توسعه صادرات غيرنفتي با صنايع تبديلي سالانه غذاي15ميليون نفر بر اثر ضايعات كشاورزي از بين مي‌رود در بسته‌بندي زعفران و خرما جزو عقب‌افتاده‌ترين‌ها هستيم

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: *توسعه صادرات غيرنفتي با صنايع تبديلي* سالانه غذاي15ميليون نفر بر اثر ضايعات كشاورزي از بين مي‌رود در بسته‌بندي زعفران و خرما جزو عقب‌افتاده‌ترين‌ها هستيم

خبرگزاري دانشجويان ايران - مشهد
سرويس: كشاورزي و دامپروري

سالانه حدود 30 درصد از محصولات كشاورزي در قالب ضايعات از بين مي‌رود كه ارزش آن در حدود پنج تا 10 ميليارد دلار است.

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، صنايع تبديلي و تكميلي بخش كشاورزي كه به فرآوري و عمل‌آوري مواد نباتي، حيواني، زراعي، باغي، شيلاتي، دام و طيور و جنگل و مرتع مي‌پردازد از جمله صنايعي است كه نقش و تاثير بسياري از ابعاد مختلف در بخش كشاورزي داشته و دارد.

افزايش ارزش افزوده، توسعه صادرات و كاهش ضايعات و همين‌طور كاهش ريسك در بخش كشاورزي از عمده‌ترين فوايد توسعه صنايع تبديلي و تكميلي در اين بخش است.

ـ حمايت از صنايع تبديلي، توسعه بخش كشاورزي را به همراه دارد

تجربه تعدادي از كشور‌هاي درحال توسعه نشان مي‌دهد كه توسعه و حمايت از اين صنايع مي‌تواند نقش حياتي در توسعه بخش كشاورزي داشته باشد، به‌طوريكه در حال حاضر پيوند بين بخش صنعت‌ و كشاورزي در كشور‌هاي در حال توسعه در مقايسه با كشور‌هاي توسعه يافته ضعيف‌تر است، اين در حالي است كه گذر از كشاورزي سنتي به صنعتي در كشور‌هاي در حال توسعه ارتباط متقابل بين كشاورزي و صنعت را طلب كرده و از اهداف كليدي توسعه اقتصادي محسوب مي‌شود.

بخش كشاورزي در حال حاضر حدود 15‌ درصد از توليد ناخالص داخلي، 21 درصد از اشتغال، 22 درصد صادرات غيرنفتي كشور را به خود اختصاص مي‌دهد، همچنين 801 درصد عرضه مواد غذايي و 90 درصد نيازهاي واحدهاي صنايع تبديلي را طي دهه اخير تامين كرده است.

اما در اين بين صنايع تبديلي و تكميلي نقش مهمي در توسعه كشاورزي هر كشوري دارد و توجه به اين بخش علاوه بر جذب سرمايه‌هاي خرد كه تاثير بسياري در كاهش تورم در جامعه دارد، اشتغال‌زايي خوبي نيز براي جمعيت جوياي كار درپي خواهد داشت.

ـ در بسته‌بندي زعفران و خرما جزو عقب‌افتاده‌ترين كشورها هستيم

براساس اين گزارش بررسي‌هاي برخي كارشناسان نشان مي‌دهد كه با وجود امكانات بالقوه فراوان و توليد انواع محصولات كشاورزي در كشور به دليل فقدان صنايع تبديلي و تكميلي كافي در بخش كشاورزي و همچنين صنايع بسته‌بندي و نگهداري مناسب و كافي و يكپارچه و مكانيزه نبودن اراضي كشاورزي و عدم احداث صنايع تبديلي و تكميلي بخش كشاورزي در مناطق عمده توليد محصولات، مقدار زيادي از اين توليدات در اثر حمل‌و‌نقل و نگهداري طولاني و نامناسب ضايع مي‌شود و از بين مي‌رود.

به اعتقاد كارشناسان بخش كشاورزي در كشور ما فرآوري محصولات صادراتي و تطابق آن با استاندارد‌هاي جهاني بسيار ضعيف است به‌طوريكه در محصولاتي مثل زعفران و خرما كه جزو برترين توليدكنندگان آن هستيم متاسفانه از نظر بسته‌بندي و فرآوري جزو عقب‌مانده‌ترين كشور‌ها محسوب مي‌شويم كه همين امر خسارات فراواني را متوجه كشورمان ساخته است.

ـ روند كاهش ضايعات محصولات كشاورزي مطابق برنامه‌ چهارم نبوده است

‌در سال‌هاي اخير باوجود رشد صنايع تبديلي و تكميلي روند كاهش ضايعات محصولات كشاورزي مطابق پيش‌بيني‌هاي برنامه‌ي چهارم نبوده است.

به اعتقاد كارشناسان بخش صنايع غذايي معادل 25 درصد درآمد نفتي، هر سال از محل ضايعات كشاورزي از دست مي‌رود به‌طوريكه عدم توجه به صنايع تبديلي و تكميلي موجب شده است كه هر سال معادل غذاي 15 ميليون نفر بر اثر ضايعات كشاورزي از بين برود.

