اقتصاد دولت نيست و انتظامي ندارد.

رييس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي در دولت اصلاحات تصريح كرد: در قانون برنامه سوم ماده‌اي تصويب شد كه دولت در زمان وضعيت خوب نفت بايد حساب ذخيره ارزي شكل دهد تا موقعي كه نفت كم شد به بودجه خود ثبات و امنيت دهد. اين حساب براي ملت ايران بود كه دائم بزرگ‌تر ‌شود و در عين حال اشتغال و توليد هم انجام ‌شود و دولت از آن ماليات بگيريد.

وي ادامه داد: در سال ‌٧٩، ‌٢٠ ميليارد دلار نفت به فروش رفت كه شش ميليارد دلار آن كنار گذاشته شد و تا پايان سال ‌٨٤ اين رقم حدود ‌١٦ ميليارد دلار بود‌. از اين رقم دو ميليارد و ‌٣١٣ هزار تومان به بخش خصوصي وام داده شد، قرار بود در برنامه قانون چهارم توسعه بالاي ‌١٥.5 ميليارد دلار در حساب ذخيره ارزي بماند‌.

* اگر كتاب قانون چهارم توسعه اشكال دارد، پس چگونه ‌٩٣ درصد اهداف تحقق يافته است؟

ستاري فر ابراز كرد: اگر اين قانون را به تعبير دولتي‌ها، نا اهلان نوشته‌اند آقاي حداد عادل اين قانون را ابلاغ و شوراي نگهبان آن را امضا كرده است. وقتي قانون است به آن بايد احترام بگذاريم، در همين مشهد گفته‌اند كه كتاب قانون برنامه چهارم توسعه توسط نا‌اهلان نوشته است، اگر نااهلان آن را نوشته‌اند چرا رييس جمهور در تقديم بودجه گفته است ‌٩٣ درصد كار عمليات اين بودجه را انجام داديم! آخر اگر كتاب اشكال دارد، پس چگونه ‌٩٣ درصد اهداف تحقق يافته است اين جاي سوال دارد.

وي تصريح كرد: بانك مركزي در يك برنامه رسمي در شهريور ‌٨٧ گفته است كه ميزان تسهيلات اعطايي بخش خصوصي ‌١٨ ميليارد و ‌٧٣٣ ميليون دلار است و موجودي حساب ذخيره ارزي ‌٢٥ ميليارد و ‌٩٢ ميليون دلار است، كه به ميزان منفي ‌٦٤ ميليارد دلار اين حساب تعهد دارد و تعهدات بدون منبع اين حساب نيز منفي ‌٣٨ ميليارد دلار است. حقيقتا متوجه نمي‌شوم مگر مي‌شود يك حساب منفي باشد و در لايحه بودجه ‌٨٨ هم بگويند ‌١٦ ميليارد دلار از حساب برداشت مي‌كنند.

ستاري‌فر تاكيد كرد: اعداد و ارقام بودجه انبساطي بسته شده و حساب ذخيره ارزي منفي است. اين رقم كه بانك مركزي اعلام كرده يكي از خطرات داخلي و بلكه جهاني بوده و اگر نتوانيم اين ‌٣٨ ميليارد را تامين كنيم، ممكن است آبرو‌ريزي در سطح جهاني صورت بگيرد و مانند دولت هاشمي رفسنجاني بحران بدهي‌ها خارجي پيش آيد. قانون برنامه برنامه چهارم توسعه كه متاثر از سياست‌هاي كلي نظام است در آن گفته شده كه ‌١٤ ميليارد دلار ارز برداشت شود، بعد به ترتيب ‌٥/١٤‌، ‌١/١٥، ‌٧/١٥، ‌١/١٦ و در سال ‌٨٨ نيز اگر از پول نفت برداشته مي‌شود، بايد همه آن صرف هزينه‌هاي عمراني شود.