به گفته محمدحسن سرخوش يكي از كارشناسان صنايع غذايي كشور براساس بند "هـ" ماده 18 قانون برنامه چهارم توسعه، وزارت جهاد كشاورزي مكلف است توليد محصولات كشاورزي را 100درصد افزايش و ضايعات محصولات فوق را 50 درصد كاهش دهد.

وي مي‌افزايد: استقرار صنايع تبديلي و تكميلي در نواحي صنعتي و اطراف روستاها از جمله راهكارهاي نزديك شدن به اهداف پيش‌بيني شده در برنامه فوق است.

براساس اين گزارش تا پايان برنامه چهارم توسعه، ظرفيت جذب محصولات كشاورزي در صنايع تبديلي و تكميلي بخش كشاورزي بايد به 42 ميليون و 129 هزار تن در سال افزايش يابد، ولي اين در حالي است كه در حال حاضر سالانه 28 ميليون و 800 هزار تن مواد خام كشاورزي، جذب صنايع تبديلي و تكميلي كشاورزي مي‌شود كه حاصل آن توليد 14 ميليون و 121 هزار تن محصول فرآوري شده و بسته‌بندي شده است.

ـ غذاي 15 تا 20 ميليون نفر در كشور هنگام برداشت محصولات كشاورزي از بين مي‌رود

به گزارش ايسنا، باتوجه به توليد فصلي محصول كشاورزي و دامي و مصرف آن‌ها در طول سال، براي نگهداري و بهداشت مواد غذايي نياز به ايجاد صنايع تبديلي، تكميلي، فرآوري و بسته‌بندي مواد غذايي است.

همچنين ضايعات محصولات كه به‌طور متوسط 8/17 درصد از محصولات كشاورزي از مرحله‌ي برداشت تا مصرف را شامل مي‌شود هر سال معادل غذاي 15 تا 20 ميليون نفر در كشور را در‌برمي‌گيرد.از اين رو، به لحاظ اهميت ايجاد و توسعه‌ي صنايع تبديلي طبق قانون برنامه‌ي چهارم، مقرر شده است كه تا پايان سال 88 هر سال مقدار 8 ميليون و 132 هزار تن محصول باغي، 20 ميليون و 926 هزار تن محصول زراعي، 11 ميليون و 996 هزار تن محصول دامي و 93 هزار تن محصول شيلاتي جذب صنايع فرآوري كشاورزي شود.

به‌طور كلي وجود صنايع تبديلي‌،‌ صنايع بسته‌بندي و سردخانه‌ها به‌طور مستقيم و صنايعي كه محصولاتشان به‌طور واسطه در توليد محصولات صنعتي ماشيني همانند تراكتورسازي‌ها و كمباين سازي‌ها يا توليد دستگاه‌هاي بوجاري مورد استفاده قرار مي‌گيرند، كمك موثري در زمينه كاهش ضايعات هستند.

ـ صنعت غذا مي‌تواند نقش اساسي در صادرات غيرنفتي ايفا كند

از آنجاكه صنعت غذا بر پايه كشاورزي استوار است، باتوجه به پتانسيل‌هاي موجود كشاورزي كشورمان و واحدهاي عمل‌آوري مناسبي كه در اختيار داريم‌، اين صنعت مي‌تواند در صورت حمايت لازم نقش اساسي در صادرات غيرنفتي ايفا كند، اما به دليل اينكه اكنون صاحب برندي درخور توليدات اين بخش نيستيم و از سوي ديگر شركت‌ها به دليل ناتواني در انجام اين كار قادر به شناساندن محصولات خود در بازارهاي جهاني نيستند، ضروري است تا دستگاه‌هاي دولتي نسبت به نشان تجاري‌سازي مناسب براي توليدات صنايع غذايي اقدام كنند.

براساس اين گزارش به دليل كم‌ثباتي ساختار اقتصادي صنايع تبديلي و تكميلي در بخش كشاورزي وضعيت مطلوبي ندارد كه دولت براي ايجاد انگيزه سرمايه‌گذاري بخش خصوصي بايد به فكر تثبيت سيستم اقتصادي، از بين بردن رانت‌هاي اقتصادي و كارايي سيستم بانكي باشد.

ـ محصولات كشاورزي كشور به صورت خام و فرآوري نشده صادر مي‌شوند

درحال حاضر محصولات كشاورزي كشور به صورت خام و فرآوري نشده صادر مي‌شوند كه با رونق و توسعه اين صنايع و مطابقت توليد با استاندارد‌هاي جهاني مي‌توان بازار‌هاي صادراتي بهتر و ارزش افزوده بيشتري را به‌دست آورد.

براي رسيدن به اين هدف نيازمند ارايه تسهيلات اعتباري بيشتر و هماهنگي آن با نياز‌هاي موجود در بازار، رعايت نكات بهداشتي و استفاده از فناوري‌هاي توليد براي تطابق توليدات با استاندارد‌هاي جهاني هستيم و ضرورت دارد، لذا دولت بايد تسهيلات بيشتري براي سرمايه‌گذاري و ايجاد انگيزه فعاليت در اين عرصه اختصاص دهد.

در اين ارتباط عليرضا صانعي، مدير صنايع كشاورزي و مكانيزاسيون سازمان جهاد كشاورزي خراسان رضوي در گفت‌و‌گو با ايسنا گفت: صنايع تبديلي و تكميلي بخش كشاورزي به دلايل گوناگون از جمله امنيت غذايي، تامين نيازهاي عمده معيشتي جامعه، كاهش ضايعات محصولات كشاورزي، اشتغال زايي، افزايش صادرات غير نفتي و افزايش ارزش افزوده موتور محركه توسعه پايدار بخش كشاورزي محسوب مي‌شود.

وي پراكنش نامناسب صنايع تبديلي، كمبود نقدينگي و عدم ثبات در تامين مواد اوليه از نظر قيمت و كيفيت را از چالش‌هاي فراروي صنايع تبديلي كشور دانست.

ـ موازي‌كاري در وظايف و ماموريت‌ دستگاه‌ها چالش فرآروي صنايع تبديلي كشور است

به گزارش ايسنا، مدير صنايع كشاورزي و مكانيزاسيون سازمان جهاد كشاورزي خراسان رضوي عنوان كرد: ناكافي بودن تحقيقات كاربردي، وجود موازي‌كاري در وظايف و ماموريت‌ دستگاه‌هاي اجرايي و نظارتي، وجود فعاليت‌هاي زير‌زميني و عدم برخورداري صنايع تبديلي از تعرفه‌ي بخش كشاورزي از ديگر چالش‌هاي فرآروي صنايع تبديلي كشور است.

صانعي درباره تاثير فعاليت‌هاي زيرزميني بر صنايع غذايي مادر كشور بيان كرد: اينگونه توليدات فاقد پروانه‌هاي بهداشتي هستند و به‌دور از چشم دستگاه‌هاي نظارتي از جمله اداره نظارت بر مواد غذايي و استاندارد توليد مي‌شوند.

وي در ادامه خاطر‌نشان كرد: وجود افرادي كه فعاليت‌هاي زير‌زميني در صنايع غذايي انجام مي‌دهند علاوه بر اينكه بهداشت و سلامت جامعه را به خطر مي‌اندازند، از پرداخت حقوق دولتي نيز طفره مي‌روند و با توجه به رقابتي بودن بازار محصولات صنايع تبديلي و غذايي در بازاريابي واحدهاي داراي مجوز نيز اخلال ايجاد مي‌كنند.

وي تصريح كرد: اولين قدم براي راه يافتن صنايع غذايي به بازارهاي آسياي ميانه شناخت بازارهاي هدف، بررسي پتانسيل‌ها و توانمندي‌هاي كشورهاي CIS و آشنايي با قوانين و مقررات اين كشورهاست.

صانعي حمايت از سرمايه‌گذاري و ارايه مشوق‌هاي صادراتي در انتقال دانش ‌فني و ايجاد انگيزه براي سرمايه‌گذاران را نيز از عوامل حضور رقابتي صنايع غذايي كشور در بازار كشورهاي آسياي ميانه ذكر كرد.

وي يادآور شد: صنايع تبديلي در فضاي رقابتي موجود بايد با استفاده از تكنولوژي‌ روز خود را با نيازهاي بازار و سلايق مشتريان هماهنگ‌كننده و متناسب با پيشرفت‌هاي جهاني نسبت به بازسازي و نوسازي واحد‌هاي موجود اقدام كنند.

وي اظهار كرد: بازسازي و نوسازي واحدهاي صنايع تبديلي و غذاي در استان از اولويت در تخصيص منابع و اعتبارات برخوردارند به‌طوري كه تاكنون اقدامات بسيار خوبي در جهت ارتقاي كمي و كيفي و تنوع توليد و بسته‌بندي اين صنايع، انجام شده است.

مدير صنايع كشاورزي و مكانيزاسيون سازمان جهاد كشاورزي خراسان رضوي افزود: در سال گذشته بيش از يك ميليون و 200 هزار تن از محصولات كشاورزي استان در صنايع تبديلي و غذايي فرآوري شدند.

صانعي با بيان اينكه عمده ضايعات محصولات كشاورزي در مراحل برداشت و پس از برداشت رخ مي‌دهد، گفت: صنايع تبديلي و غذايي نقش ويژه‌اي در كاهش ضايعات محصولات كشاورزي ايفا مي‌كنند.

وي با اشاره به اينكه صنايع تبديلي و غذايي استان از جايگاه ويژه و ممتازي در بين صنايع استان و كشور برخوردار هستند، خاطرنشان كرد: صنايع تبديلي و غذايي استان در زمينه‌هاي فرآوري محصولات زراعي، باغي، دامي و شيلاتي فعال هستند.

براساس اين گزارش، به‌طور قطع لازمه توسعه صنايع غذايي در بازار رقابت جهاني نياز به معرفي كالا، اطلاع‌رساني و فرهنگ‌سازي دارد به‌طوري كه تبليغات و بازاريابي مي‌تواند در جامعه مصرف‌كنندگان ايجاد ترغيب و تمايل كند.

انتهاي پيام
شنبه 14 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 284]