* بودجه ‌٨٨ يكي از وابسته‌ترين بودجه‌هاي به نفت است

وي با اشاره به اينكه بودجه ‌٨٨ يكي از وابسته‌ترين بودجه جاري دولت‌ها به نفت شكل داده است، گفت: بايد بودجه جاري در سال ‌٨٨ از ماليات‌ها تامين شود. اكنون بودجه ‌٦٢ هزار ميليارد تومان تخمين زده شده است. اگر ماليات‌ها شكل بگيرد در حدود ‌٢٣ هزار ميليارد تومان خواهيم داشت و حدود ‌٤٠ هزار ميليارد تومان كسري داريم‌.

اين استاد دانشگاه علامه طباطبايي با تصريح بر اينكه آمارهاي اعلام شده بسيار متفاوت است، تاكيد كرد: در مهر سال ‌٨٤، آقاي صفار هرندي گفته بود دولت قبل همه پول‌ها را خورده و برده است و براي دولت جديد چيزي باقي نگذاشته‌اند‌. اول فكر كردم اين‌ها متوجه نيستند ولي بعد گفتند چون پول نيست، مي‌خواهيم به مجلس متمم ببريم. يكي از افتخارات دولت خاتمي، التزام بودجه بود كه هيچ متمم بودجه‌اي داده نشد. با اينكه در حساب ذخيره ارزي پول وجود داشت و در خيابان‌ها فرهنگيان اعتراض مي‌كردند.

وي عنوان كرد: خزانه در شهريور ‌٨٤ يك ماه بعد از رفتن خاتمي، پنج هزار و ‌١٠٠ ميليارد تومان پول نقد داشت و ‌١٤.5 ميليارد دلار در حساب ذخيره ارزي بود و آقاي خاتمي طبق مواضع بودجه چون پنج ماه دولت را در اختيار داشت بايد پنج دوازدهم آن را خرج مي‌كرد. با توجه به اينكه بودجه ‌١٣ ماهه بسته مي‌شود چون اسفند پر خرج‌تر است، خاتمي ‌٢/٤ دوازدهم ماه خرج كرده است؛ يعني كمتر از پنج دوازدهم. بنابراين خود را مكلف به قانون كنيد. در زمان جنگ با آن همه بحران و مساله فقط يك متمم در بودجه داشتيم ولي اكنون كارشناس‌ها مي‌پرسند چه شده است كه ‌٥-4 متمم بودجه به مجلس آمده است اين متمم بودجه و اصلاحيه‌ها نشان مي‌دهد كه يك جاي كار لنگ مي‌زند.

* اگر متعهد به قانون چهارم توسعه مي‌شديم ‌١٥٣ ميليارد دلار در حساب ذخيره ارزي مي‌بود

ستاري‌فر تصريح كرد: تا پايان شهريور سال جاري ‌٢٢١ ميليارد دلار مصرف شده است. اگر متعهد به قانون چهارم توسعه مي‌شديم ‌١٥٣ ميليارد دلار در حساب ذخيره ارزي مي‌بود. اگر اين‌گونه مي‌شد در اين بحران جهاني و كاهش قيمت‌هاي كالاي سرمايه‌اي يكي از فرصت‌هاي مهم براي كشور شكل مي‌گرفت‌.

ستاري‌فر ادامه داد‌: ارزش صادرات نفت در سه سال دولت نهم ‌١٩٧ ميليارد دلار بوده‌ است و در هشت سال خاتمي ‌١٧٢ ميليارد دلار بوده است‌. متوسط درآمد سالانه نفت در زمان دولت نهم ‌٨/٦٥ ميليارد و در زمان خاتمي ‌٢١ ميليارد دلار بود است‌. ارزش كلي واردات در هشت سال خاتمي ‌١٦٤ ميليارد دلار و در سال سه سال دولت نهم ‌١٤٩ ميليارد دلار برآورد شده است.

وي ادامه داد: در هشت سال دولت اصلاحات، متوسط ساليانه واردات ‌٢٠ ميليارد دلار بوده است و اكنون ‌٢/٤٩ ميليارد شده است، كسر تراز جاري به غير از نفت در دولت اصلاحات ‌١٧ ميليارد دلار بوده است كه برنامه چهارم توسعه به اين رقم پرخاش كرد كه بايد رقم صفر شود.

ستاري‌فر تاكيد كرد: الان اين رقم منفي ‌٤٢ ميليارد دلار شده است و متوسط رشد سرمايه‌گذاري پنج هشتم شده است، اين رقم را يادشان رفته دست‌كاري كنند، اين رقم گوياي اين است در يك كشور كه عصر پرپولي دلاري داشته است، متوسط رشد سرمايه‌گذاري اين شده است.

وي خاطرنشان كرد‌: به دليل يكسان‌سازي نرخ ارز، تورم در سال ‌٨٣‌، ‌٢/١٥ شد كه نسبت به ‌٨١ و ‌٨٢ بيشتر بود در زمان هاشمي رفسنجاني اين موضوع خيلي تورم ايجاد كرد، ولي در دولت اصلاحات چون با انضباط عمل شد، تورم كمتر شد. در سال ‌٨٣ مجلس هفتم و دولت هشتم هر كدام پيام‌هاي مختلفي مي‌دادند. اين پيام به گوش فعالان اقتصادي رسيد و تورم از ‌١٢ به ‌١٥ درصد رسيد.

وي تصريح كرد: در سال ‌٨٨ تورم حدود ‌٤/١٨ شد و در خرداد ‌٨٧‌، ‌٤/٢٦ رسيد كه ايران در منطقه خاورميانه بالاترين ميزان تورم در ميان ‌١٨٤ كشور جهان و جزو چهار كشور اول جهان در تورم است.

رييس بانك مركزي گفته است "به خاطر اشتغال و رشد اقتصادي تن به تورم داديم" ايشان فراموش كرده‌اند كه رشد سرمايه‌گذاري هشت است و كاري نكرده‌اند در بنيان‌هاي فكري اقتصادي بعضي مواقع به ناچار بين رشد اقتصادي، اشتغال و تورم يكي را بايد انتخاب كرد، ولي هر سه اين‌ها از دست رفته است.

* همه كمر همت بسته‌ايم كه پول نفت را مصرف كنيم

اين استاد دانشگاه يادآور شد: هزينه‌هاي جاري دولت از ‌٢/١٥ميليارد به ‌٦/٢٧ ميليارد رسيد و بيانگر اين است كه دولت بزرگتر و چاق‌تر شده است. در اصل ‌٤٤ بنا بود دولت لاغرتر شود ولي دولت چند ده كيلو چاق و از آن سو چند ده مثقال واگذاري سهام داشته است. چگونگي تراز كشاورزي پس از هفت سال خشكسالي در سال ‌٨٣‌، ‌٢٨ ميليون دلار تراز مثبت داشتيم و صادرات منهاي واردات رشد مثبت داشته است، بنا بوده‌ است كه در برنامه چهارم توسعه تراز مثبت داشته باشيم ولي در سال گذشته ‌٩ ميليارد دلار منفي شده است و امسال ‌١١ ميليارد دلار منفي خواهد بود. خداوند نفت را داد به جاي اينكه بنيان‌هاي خود راتقويت كنيم و فعال‌تر شويم، همه كمر همت بسته‌ايم كه پول نفت را مصرف كنيم.

وي با اشاره به اينكه نقدينگي سال ‌٧٧، ‌١٦ هزار ميليارد تومان بوده است كه اين رقم در سال جاري به ‌١٦٨ هزار ميليارد تومان رسيده است، افزود: بودجه امسال ‌٦٢ هزار ميليارد تومان است. بودجه سال جاري آموزش و پرورش هشت هزار و ‌٣٠٠ ميليارد تومان است. كسري كه مجلس پذيرفته است پنج هزار و ‌٧٠٠ ميليارد تومان است كه كسري قطعي دارد. وزارتخانه هم شش هزار و ‌٧٢٥ ميليارد تومان كسري اعلام كرده است. دولت در اصلاحيه كه آورده است دو هزار ميليارد تومان از بودجه‌هاي عمراني كاسته و به بودجه‌ جاري اضافه كرده است.

وي تصريح كرد: با وجود رقم ‌١٠ هزار و ‌٣٠٠ ميليارد تومان باز هم ‌٤-3 هزار ميلياد تومان كسري وجود دارد. در سال ‌٥٧، هفت ميليون و ‌٩٥٩ هزار دانش‌آموز داشتيم و تعداد كاركنان ‌٣٤٧ هزارنفر بوده است براي هر ‌٥/٢٣ دانش‌آموز يك معلم داشتيم‌، در سال ‌٨٧ ، ‌١٤ ميليون و ‌٩٣٠ هزار دانش‌آموز و يك ميليون كادر آموزش و پروش بوده است اين وضعيت بحراني است‌.

ستاري‌فر ادامه داد‌: در اول انقلاب و در زمان آقاي موسوي ‌٢٧ درصد كادر آموزش در ستادها و الباقي در كلاس بوده است ولي در سال جاري بالاي ‌٥/٥٠ دزصد در حوزه ستاد و ‌٤٩ درصد در سقف است. اين يعني غير كارآمدتر شده‌ايم.

وي اظهار كرد: در زمان جنگ ‌٦/١٤ ميليارد دلار متوسط درآمد داشتيم. ‌٧/١١ ميليارد دلار واردات، نرخ رشد اقتصادي منفي يك از ‌٩، رشد جمعيت ‌٣ از ‌٩‌، درصد تورم ‌١٨ از ‌٩ بوده‌ است و رفاه به خاطر جنگ كم شده بود. در برنامه اول توسعه به خاطر بازسازي ‌٥/١٥ ميليارد دلار درآمد ارزي به همراه استقراض صورت گرفت، واردات ‌٢٢ ميليارد دلار، نرخ رشد اقتصادي ‌٧، رشد جمعيت ‌٥/٢ و نرخ تورم ‌٤ بود كه تقريبا قابل قبول است.

* در برنامه دوم توسعه به مشكل جدي برخورديم

وي يادآور شد: در برنامه دوم توسعه به مشكل جدي برخورديم چون مديريت بحران بدهي‌هاي خارجي پيش آمد. درآمد ارزي ‌٦/١٤ ميليارد دلار، رشد اقتصادي نيم درصد، تورم ‌٢/٣٥ شده بود‌؛ در برنامه سوم توسعه نيز درآمد ارزي ‌٤/٢٤‌، رشد اقتصادي پنج از چهار‌، نرخ تورم ‌٥/١٤ درصد شد و رفاه اقتصادي بالا رفت‌، اين برنامه پايه اطلاعاتي برنامه چهارم بود و برخلاف نظراتي كه عنوان مي‌شود آرمان گرايانه‌ نبوده‌ است. بر اساس يك عملكرد محكم و جا‌پاي قوي برنامه چهارم شكل گرفت.

وي اذعان .كرد: دولت اصلاحات به رقم رشد اقتصادي ‌٧ از ‌٦ رسيده بود و با انضباط عمل بيشتر به عدد ‌٨ نيز مي‌رسيد در سند چشم‌انداز اگر با همين رشد پيش مي‌رفتيم و تركيه و عربستان هم در حد خود باقي مي‌مانند بعد از ‌٢٠ سال در منطقه اول مي‌شديم، در سالي كه اين سند امضا شد، ايران رتبه سوم را داشت. ولي در اين چهار سال رشد اقتصادي تركيه ‌٩‌، امارات ‌١٧ و عربستان ‌٥/٢ شده است و ايران با اين وضع تا پايان افق چشم‌انداز رتبه شش يا هفتم منطقه را دارا خواهد بود.

وي افزود: توجه كنيد كه تركيه براي اينكه ‌٢٨٠ ميليارد دلار ارزش افزوده به دست آورد، بايد دو هزار و ‌٨٠٠ ميليارد دلار صادرات با سود ‌١٠ درصد داشته باشد و براي اينكه اين ميزان صادرات را انجام دهد بايد ‌٢٥ هزار ميليارد دلار سرمايه‌گذاري كند‌، ولي خداوند به ما ‌٢٨٠ ميليارد دلار پول نفت را عطا كرده است كه بايد با رشد شتابان سرمايه‌گذاري مي‌كرديم ولي متاسفانه اين كار صورت نپذيرفت.

به گزارش ايسنا در ادامه دكتر ستاري‌فر در پاسخ به سوال خبرنگاران گفت: اين موضوع كه گفته شده است برنامه چهارم توسعه بايد خمير شود گفته‌ غلطي است چون برنامه چهارم قانون است و سياست كلي نظام است كه بايد برنامه‌ها و بودجه با آن تطبيق داده شود.

وي تصريح كرد: وقتي برنامه چهارم توسعه تنظيم شد ماده به ماده به مقام معظم رهبري توضيح داده شد كه كدام موارد در كجا ديده شده است. نهايت با امضا اين قانون كه دو بار در شوراي نگهبان تاييد شد ابلاغ شده است حال از لحاظ حقوقي و ديني اين قانون اگر رعايت نشود خلاف شرع است، اگر اشكال دارد آن را اصلاح كنيد اكنون اين قانون نه اصلاح شده است و نه به آن عمل شده است.

ستاري‌فر با اشاره به اينكه دولت با ماسك عمراني بودجه جاري را افزايش داده است گفت: تمام امكانات نظير سالن‌هاي ورزشي، مخابرات، راه‌ها و نيروگاه‌ها، گازرساني در قانون بودجه در اعتبارات عمراني تجلي مي‌يابد در بودجه عمراني سال ‌٧٣ حدود هفت هزار و ‌٢٠٠ ميليارد تومان پول بوده است در آن زمان قيمت مسكن در تهران به گفته بانك مركزي متري ‌٤٠٠ هزار تومان بوده‌ است در سال ‌٨٦ اين رقم به ‌٣١٠ هزار تومان رسيد در حالي كه در سال ‌٨٦ ، ‌١٤ هزار و ‌٧٠٠ ميليارد تومان حجم عمليات عمراني از آن موقع نيز كمتر شده است.

وي ادامه داد: تمام اين اعتبارات عمراني در دل همين ‌١٤ هزار و ‌٧٠٠ ميليارد تومان است، درسال ‌٨٤ تا ‌٨٧ حداكثر ‌٦٠ ميليارد دلار براي اعتبارات عمراني خرج شده است حسب گزارش بانك مركزي درآمد ارزي ‌٢٨٠ ميليارد دلار بود كه همين ‌٦٠ ميليارد دلار در همين بودجه تجلي يافته است.

* مهمترين سرمايه كه اكنون نياز داريم قانون‌گرايي است

ستاري‌فر افزود: با اين اوضاع و احوال خاتمي بيايد چكار كند؟ ايشان معجزه نمي‌كند و دست از قهرمان و معجزه‌گر برداريد در حوزه عملي، حاكميت بايد اصلاح و با مديريت، نظم و انضباط كارها انجام شود اين توسعه سياسي است؛ بايد كسي بيايد كه اول از همه قانون گرايي را اجرا كند.

وي خاطر نشان كرد: مهمترين سرمايه كه اكنون نياز داريم قانون‌گرايي است چه كسي اين كار را انجام دهد، كسي كه در حوزه‌هاي انديشه‌ها معتقد به قانون‌گرايي باشد اگر اين كار صورت پذيرد دستاوردهاي مثبتي انجام مي شود مشكلي كه اكنون داريم اين است كه در زمان هسته‌يي مي گفتند تعليق نباشد ولي الان در تمام اوضاع اجتماعي سياسي، اقتصادي تعليق شده است.

اين اقتصاددان تاكيد كرد: تمام علما علم اقتصاد مي‌گويند توسعه با منابع و پول انجام نمي‌شود بلكه با نظم، انضباط، سازمان آدميان آغاز مي‌شود، اكنون نيازمند نظم و انضباط هستيم به ميزاني كه در فضاي نظم كار كنيم دستاورد خواهيم داشت.اشكالاتي كه در خصوص آموزش و پرورش گفتم اشكالاتي تاريخي بوده است در زمان‌هاي مختلف بوده است ولي پس از جنگ آهسته آهسته آن را اصلاح مي‌كرديم بنا بوده است در برنامه چهارم توسعه قرار بود كه اصلاح شود وضعيت بسيار اسفناك است و در اين دولت بدتر شده است.

وي ادامه داد: مشكل جدي در مباني نظري، تئوري، اقتصادي، اجرايي و زمان‌بندي طرح وجود دارد ايران حدود ‌٦٥ ميليارد دلار كالا و ‌١٥ ميليارد دلار خدمات فني مشاوره‌اي وارد مي‌كند كه اين ‌٨٠ ميليارد دلار با اتوبان سريع‌السير به سوي ما در حال حركت است و صادرات ايران با جاده‌ پر از سنگلاخ و ناهموار است.

ستاري‌فر گفت: تعامل فعال يعني كالاهاي وارداتي كه به همين راحتي به اين سو مي‌آيد كالاي ايران نيز به آساني به آنسوي مرزها برود حال آنكه تعامل در سال هاي ‌٨٧، ‌٨٦، ‌٨٥ به نفع خارجي‌ها بوده است.

وي گفت: ريسك ايران به درجه B رسيده است در پايان سال ‌٨٦ به Bمثبت رسيده است كالايي كه ايران ‌٦٥ ميليون دلار مي‌خرد پاكستان آن را با ‌٥٠ ميليون دلار مي‌خرد اكنون با وجود اين كه LC نقد هم مي‌دهيم قبول نمي‌كنند. چين براي فروش گلابي به ايران مي‌گويد LC در دبي باز كنيد كالا را از دبي بگيريد، كسر تراز تجاري ما با امارات ‌١٢ ميليارد دلار است كه اين كالا را گران تر مي‌كند.

وي تاكيد كرد: در پس اين امار و ارقام نامناسب چيزهاي خوبي را هم ببينيم با مشكلات رفيق باشيم. اگر نفت نبود بايد ‌١١ ميليارد دلار كار مي كرديم تا گندم و شكر وارد كنيم از اين اوضاع فعلي مي توان درس گرفت، گاهي وقت‌ها درسي كه ازمشكلات مي‌گيرد بسيار با ارزش‌تر از هزينه‌اي است كه پرداخت شده است. بايد اميد داشته باشيم و اگر اميد نباشد كه مسلمان نيستيم اميدوارم خيلي كارها با نظم و انضباط و آرامش در كشور انجام شود.

وي در ادامه تصريح كرد: كارخانجات و بازاريان مي‌گويند اين ارقامي كه آقاي جهانگيري اعلام مي‌كند كجاست؟ البته بايد توجه كنيد كه متوسط طرح‌هاي عمراني در ايران حداقل ‌١٠ سال است تمام كارهاي بزرگي كه اعلام و افتتاح مي‌كنند از قبل بوده است بايد رك بگويم اين طرح‌ها بعضا عقب افتادگي هم دارند. ولي طوري عنوان مي‌شود كه گويا ديروز كلنگ خورده و امروز افتتاح مي‌شود آقايان طرح‌هاي بزرگي كه خودتان گفتيد و كلنگ زديد كجا اجرا شده است؟

انتهاي پيام

شنبه|ا|17|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 234]